Ratujmy Zielone Płuca Opola!

KOMITET OBRONY PASIEKI
KOP – MIASTO DLA LUDZI
ul. Kropidły 8a / 5,
45-092 Opole, POLAND
tel.: +48 602 656 120
e-mail: b.domeyko@wp.pl
NIP: 754-31-19-358
REGON: 364413237

                                          p. Arkadiusz Wiśniewski
                                          Prezydent Miasta Opola
                                          Rynek - Ratusz
                                          45-015 Opole
                                          prezydent@um.opole.pl

                                          p. Alicja Majewska - Dyrektor
                                          Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
                                          ul. Obrońców Stalingradu 66
                                          45-512 Opole
                                          RDOS.opole@rdos.gov.pl

                                          p. Krzysztof Lissowski
                                          Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
                                          ul. Wawelska 52/54
                                          00-922 Warszawa
                                          tel.: 22 369-29-00
                                          kancelaria@gdos.gov.pl

Ratujmy Zielone Płuca Opola!

czyli

List Otwarty KOP i przedstawicieli świata nauki do Prezydenta Miasta Opola, RDOŚ i GDOŚ w sprawie trasy średnicowej i zrównoważonego rozwoju miasta Opola  

Szanowni Państwo,

My, mieszkańcy i symaptycy Opola, osoby z całej Polski i spoza niej, chcący uchronić Opole, a także pozostałe polskie miasta przed niekorzystnymi przeobrażeniami polegającymi na rozroście sieci dróg samochodowych kosztem naszej cennej wspólnej przestrzeni i ulokowanych w niej walorów, w tym przyrody gwarantującej nam zdrowie i spuścizy kulturowej przechowującej naszą tożsamość, zwracamy się z wnioskiem do Prezydenta Opola, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o poważne potraktowanie i zajęcie stanowiska wobec przedmiotowego Listu Otwartego stowarzyszenia Komitet Obrony Pasieki z dn. 5-6 czerwca 2017 r.

„Zielone Płuca Opola” to nieformalnie funkcjonująca nazwa jedynego zwartego kompleksu terenów przyrodniczych, rekreacyjnych i kulturowych, w tym wyspy Bolko i Pasieki z zabytkowymi parkami miejskimi, parku Wińskiego, słynnego wśród ornitologów „bekasowiska”, koryta Odry, a także kamionki Bolko, będącej ważnym węzłem ekologicznym i częścią korytarza ekologicznego obszarów wodno-błotnych. Obszar ten jest użytkowany przez ludzi, łączy różne funkcje, włącznie z funkcją mieszkaniową. Funkcje te udaje się pogodzić, niemniej jednak z uwagi na brak innych terenów rekreacyjnych z prawdziwego zdarzenia w zasięgu krótkiego spaceru, chłonność turystyczna czy rekreacyjna jest na wyczerpaniu.  

Decyzja poprowadzenia tras samochodowych akurat przez ten obszar, bez poszanowania potrzeb mieszkańców Opola do posiadania choć jednego miejsca do łagodnej, nieuciążliwej rekreacji i wyciszenia, nie mówiąc już o walorach przyrodniczych, kulturowych i historycznych, jest kolejnym – i jednocześnie najbardziej drastycznym – przejawem lekceważenia zasady zrównoważonego rozwoju, które charakteryzuje większość działań władz Opola na naszej wspólnej przestrzeni.  

Nasze pokolenie miało okazję nacieszyć się walorami „Zielonych Płuc Opola” i nie ma prawa pozbawiać tego pokoleń następnych. Zresztą istnieje wiele dowodów i przesłanek, że mieszkańcy faktycznie tego nie chcą. Protest jest także żywy wśród licznych przyjezdnych. Według władz, z konsultacji społecznych wynikałoby, że Opolanie pragną zniszczenia „Zielonych Płuc” i dodatkowo odcięcia południowych dzielnic od Opola obwodnicą południową. Jednakże konsultacje te na każdym etapie obciążone były niewybaczalnymi błędami, a późniejsze akcje (protest, zbieranie podpisów pod petycją, zbieranie podpisów pod wnioskiem o odwołanie prezydenta i rady miasta, itp.) pokazały po pierwsze dezinformację, po drugie wielkie oburzenie na wieść o planach MZD.  

Podczas gdy trwa postępowanie środowiskowe dotyczące TŚ, UM wydaje zgodę PKP PLK na wycinkę zieleni na Pasiece, ale nie tylko w pasie 15 m od osi torów, lecz także dalej. Usuwane były drzewa pod nasypem, niemające wpływu na bezpieczeństwo ani stan mienia kolei. Zezwolenie nie było podparte opinią herpetologa ani chiropterologa, a opinia ornitologa nie brała pod uwagę, że zakaz wycinek w okresie lęgowym dotyczy nie tylko niszczenia okazów i siedlisk na terenie kolei, ale też płoszenia licznych ptaków Parku Nadodrzańskiego (hałas trwał przez półtora tygodnia, drzewa były mielone na miejscu). UM nie był w stanie poszkodowanej mieszkance wydać na żądanie gotowej dokumentacji. Straż Miejska ani Policja nie wstrzymały wycinki. Policja odmówiła skierowania sprawy do prokuratury, jednakże odwołanie p. Domeyko-Gabor okazało się skuteczne. Dzięki temu postępowanie jest w toku. W międzyczasie na obszarze Zielonych Płuc miały miejsce inne wydarzenia zubażające ich walory, m.in. usunięcie i przycięcie kilkuset drzew wyspy Bolko, także tych z dziuplami i budkami lęgowymi, dopuszczenie do organizacji imprezy masowej na Bolko, tolerowanie jeżdżenia samochodami po alejach parku i zieleni, itp.  

