Petycja ws. mieszkań zakładowych oddanych za darmo spółdzielniom

P E T Y C J A

do

TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

o uznanie szczególnych, nie objętych aktami postępowania sygn. P 17/10, okoliczności w sprawie prawa do własności lokali mieszkalnych przysługującego najemcom zakładowych lokali mieszkalnych przejętych nieodpłatnie przez  spółdzielnie mieszkaniowe

W związku z rozprawą, zaplanowaną na dzień 20 grudnia 2011r, w trakcie której Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone pytania prawne śląskiego Wymiaru  Sprawiedliwości w sprawie zgodności z Konstytucją art. 48 ust. 1 ustawy z dn. 15 grudnia 2000r o spółdzielniach mieszkaniowych przyznającego prawo do własności mieszkań najemcom lokali wybudowanych przez zakłady pracy i przekazanych nieodpłatnie spółdzielniom mieszkaniowym, Stowarzyszenie TEMIDA w Rudzie Śląskiej zwraca się z apelem do składu orzekającego w sprawie sygn. akt  P 17/10 o uwzględnienie szczególnych okoliczności, które doprowadziły do ogromnego nieporozumienia jakie stało się przyczyną lawiny pytań prawnych skierowanych przez sądy do dyspozycji Trybunału Konstytucyjnego.

Nieporozumieniem tym jest błędne przekonanie Wymiaru Sprawiedliwości utrzymujące, że najemcy mieszkający w lokalach zakładowych przekazanych nieodpłatnie spółdzielniom mieszkaniowym nie uczestniczyli w kosztach budowy tych lokali. To błędne założenie było podstawą wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dn. 15 lipca 2009r sygn. K 64/07, który uznał, że najemcy nie partycypowali finansowo w budowie swoich lokali (str. 25 uzasadnienia wyroku). Z uwagi na to mijające się ze stanem faktycznym przekonanie, Trybunał orzekł, że badany wówczas 3 ustęp w  art. 48 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jest niezgodny z Konstytucją ponieważ ustala zbyt niską odpłatność za  prawo własności, czym powoduje, że najemca cyt: „uzyskuje prawo własności mieszkania za kwotę rażąco odbiegającą od wartości rynkowej lokalu”. Powyższe, niezgodne ze stanem rzeczywistym, przekonanie o tym, że najemca lokalu wybudowanego przez zakład pracy nie uczestniczył w kosztach budowy tego lokalu  Trybunał wywiódł,  jak to wskazuje na str. 25 uzasadnienia wyroku,  z publikacji  Małgorzaty Bednarek  pt. „Prawo do mieszkania w konstytucji i ustawodawstwie” Warszawa 2007.

Źródłem wiedzy sądów na temat zasadności roszczeń skierowanych przez najemców na drogę postępowania procesowego po ogłoszeniu wyroku  z dn. 15 lipca 2009r (sygn. akt. K 64/07) były rozważania Trybunału Konstytucyjnego zawarte w uzasadnieniu tego wyroku. Pytające sądy nie przeprowadziły badania stanu faktycznego, celem ustalenia przyczyn, dla których wnoszący roszczenia uważają, że nie są zobowiązani do ekwiwalentnych świadczeń na rzecz spółdzielni.

Postanowienia o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego zapytania prawnego  zapadły więc z naruszeniem obowiązku wszechstronnego zbadania przez sąd rozpoznawanej sprawy. Ponieważ postanowienia dotyczące pytania prawnego kierowanego przez sąd do Trybunału nie podlegają zaskarżeniu, ci którzy wnieśli roszczenia nie mieli prawa do obrony swoich racji.

Z uwagi na powyższe okoliczności  Stowarzyszenie Poszkodowanych Bezczynnością Organów Spółdzielni Mieszkaniowych TEMIDA  Rudzie Śląskiej apeluje do składu orzekającego, któremu Trybunał Konstytucyjny powierzył rozpoznanie sprawy sygn. akt  P 17/10 o przyjęcie dowodów na okoliczność potwierdzającą partycypację najemców lokali zakładowych w kosztach ich budowy, które niniejszym przedstawiamy:

Budynki mieszkalne wybudowane  przez zakłady pracy w drugiej połowie XX w. inwestowane były ze środków Zakładowego Funduszu Mieszkaniowego. Fundusz ten wprowadzony został uchwałą nr 60 Rady Ministrów z dn. 15marca 1958 r. o zakładowych funduszach mieszkaniowych (M.P. nr 26, poz. 153) i odwołany ustawą z dn. 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. nr 43, poz. 163). Był funduszem celowym tworzonym ze środków wypracowanych przez załogę zakładu pracy. Podstawę naliczania odpisu na ten fundusz stanowił fundusz płac:

