List o przemocy w Polsce - Letter on violence in Poland

Michelle Bachelet

The Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights

Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka

Adam Bodnar

Rzecznik Praw Obywatelskich

Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie

Media

Szanowni Państwo!

1 sierpnia 2019 r. Polska objęła po raz drugi prezydencję w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Jednym z ważnych tematów dyskutowanych w tym czasie będzie przemoc na tle religijnym. 22 sierpnia obchodzony będzie także Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Ataków Przemocy na tle Religijnym. Zdaniem szefa polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Jacka Czaputowicza, „kwestia wolności religijnej jest dla Polski szczególnie ważna” [1].

Upamiętnienie ofiar przemocy na tle religijnym jest jak najbardziej słuszne i stanowi okazję do przypomnienia fundamentalnego prawa człowieka do wolności światopoglądu i sumienia. Przy tej okazji trzeba jednak pamiętać, że częstym źródłem aktów przemocy na tle religijnym są odmienne przekonania religijne, zmieszane z ideologią narodową. Wspomnieć tu można terroryzm buddyjski na Sri Lance [2], pogromy religijne w Indiach [3] czy zaangażowanie rzymskich katolików w ludobójstwo w Rwandzie [4].

Arjun Appadurai przekonująco pokazuje, że wywoływany, podtrzymywany i rozgrywany strach przed mniejszościami, także religijnymi, ma charakter przemocy motywowanej kulturowo, związanej z patologiami ideologii narodowościowych. Appaurai pokazuje, że właśnie budzenie strachu potrafi być jedynym źródłem grupowej przemocy. Strach jest tym łatwiejszy do wywołania, gdy podtrzymuje się ideę państwa jednolitego narodowo, któremu zagraża wróg, który — przykładowo — próbuje zniszczyć tradycję i kulturę [5].  

Z tak motywowanym strachem, a także z aktami przemocy, mamy dziś do czynienia w Polsce. Na poziomie najbardziej widocznym kampania nienawiści prowadzona jest przeciw osobom LGBT+. Prowadzą ją politycy, w tym przedstawiciele partii rządzącej, reprezentanci Kościoła rzymsko-katolickiego w Polsce, prawicowe media i instytucje [6]. Na mniej widocznym poziomie kampania ta dotyczy jednak także 1. chrześcijan, którzy nie są katolikami, 2. żydów czy 3. osób niewierzących.

Ad 1. W pierwszym przypadku wykorzystywane są dwie strategie. Pierwsza polega na rozniecaniu gniewu i strachu w związku z domniemanymi profanacjami uczuć rzymskich katolików przez osoby LGBT+. Władysław Kosiniak-Kamysz (Polskie Stronnictwo Ludowe) w oświadczeniu wydanym w imieniu partii twierdzi: „W ostatnich miesiącach mamy w Polsce do czynienia z rosnącym poziomem napięcia na tle światopoglądowym. Prowokacje mające miejsce na marszach i demonstracjach środowisk LGBT, wymierzone są w uczucia osób wierzących oraz służą do profanacji symboli religijnych będących świętością dla katolików” [7]. Za prowokację uznaje się w Polsce nabożeństwo ekumeniczne odprawione przez bp. Szymona Niemca czy rozpowszechnienie wizerunku ikony typu hodegetria z Jasnej Góry z tęczowym nimbem, co miało zwrócić uwagę na obecność osób LGBT+ wśród członków Kościoła rzymsko-katolickiego, wykluczanych symbolicznie np. za sprawą dekoracji tzw. „grobów pańskich”. Druga polega na łączeniu tzw. ideologii gender z protestantyzmem i Marcinem Lutrem, przedstawianym jako współpracownik samego szatana. Poglądy tego typu prezentuje przykładowo ks. prof. Tadeusz Guz, a są one powielane przez jego zwolenników. Sam podjąłem próbę interwencji w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji po radiowej audycji Wojciecha Reszczyńskiego, która dotyczyła osób LGBT i w której surowej krytyce poddano reformację, ekumenizm, a działania Lutra uznano za inspirację diabelską. KRRiTV nie znalazła w programie nic nagannego, mimo że wskazałem — w przypadku kwestii religijnych — na artykuł 196 Kodeksu Karnego. Znalazła za to podstawy do upomnienia nadawcy, który wyemitował kreskówkę z homoseksualnymi bohaterami [8].  

