Petycja w sprawie zniżek w opłacie za odpady dla dużych rodzin w Gminie Alwernia

Na podstawie Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. O petycjach (Dz. U. Z 2014 r. poz. 1195, z póź. zm.). 

Wnoszący petycję:
Wojciech Olszewski, Alwernia
Jako reprezentujący osoby popierające petycję (lista w załączeniu) 

Zwracamy się z petycją do Rady Miejskiej w Alwerni o zmianę sposobu naliczania opłaty z tytułu wywozu odpadów segregowanych i wprowadzenia zwolnienia z opłat dla rodzin wielodzietnych na trzecie i każde kolejne dziecko. 

Częściowe zwolnienie z opłat dotyczące gospodarstw domowych obejmujących rodziny wielodzietne w rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodzinym możliwe jest na podstawie art. 6k ust 4 ustawy zdania 13 września 1996 r. o trzymaniu czystości i porządku w gminach. 

Zgodnie z obowiązującymi w gminie Alwernia od 15 września 2020 stawkami za wywóz odpadów segregowanych obciążenia dużych rodzin są horrendalne. Dodatkowo, równa stawka, co wykazano poniżej, jest niesprawiedliwa dla dużych rodzin, które nie produkują odpadów w takiej ilości, jaka wynika z prostego przemnożenia liczby osób w gospodarstwie domowym (tzw. stawka progresywna).

Uzasadnienie 

Tak zwana opłata śmieciowa może być naliczana na pięć różnych sposobów:

• od liczby mieszkańców,
• od zużycia wody,
• od m2 powierzchni mieszkalnej, 
• od gospodarstwa domowego,
• wagowo lub objętościowo od ilości wytworzonych odpadów.

Nie wszystkie z nich są możliwe do wprowadzenia w ramach obecnie obowiązujących rozwiązań prawnych w Polsce. W rozwiązaniu przyjętym w Gminie Alwernia (naliczanie od liczby mieszkańców w gospodarstwie domowym), przy ustalaniu sposobu naliczania opłat przyjmuje się, że każdy mieszkaniec średnio wytwarza taką samą ilość odpadów. Założenie to jednak prowadzi do niesprawiedliwego społecznie obciążania dużych rodzin (takich, w których jest troje lub więcej członków) kosztami gospodarki odpadami. 

Badania staatystyczne, które poniżej przytaczam, pokazują zależność pomiędzy wielkością gospodarstwa domowego a ilością odpadów wytworzonych przez mieszkańca. Powiązania te występują we wszystkich państwach UE. 

Badanie te jednoznacznie udowadniają, że ilość wytwarzanych odpadów komunalnych ma mieszkańca maleje wraz ze wzrostem liczebności gospodarstwa domowego. Zgodnie z nimi ilość odpadów wytwarzanych przez mieszkańców gospodarstw jednoosobowych jest około dwukrotnie wyższa niż mediana ilości odpadów wytwarzanych przez mieszkańców regionu. 

Powyższe wykresy udowadniają wcześniejszą przedstawiona tezę. Ilość odpadów wytwarzanych przez mieszkańców gospodarstw jednoosobowych jest prawie dwukrotnie większa niż mediana (średnia) ilości odpadów wytwarzanych przez osoby zamieszkujące cały badany obszar. Inaczej, statystycznie gospodarstwa jednoosobowe produkują dwa razy tyle odpadów, ile średnia dla wszystkich mieszkańców danego obszaru. 

Średnią ilość odpadów produkuje natomiast rodzina czteroosobowa. Jeżeli jednak liczba osób w rodzinie zaczyna przekraczać tę wartość i rośnie, to sukcesywnie zmniejsza się ilość wytwarzanych odpadów przez jednego jej członka. 

Maleje też łączna ilość wytwarzanych odpadów. Najwięcej produkuje ich rodzina czteroosobowa. Natomiast w rodzinach wieloosobowych (6+) każdy przyrost liczby osób powoduje zmniejszenie łącznej ilości produkowanych odpadów. Przedstawia to kolejny wykres. 

Jeżeli porównamy dane na powyższym wykresie dla rodzin o różnej liczbie osób, to możemy dostrzec, że rodzina dziewięcioosobowa produkuje łącznie mniej odpadów (810 kg / gosp. rok) w ciągu roku niż rodzina dwuosobowa (887 kg /gosp. rok). 

To, jak faktycznie wygląda zależność wysokości opłat w zależności od przyjętego modelu obrazują badania przeprowadzone na danych z 2012 r. 

Według wskaźników KPGO 2014 spodziewana ilość odpadów w 2013 r. wynosiła ok: 355 kg/rok w gminie wiejskiej i 400 kg/rok w małym mieście. W kolejnej tabeli przemnożono liczbę mieszkańców i średnią ilość odpadów na mieszkańca bez uwzględnienia demograficznego charakteru gminy. 

Najbardziej zbliżony rozkład demograficzny do ustaleń GUS miało miasto Brzeg. W związku z tym porównano ilość odpadów w dwóch wariantach: 

• z uwzględnieniem tylko ilości odpadów mieszkańców i średnia ilość wytwarzanych odpadów,
• z uwzględnieniem „krzywej wytwarzania odpadów”.
  Przyjęto dodatkowo, że gospodarstwo jednosobowe wytwarza 315 kg odpadów / gosp. rok.

Wyniki takich obliczeń przedstawiają dwie kolejne tabele. 

Wnioski: 

• model ustalania ilości wytwarzanych odpadów „od gospodarstwa” z uwzględnieniem danych demograficznych najlepiej opisuje faktyczną ilość wytwarzanych odpadów. W tej sytuacja nie mamy też do czynienia z krzywdzącym rodziny wielodzietne obciążeniem za odpady, które faktycznie nie są produkowane w takim gospodarstwie domowym.
• Model liczenia odpadów od osoby oraz od ilości zużytej wody są krzywdzące społecznie.
• Najgorzej sprawdza się model wiążący produkcję śmieci od powierzchni zamieszkałego domu lub mieszkania.

Uwzględnienie więc w modelu obowiązującym w Gminie Alwernia zwolnienia z opłat dla rodzin posiadających Kartę Dużej Rodziny na trzecie i każde kolejne dziecko pozwoli w pewnym stopniu zlikwidować wykazaną wcześniej niesprawiedliwość społeczną. 

Źródło danych statystycznych do uzasadnienia: https://wielkopolska.3plus.pl/assets/file/1341,ile_smieci_produkuje_rodzina.pdf

Podstwa prawna do obniżki opłat za śmieci dla dużych rodzin: https://www.infor.pl/prawo/gmina/abc-gminy/731224,Duze-rodziny-nie-zaplaca-za-smieci.html 

Wojciech Olszewski    Skontaktuj się z autorem petycji