Dowód:

1. Ustawa z dn. 23 czerwca 1973 r. o zasadach tworzenia i podziału zakładowego funduszu nagród oraz zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego. (Dz.U. nr 27 poz. 150)
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 2 listopada 1973r w sprawie zakładowego funduszu mieszkaniowego (Dz.U. nr 43, poz. 261)

Prezentację dowodów zaczynamy od 1973r z dwóch powodów: po pierwsze budynki, w których mieszkają najemcy reprezentowani przed sądem przez nasze stowarzyszenie (w Trybunale sprawa sygn. akt  P 3/10) wybudowane zostały w latach 1975 – 1986 a więc ze środków zakładowego funduszu mieszkaniowego utworzonego w oparciu o przywołane wyżej akty prawne; po wtóre -wskazane akty prawne wprowadziły stały wskaźnik odpisu  w stosunku do funduszu płac. Wcześniej kwoty przeznaczane na cele mieszkaniowe wydatkowane były z funduszu mieszkaniowego, funduszu socjalnego, funduszu gospodarności i zachęty materialnej, funduszu za osiągnięcia ekonomiczne, funduszu gwarancyjnego i innych funduszów o podobnym charakterze. Zasady naliczania środków wydatkowanych  na cele mieszkaniowe regulowane były  stosownymi aktami prawnymi wydawanymi przez centralną administrację państwa.

Zgodnie §3   rozporządzenia Rady Ministrów  z dn. 2 listopada  1973r. zakładowy fundusz mieszkaniowy tworzony był z odpisu ustalonego w stosunku do funduszu płac a także z kwot uzyskanych ze spłat pożyczek i kredytów udzielanych załodze zakładu pracy na cele mieszkaniowe, z wpłat z tytułu kaucji i opłat za urządzenia kąpielowe oraz opłat za dodatkowe elementy wyposażenia mieszkań, uiszczanych przez pracowników otrzymujących mieszkania w zakładowych domach mieszkalnych, że sprzedaży zakładowych domów mieszkalnych oraz lokali w takich domach a także z oszczędności wygospodarowanych na realizacji inwestycji branżowych.

Oprócz środków, o które, nazywając rzecz po imieniu, ograniczane były dochody pracownicze w celu utworzenia bazy zakładowego funduszu mieszkaniowego, stan tego funduszu zasilany był również wpłatami dokonywanymi przez pracowników z tytułu kaucji zabezpieczającej utrzymanie lokali w należytym stanie:

Dowód:

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 7 marca 1975r. w sprawie pobierania od najemców lokali mieszkalnych kaucji zabezpieczającej utrzymanie lokali w należytym stanie ( Dz. U. nr 8, poz. 43)

Rozporządzenie to uchyliło rozporządzenie Rady Ministrów z 4 października 1960r w sprawie wysokości kaucji oraz warunków wynajmowania lokali w domach nowych i odbudowanych.

Poza wskazanymi powyżej zobowiązaniami, powinnością najemcy, który w wyniku zamiany lokali uzyskiwał większą powierzchnię użytkową mieszkania, było wniesienie  na rzecz funduszu mieszkaniowego stosownej wpłaty nazywanej często wkładem mieszkaniowym. Stawki wpłaty za dodatkowo uzyskiwaną w wyniku zamiany powierzchnię użytkową  mieszkania określało zarządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dn. 18 stycznia 1972r w sprawie zamiany lokali. Należność z tytułu tej wpłaty oraz z tytułu kaucji mieszkaniowej  mogła być rozłożona na raty lub odpracowana przez świadczenie pracy przy budowie wznoszonego przez zakład pracy budynku mieszkalnego:

Dowód:

1. Zarządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dn. 18 stycznia 1972r w sprawie zamiany lokali. ( M.P. nr 8 poz. 53)
2. Umowa najmu z dn.15.10.1986r. potwierdzająca złożony przez najemcę wkład mieszkaniowy w kwocie 12 516,00zł
3. Umowa z dn. 20.06.1975r. o świadczenie pracy w celu odpracowania wkładu mieszkaniowego.
4. Dokument z dn. 14.10.1976r. wystawiony przez KWK Wawel, stanowiący obciążenie najemcy z tytułu kaucji mieszkaniowej, rozliczający ilość odpracowanych godzin.