Ad 2. Co do drugiego, wspomnę o książce Żydzi, gender, multikulturalizm, czyli oszustwo i szajba Katarzyny Treter-Sierpińskiej. Wymownym przykładem jest także tekst Niech żyje sojusz tęczowo-żydowski, dostępny na fronda.pl, podkreślanie żydowskiego pochodzenia Judith Butler czy demonizowania George’a Sorosa [9].

Ad 3. Tutaj pozwolę sobie przytoczyć cytat z wypowiedzi ks. Prof. Dariusza Oko: „Ludzie, którzy promują gender, zasadniczo są ateistami. Ta teoria wynika z pewnej potrzeby sensu każdego człowieka, także jeżeli jest ateistą. Tylko ateista jest w tej trudnej sytuacji, że jeżeli Bóg istnieje, a on od początku Go odrzuca, to tak jakby mówić, że słońce nie istnieje i żyć w ciągłym zaćmieniu słońca. To jest absurd” [10].  

Osoby LGBT+, skojarzone w Polsce z ideologią gender, przedstawiani są coraz częściej jako kolejne wcielenie nazistów czy terrorystów. Bieżący numer „Opcji na prawo” poświęcony jest czemuś, co nazwano tęczowym Anschlussem. Warszawska Gazeta straszy homoterroryzmem. Arcybiskup Marek Jędraszewski na kazaniu opowiada o tęczowej zarazie, która zastąpiła zarazę czerwoną. Jak przypomniał Jacek Dehnel retoryka ta wywodzi się z niesławnego przemówienia Heinricha Himmlera. Kaja Godek pisze na Twitterze: „Dziś neobolszewia(LGBT) znów atakuje. I słyszymy, że mamy nie używać siły, bo to niechrzescijańskie. To może w 1920 też zachowaliśmy się nie po chrześcijańsku? A tamci Bohaterowie to nietolerancyjni troglodyci??” [11].

 Sądzę, że dostrzeżenie jawnych i mniej jawnych wrogów, przeciw którym prowadzi się kampanię przemocy kulturowej pod szyldem walki z ideologią LGBT+ pozwala zobaczyć, jaka jest autentyczna skala problemu.  Podsycany regularnie strach przeciw zniszczeniu narodu i jego tradycji, wspieranie nacjonalistycznych form patriotyzmu, utożsamienie polskości z katolickością, publiczna działalność rzymsko-katolickich hierarchów, części księży i świeckich już zbiera żniwo rozlewającej się przemocy fizycznej, psychicznej i symbolicznej. Być może już jest za późno, by przestać podsycać strach i nienawiść. Wciąż jednak warto to zrobić. Z całą pewnością temat ten powinien zostać podjęty także w ramach dyskusji o ofiarach przemocy na tle religijnym. Powinny także zostać podjęte działania, które będą stanowczym sprzeciwem wobec dyskryminacji protestantów, żydów, ateistów, osób LGBT+ i innych.

Ladies and Gentlemen!

1 August 2019 Poland took over the Presidency of the UN Security Council for the second time. One of the important topics discussed at the time will be religious violence. On 22 August, the International Day Commemorating the Victims of Acts of Violence Based on Religion or Belief will also be celebrated. According to the head of the Polish Ministry of Foreign Affairs, Jacek Czaputowicz, "the issue of religious freedom is particularly important for Poland". [1].  

The commemoration of the victims of religious violence is absolutely right and constitutes an opportunity to recall the fundamental human right to freedom of thought and conscience. On this occasion, however, it should be remembered that the frequent source of acts of violence on the grounds of religion are different religious beliefs mixed with national ideology. One can mention here Buddhist terrorism in Sri Lanka [2], religious pogroms in India [3] or the involvement of Roman Catholics in the genocide in Rwanda [4].  

Arjun Appadurai convincingly shows that the fear of minorities, including religious minorities, caused, sustained and played out, is of a culturally motivated violence connected with the pathologies of national ideologies. Appaurai shows that fear can be the only source of group violence. Fear is all the more easily evoked when the idea of a nationally unified state is upheld, which is threatened by an enemy who, for example, tries to destroy tradition and culture [5].  

We are dealing with such motivated fears, as well as acts of violence, in Poland today. At the most visible level, a hate campaign is being conducted against LGBT+ people. It is conducted by politicians, including representatives of the ruling party, representatives of the Roman Catholic Church in Poland, right-wing media and institutions [6]. At a less visible level, however, the campaign also concerns 1. Christians who are not Catholics, 2. Jews or 3. non-believers.

