Do Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego

Do

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Bronisława Komorowskiego

Dotyczy: Projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Szanowny Panie Prezydencie,

W związku z projektem ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wnosimy o wprowadzenie poprawek w ww. projekcie ustawy. W czasie analizy kolejnych punktów projektu zauważyliśmy pewnie nieprawidłowości, których korekta umożliwiłaby korzystne wdrożenie zmian w ustawie, bez szkody dla obywateli i interesów przedsiębiorców.

Autorzy projektu powołują się na konieczność dostosowania do wymogów Unii Europejskiej w zakresie gospodarki komunalnej. Jednym ze sposobów zmniejszenia ilości składowanych odpadów do 35% w stosunku do masy odpadów wytworzonych w 1995 roku jest wprowadzenie opłaty śmieciowej, która wynosić będzie nawet kilkanaście złoty miesięcznie na osobę w rodzinie. Kwota ta znacznie zwiększy wydatki w budżecie domowym rodzin, które obecnie płacą za wywóz śmieci. W tym kontekście wprowadzenie kolejnej, większej opłaty nie wydaje się uzasadnione. Wiara w to, że dzięki tzw. podatkowi śmieciowemu odpady komunale znikną z lasów jest wysoce wątpliwa. Przykładem na porażkę wprowadzenia opłaty w UE jest choćby Neapol czy cały region Kampanii.  Powoływanie się zaś na to,  że opłaty śmieciowe w innych krajach UE zdają egzamin, jest ignorancją dla naszej kultury i specyfiki narodowej, ponieważ problem leży u nas nie tyle w braku finansów na budowę infrastruktury, a w mentalności i poziomie edukacji ekologicznej.

Nakładanie opłat zryczałtowanych na osoby już płacące za wywóz śmieci mija się z celem, gdyż nie posiadają oni motywacji do nielegalnego wyrzucania śmieci, więc nakładanie opłaty jest bezzasadne. Warto dodać, że podatek śmieciowy ma być jednolity dla wszystkich, nieuzależniony od ilości produkowanych odpadów. Z tego względu znika motywacja do ograniczania ilości składowanych odpadów, zwłaszcza że za śmieci będą płacić wszyscy bez różnicy, a więc przykładni obywatele zapłacą za tych, którzy łamali prawo, wyrzucając nielegalnie śmieci.

Zgodnie z  projektowanym art. 60 ust. 2 opłata ta będzie pokrywać koszty administracyjne. Rzeczywistość pokazuje, iż administracja publiczna ma tendencję do generowania kosztów powyżej faktycznego zapotrzebowania, w odróżnieniu od przedsiębiorstw prywatnych. Takie działanie rodzi obawę przed podnoszeniem cen za odpady komunalne, ponieważ – co warto podkreślić – liczba urzędników ma wzrosnąć do 10 tys. w celu realizacji nowej ustawy.

Projekt ustawy przewiduje też zmianę komunikacji pomiędzy właścicielami nieruchomości a firmami zajmującymi się wywozem śmieci. Do tej pory sprawa opłat za wywóz śmieci i wszelkie koszty z tym związane należała do mieszkańców, którzy sami wybierali najbardziej im odpowiadającą firmę i jej powierzali to zadanie. Dzięki temu właściciele nieruchomości mogli wybrać najkorzystniejszą cenowo ofertę i osobiście się z nimi porozumiewali. Nowa ustawa przewiduje całkowitą zmianę tych relacji. Właściciele nie będą mogli już kontrolować osobiście swoich interesów, gdyż odpowiedzialność za wybór firmy spadnie na samorząd. Urzędnicy będą również ustanawiać wysokość miesięcznego podatku śmieciowego oraz opłat dodatkowych, które nie zostały do tej pory wskazane.

Wykonawcy będą wybierani na drodze przetargu na okres większy niż 3 lata. Przetargowa forma wyboru wykonawców wpłynie negatywnie na rozwój gospodarki odpadami komunalnymi. Firmy rozpoczną walkę o zlecenia i aby wygrać przetargi prawdopodobnie będą zaniżać cenę swoich ofert. Skutkiem takiego działania będzie obniżanie płac pracowników i zatrudnianie obcokrajowców spoza krajów Unii Europejskiej, których koszt utrzymania dla pracodawcy będzie niewątpliwie niższy. Taki pomysł wykluczy również większość firm, zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa, z rynku opadów komunalnych, co będzie miało odzwierciedlenie w braku konkurencji, a tym samym doprowadzi do monopolizacji rynku. Efektem takiej sytuacji może być wysoki koszt podatku śmieciowego, który mieszkańcy będą płacić miesięcznie za każdą zameldowaną osobę w rodzinie. Rezygnacja z wolnego rynku będzie dużym krokiem wstecz dla Polski.

Nowe ustalenia godzą w prawo konkurencyjności, ochrony praw słusznie nabytych oraz poszanowanie uzasadnionych oczekiwań przedsiębiorców. Prawo gospodarki odpadami komunalnymi oparte było na swobodzie wolnorynkowej, a tymczasem obecni inwestorzy mogą zostać wywłaszczeni. Paradoksem jest też to, że wiele firm, które zostały sprzedane przez samorządy prywatnym inwestorom, teraz zostaną przejęte przez samorządy na nowo i to bez odszkodowań dla inwestorów.

Proponujemy inne metody zwalczania przestępców wyrzucających śmieci nielegalnie jak choćby wyższe kary, sumiennie egzekwowane. Najważniejszym postulatem jest konieczność położenia silnego nacisku na edukację społeczeństwa, która w Polsce w tej kwestii jest znikoma.  Opłata śmieciowa w innych państwach UE zdaje egzamin, ponieważ obywatele tychże są świadomi zagrożenia wynikającego z bagatelizowania problemu oraz przekonani o faktycznej ochronie środowiska dla dobra ludzkości. W Polsce powoli rozwijana jest ta świadomość, jednak zbyt wielu ignorantów nie ponosi kary za nielegalny wywóz śmieci. To od nich należy rozpocząć uzdrawianie gospodarki odpadami komunalnymi, a  nie od podatników, którzy spełniają już swój obowiązek i płacą za wywóz.

W związku z powyższym zwracamy się uprzejmie z prośbą o dokonanie zmian w Projekcie ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Obecny kształt ustawy budzi wiele wątpliwości i nakłada na obywateli nieuzasadnione świadczenia finansowe, które w efekcie nie doprowadzą do poprawy sytuacji.  Nie jest to naszym zdaniem droga do regulacji rynku odpadów w Polsce. Podatek śmieciowy nie wykształci w Polakach świadomej postawy proekologicznej, bo będzie kojarzony z kolejnymi wydatkami i poczuciem płacenia za cudze śmieci. Wyeliminowanie małych i średnich przedsiębiorstw wykluczy konkurencyjność i odbije się negatywie na gospodarce kraju.

Komitet Obywatelski    Skontaktuj się z autorem petycji