W oparciu o §4 powyższego zarządzenia najemca zobowiązany był, niezależnie od wpłaty za uzyskaną dodatkowo  powierzchnię, ponieść również opłaty za urządzenia techniczne uzyskane w wyniku zamiany, których dotychczas nie posiadał, takie jak instalacja wodociągowa, kanalizacyjna, elektryczna, gazowa, centralne ogrzewanie i łazienka .

W oparciu o § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 2 listopada 1973r w sprawie zakładowego funduszu mieszkaniowego pokrywał nadto koszt urządzeń kąpielowych i grzewczych zainstalowanych w mieszkaniu ( piece gazowe, wanna, umywalka, zlewozmywak, syfon, bateria kuchenna i łazienkowa)

Dowód:

1. Dokument z  dn. 14.10.1976r. wystawiony przez KWK Wawel wskazujący obciążenie najemcy odpłatnością za piec gazowy wieloczerpalny, piec gazowy jednoczerpalny, wannę i baterię wannową.
2. Dokument z  dn. 24.02.1986r. wystawiony przez KWK Wawel wskazujący obciążenie najemcy z tytułu kaucji mieszkaniowej oraz urządzeń (bateria w kuchni, wanna, bateria wannowa, zlewozmywak, syfon i umywalka).

W przekonaniu stowarzyszenia ustawodawca wiedział, że najemcy w lokalach zakładowych przekazanych nieodpłatnie spółdzielniom mieszkaniowym, ponosili koszty związane z ich budową, dlatego zrównał prawa najemcy byłego mieszkania zakładowego, który trafił do spółdzielni, z prawami klasycznego członka tej spółdzielni.

Opierając się na niepełnej wiedzy, Trybunał Konstytucyjny w rozważaniach dotyczących wyroku z dn. 15 lipca 2009r. błędnie założył, że termin „nakładów koniecznych” zastosowany przez ustawodawcę w art. 48, ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi formę ekwiwalentnego świadczenia ze strony najemcy na rzecz spółdzielni w zamian za utraconą przez nią wartość mieszkania, którego własność spółdzielnia obowiązana jest przenieść na najemcę. Ustawodawca miał świadomość, że spółdzielnia, która przejęła budynki nieodpłatnie a więc nie poniosła kosztów związanych z ich budową, nie może zostać wyposażona w uprawnienie dotyczące zwrotu tych kosztów w dodatku ze szkodą na rzecz osoby, która koszty te pokryła. Dlatego art. 48 ust 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zobowiązujący najemcę otrzymującego własność mieszkania do pokrycia nakładów koniecznychponiesionych przez spółdzielnię na budynek, w którym ten lokal się znajduje, w części przypadającej na ten lokal, w gruncie rzeczy zobowiązywał  najemcę do rozliczenia się ze spółdzielnią z ewentualnej różnicy pomiędzy poniesionymi przez nią nakładami na remonty budynku a wpłaconym przez najemcę funduszem remontowym. W ocenie stowarzyszenia ta regulacja ustawodawcy była więc absolutnie prawidłowa a uchylenie jej przez Trybunał było katastrofalnym nieporozumieniem.

Z uwagi na fakt, że  zostaliśmy pozbawieni przez obowiązujący stan prawny,  możliwości wyposażenia akt sprawy w oświadczenia  oddające właściwy  stan rzeczy, tą drogą usiłujemy uzupełnić braki formalne postępowania procesowego, aby nie dopuścić do kolejnego podważenia prawidłowej regulacji prawnej ustanowionej przez ustawodawcę.

Żywimy nadzieję, że Trybunał Konstytucyjny weźmie pod uwagę fakt, że pytające sądy zasugerowane wyrokiem Trybunału z dn. 15 lipca 2009r w sprawie K 64/07 opartym na błędnym założeniu, wynikającym z nierzetelnej publikacji,  nie przeprowadziły wszechstronnej oceny w  rozpoznawanej sprawie i zbada, czy w związku tą okolicznością skierowane do Trybunału pytania prawne spełniają przesłanki zawarte w art. 193  Konstytucji oraz art. 3 ustawy z dn.1 sierpnia 1997r  o Trybunale Konstytucyjnym.

Stowarzyszenie TEMIDA    Skontaktuj się z autorem petycji