Ad 1. In the first case, two strategies are used. The first one is to instil anger and fear in the alleged profanation of Roman Catholics' feelings by LGBT+ people. Władysław Kosiniak-Kamysz (Polish People's Party) in a statement issued on behalf of the party argues: "In recent months, Poland has been faced with a growing level of tension against the background of world views. Provocations that take place during marches and demonstrations of LGBT communities are directed against the feelings of believers and are used to profane religious symbols that are sacred to Catholics. [7]. The ecumenical service celebrated by Bishop Szymon Niemiec or the dissemination of the image of an icon of the type of hodegetria from Jasna Góra with a rainbow nymph, which was to draw attention to the presence of LGBT+ people among the members of the Roman Catholic Church, symbolically excluded e.g. by decorating the so-called "Lord's graves", are considered to be a provocation in Poland. The second consists in combining the so-called gender ideology with Protestantism and Marcin Luther, depicted as a collaborator of Satan himself. Views of this type are presented, for example, by Rev. Tadeusz Guz, and they are reproduced by his followers. I myself attempted to intervene in the National Broadcasting Council after Wojciech Reszczyński's radio programme, which concerned LGBT people and in which the Reformation and ecumenism were severely criticised, and Luther's actions were considered to be devilish inspirations. The National Broadcasting Council did not find anything reprehensible in the programme, although I pointed out - in the case of religious issues - to Article 196 of the Criminal Code. Instead, she found grounds for admonishing the broadcaster who aired a cartoon with homosexual characters [8].

Ad 2. As for the second, I will mention the book Jews, Gender, Multiculturalism, or fraud and Oddball by Katarzyna Treter-Sierpińska. A meaningful example is also the text "Long live the rainbow-Jewish alliance" available at fronda.pl, emphasizing the Jewish origin of Judith Butler or demonizing George Soros [9].

Ad 3 . Let me quote a quote from the statement by Fr. Prof. Dariusz Oko: "People who promote gender are essentially atheists. This theory results from a certain need for meaning of every human being, also if he is an atheist. Only an atheist is in this difficult situation that if God exists and he rejects Him from the beginning, it is like saying that the sun does not exist and living in a constant solar eclipse. This is absurd. [10].  

LGBT+ people, associated in Poland with gender ideology, are more and more often presented as the next incarnation of Nazis or terrorists. The current issue of "Options for the Right" is devoted to something called rainbow Anschluss. The Warsaw newspaper threatens with homoterrorism. Archbishop Marek Jędraszewski on a sermon tells the story of the rainbow plague, which replaced the red plague. As Jacek Dehnel reminded us, this rhetoric derives from Heinrich Himmler's infamous speech. Kaja Godek writes on Twitter: "Today, Neobolshevia (LGBT) is attacking again. And we hear that we are not to use force, because it is non-Christian.   So maybe in 1920 we also behaved in a non-Christian way? And those Heroes are intolerant troglodytes?" [11].  

I believe that noticing the blatant and less blatant enemies against whom a campaign of cultural violence is being waged under the banner of combating LGBT+ ideology allows us to see what the real scale of the problem is.  The regularly fuelled fear of the destruction of the nation and its traditions, the promotion of nationalist forms of patriotism, the identification of Polishness with Catholicism, the public activities of Roman Catholic hierarchies, some priests and laypeople are already taking the toll of the spreading physical, psychological and symbolic violence. Perhaps it is too late to stop fuelling fear and hatred. However, it is still worth it. Certainly, this subject should also be addressed as part of the discussion about the victims of violence based on religion or belief. Action should also be taken to firmly oppose discrimination against Protestants, Jews, atheists, LGBT+ people and others.

  [1] ŁZ, AKUNE, Druga prezydencja Polski w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, https://www.tvp.info/43741055/druga-prezydencja-polski-w-radzie-bezpieczenstwa-onz

[2] The Darker Side of Buddhism, https://www.bbc.com/news/magazine-32929855 ; P. Lehr, Militant Buddhism: The Rise of Religious Violence in Sri Lanka, Myanmar and Thailand.

[3] R. S. Czarnecki, Konflikty religijne w Indiach, https://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6790.

[4] Rwanda genocide, https://en.wikipedia.org/wiki/Rwandan_genocide

[5] A. Appadurai, Strach przed mniejszościami. Esej o georgafii gniewu, przeł. M. Bucholc; A. Appadurai, Fear of Small Numbers. An Essay on the Geography of Anger.

[6] A. Mierzyńska, Egzotyczna koalicja przeciw LGBT w Polsce: radykałowie religijni, skrajna prawica, Rosja i PiS, https://oko.press/egzotyczna-koalicja-przeciw-lgbt-w-polsce-radykalowie-religijni-skrajna-prawica-rosja-i-pis/

[7] Ludowcy przeciw wojnie światopoglądowej, https://www.psl.pl/ludowcy-przeciw-wojnie-swiatopogladowej/

[8] A. Ambroziak, KRRiT nie reaguje na homofobię w „Trójce” Polskiego Radia, bo to „subiektywna ocena” [SKARGA CZYTELNIKA], https://oko.press/krrit-nie-reaguje-na-homofobie-w-trojce-polskiego-radia-bo-to-subiektywna-ocena-skarga-czytelnika/ ; T. Guz, O reformacji M. Lutra — najbardziej rozpowszechnionej herezji wszechczasów, https://www.youtube.com/watch?v=Po33t0rOsz8 ; Rozmowy niedokończone: ideologia gender zagrożeniem dla cywilizacji życia i rodziny, https://www.youtube.com/watch?v=pLlFsFKWtDQ ; Gender to poważne zagrożenie, https://www.youtube.com/watch?v=VcJ5yyu0KUM

[9] https://wprawo.pl/2019/06/04/katarzyna-ts-u-roli-o-ksiazce-zydzi-gender-multikulti-czyli-oszustwo-i-szajba-wideo/ ; bsw/fzp.net.pl Niech żyje sojusz tęczowo-żydowski! Żydzi z gejami będą naprawiać Polskę, https://www.fronda.pl/a/niech-zyje-sojusz-teczowo-zydowski-zydzi-z-gejami-beda-naprawiac-polske,127810.html ; J. Bodakowski, Ideologia gender: Twór Judith Butler, żydowskiej lesbijki, https://wolna-polska.pl/wiadomosci/ideologia-gender-twor-judith-butler-zydowskiej-lesbijki-2018-10 ;  M. Rosiak, Gender dla opornych, „Opcja na prawo” nr 2/155(2019);

[10] Ks. Dariusz Oko mówił w Sejmie o gender. "Ateiści, maniacy seksualni", https://natemat.pl/89587,ks-dariusz-oko-mowil-w-sejmie-o-gender-ateisci-maniacy-seksualni

[11] „Opcja na prawo”, nr 2/155(2019);  Homoseksualna tożsamość nazizmu, https://www.fronda.pl/a/homoseksualna-tozsamosc-nazizmu,128819.html ; Homoseksualizm — ideologia ukrytego totalitaryzmu, https://www.salon24.pl/u/roznistezapiski/317417,homoseksualizm-ideologia-ukrytego-totalitaryzmu ; Do Polski dochodzi fala homoterroryzmu z całego świata. Każdy, kto protestuje przeciwko, jest rugowany z życia publicznego, https://warszawskagazeta.pl/kraj/item/6485-do-polski-dochodzi-fala-homoterroru-z-calego-swiata-kazdy-kto-protestuje-przeciwko-jest-rugowany-z-zycia-publicznego?fbclid=IwAR0P5NGGq8h6sKvWV5S53BVtEp3lJWvuvMamNsy7DdhUgrKMnzs-1gmF5Z4 ; Jędraszewski o LGBT: „Tęczowa zaraza”, https://www.dorzeczy.pl/kraj/109904/Mocne-slowa-arcybiskupa-Jedraszewskiego-Teczowa-zaraza.html ; post Jacka Dehnela dostępny na FB; Godek wzywa do użycia siły wobec osób LGBT i nawiązuje do Cudu nad Wisłą, https://www.wprost.pl/kraj/10237963/godek-wzywa-do-uzycia-sily-wobec-osob-lgbt-i-nawiazuje-do-cudu-nad-wisla.html?fbclid=IwAR0E0np-hBQe4yrDlysf1SufxYzaAyCpz2KZzjfICxyVTcHXRhce3sv5Aio .

Marcin Bogusławski    Skontaktuj się z autorem petycji