Nasze stowarzyszenie zwróciło się do ludzi nauki, prezesów i społeczników, zaangażowanych w ochronę przyrody i w nadanie polskim miastom właściwego kierunku rozwoju, o wyrażenie zdania w sprawie rozwoju Opola, a w szczególności przyszłości „Zielonych Płuc”. Kilkadziesiąt autorytetów, po zapoznaniu się ze szczegółami (linki do Raportu ooś, decyzji RDOŚ w sprawie trasy średnicowej, liczne inne materiały) zadeklarowało chęć podpisania Listu Otwartego.  

Oto krótka wersja Listu:

„Zasada zrównoważonego rozwoju, dotychczas bezskutecznie przywoływana w korespondencji z Urzędem Miasta Opola przez stowarzyszenie KOP – Miasto dla Ludzi, inne stowarzyszenia i osoby prywatne, jest zasadą obligatoryjną, wpisaną w Konstytucję RP (Art. 5) i we wszystkie najważniejsze dokumenty strategiczne na wszystkich szczeblach, włącznie z prawem UE i ONZ.  

Domagamy się właściwego podejścia do zasady zrównoważonego rozwoju i jej realizacji w planowaniu miasta wraz z otoczeniem, w tym obszaru Zielonych Płuc Opola, ze szczególnym uwzględnieniem przewagi strat nad zyskami z rozbudowy układu komunikacyjnego dla indywidualnych samochodów w mieście oraz deficytowego i nieodtwarzalnego charakteru terenów zielonych.

Domagamy się zauważenia, że obecna polityka władz miasta Opola względem przestrzeni, układu komunikacyjnego i terenów zielonych uderza nie tylko w ochronę środowiska, ale także w dwa pozostałe filary rozwoju – społeczeństwo i ekonomię.

Domagamy się rzetelnej informacji i debaty społecznej na temat tranzytowego charakteru trasy średnicowej, jej miejsca w rozrastającym się układzie komunikacyjnym miasta, które się wyludnia, jej domniemanego związku z akcją usuwania zieleni wzdłuż torów kolejowych, a także uwzględnienia realnego rachunku zysków i strat, który doprowadzi do rezygnacji z realizacji tej trasy. 

Domagamy się uszanowania starań minionych pokoleń w stworzeniu przemyślanego zespołu zieleni na wyspie Bolko, uwzględnienia praktycznego znaczenia wyspy dla obecnych pokoleń i pozostawienia jej w nie gorszym stanie pokoleniom przyszłym, co wiąże się z przyjęciem faktu, iż chłonność wyspy została wyczerpana i należy stworzyć nowe, rozległe, spójne obszary zieleni, m.in. na obszarach wymagających rekultywacji, a samą wyspę objąć należytą formą ochrony”.  

Oto długa wersja Listu, wraz z podpisami i przybliżeniem sylwetek, dorobku naukowego i doświadczeń w działalności społecznej Autorytetów-sygnatariuszy:

https://drive.google.com/drive/folders/0B22CICtDnrr9Z1lqNXoxLUszQXc   

Podpisy własnoręczne:

prof. dr hab. Adam Grobler

prof. dr hab. Bogusław Nierenberg

prof. dr hab. Elżbieta Pyza

prof. dr hab. Tomasz Żylicz

prof. dr hab. inż. Andrzej Drabiński

dr hab. Anna Bartczak

dr hab. Dariusz Wysocki

prof. US dr hab. Jarosław Czochański

prof. UG dr hab. Jakub Kronenberg

prof. UŁ dr hab. Krystyna Żuwała

dr hab. Stanisław Knutelski

dr Lucyna Hałupka

dr inż. Tomasz Knioła

dr Jerzy Parusel

mgr Beata Orłowska

Krzysztof A. Worobiec

Rafał Górski

Agata Purol

mgr inż. Mikołaj Kaczmarski

mgr inż. Marcin Pakuła

mgr Jan Kaczmarek

mgr Bartosz Smyk

Grzegorz Gołębniak

mgr Konrad Malec

Piotr Kazimirski

Alexandre Flesch  

Znamienne jest to, że Wiceprezydent Opola p. Mirosław Pietrucha i rzecznik UM p. Katarzyna Oborska-Marciniak za pośrednictwem mediów lokalnych zanegowali wspólne stanowisko mieszkańców Opola i 26 autorytetów, już zanim List Otwarty został złożony w kancelarii Ratusza. Na udzielenie odpowiedzi potrzebował więcej niż miesiąc, uzasadniając to "koniecznością współpracy kilku wydziałów Urzedu i Miejskiego Zarządu Dróg oraz zebrania niezbędnych informacji", jednakże kiedy odpowiedź została udzielona 13 lipca, okazało się, że nie zawiera żadnych nowych ustaleń ani informacji. Urząd Miasta w osobie wiceprezydenta Miroslawa Pietruchy nadal tkwi na stanowisku, że realizacja trasy samochodowej przez Pasiekę jest wyrazem troski o zrównoważony rozwój. Nadal uważa, że mamy przyjąć to za fakt niezbity, że połączenie ul. Krapkowickiej i Armii Krajowej nie będzie elementem trasy tranzytowej, jaką jest trasa średnicowa w przywoływanym przezeń Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2010 r. o innym przebiegu na tym odcinku. Wiceprezydent Opola powtarza, nie uzasadniając tego żadnym logicznym wywodem, jakoby realizacja trasy średnicowej w klasie drogi lokalnej była wyrazem "wyważenia interesów spolecznych, gospodarczych i środowiskowych". Niestety, jest to obserwowany wielokrotnie w Polsce przejaw fragmentowania inwestycji celem uniknięcia rzetelnej analizy skutków realizacji całości trasy od węzła obwodnicy i ul. Niemodlińskiej do planowanego węzła obwodnicy w Kolonii Goslawickiej. Formalnie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby Urząd w przyszłości przedłużył ten fragment trasy i podniósł jej klasę do planowanej klasy drogi głównej przyspieszonej, bardzo niekorzystnej dla mieszkańcow miasta. Już teraz w Raporcie ooś wymienia się ruch bardzo licznych samochodów ciężarowych z naczepami, skomunikowanie trasy z innymi drogami lokalnyym jest znikome, a jedyny skutek pozytywny to tymczasowe odciążenie ul. Piastowskiej o zaledwie 3% (ul. Niemodlińska i sąsiednie mają być wręcz dociążone). W swojej odpowiedzi wiceprezydent Pietrucha przemilcza fakt rażących uchybień, które punkt po punkcie wymienialiśmy w korespondencji wiele miesięcy temu. Także w kwestii usunięcia drzew na terenie kolei, na które urząd wydał zezwolenie, utrzymuje, że zostały dopeolnione wszelkie formalności. Do faktu wybrakowanej inwentaryzacji ornitologicznej dołączonej do zezwolenia UM nie ma uwag, a niedbala i zbyt późna kontrola RDOŚ, ktora nie mogla dać realnych wyników, jest w jego ocenie satysfakcjonująca i godna powoływania się na nią. 

Odpowiedź wiceprezydenta Pietruchy:

https://drive.google.com/open?id=0B9Pi9IWTFbM6MTZuRXdSMGo4ems 

Urząd Miasta lekceważy poważne uwagi odnośnie do konsultacji społecznych, manifestację, która odbyła się 19 lipca 2015 r., petycję z ok. 2.600 podpisami przeciwko trasie średnicowej złożoną latem 2016 r., a także bieżące sondaże internetowe pojazujące przewagę liczebną przeciwników nad zwolennikami trasy. Urząd Miasta uzależnia również objęcie ochroną w postaci Parku Kulturowego całej Pasieki od decyzji GDOŚ w sprawie trasy średnicowej, negując w ten sposób stanowisko Narodowego Instytutu Dziedzictwa i zasadę zrównoważonego rozwoju. Liczne wcześniejsze inicjatywy mieszkańców i stowarzyszeń w kierunku ochrony Zielonych Płuc Opola - inicjatywy, które miały umocowanie w istniejących aktach prawnych - spotkały się z odrzuceniem. Osoby zaangażowane w te inicjatywy są oczerniane przez samego Prezydenta Miasta Opola i jego akolitów z wykorzystaniem mediów publicznych i serwisów społecznościowych. 

Mając na względzie powyższe, domagamy się poważnego potraktowania stanowiska obywateli wobec trasy średnicowej, również wspierając ideę ochrony Zielonych Płuc Opola. 

Więcej na temat okoliczności powstania tego Listu dowiedzą się Państwo z artykułu na stronie "Grupy Lokalnej Balaton":

http://www.grupalokalna.pl/wiadomosci/opolski-ratusz-odmawia-racji-polskim-naukowcom

lub w "Tygodniku Opole":

http://tygodnikopole.pl/wisniewski-kontra-naukowcy/

oraz z nagrania z konferencji prasowej:

https://www.youtube.com/watch?v=UiXEi4y5Xnk 

Relacja z Żywego Łańcucha w obronie Pasieki (19 lipca 2015):

https://www.youtube.com/watch?v=EiCRD34msEw 

Z poważaniem,

Barbara Domeyko Gabor, Elżbieta Flisak i Sygnatariusze Listu oraz Petycji

Barbara Domeyko Gabor, Elżbieta Flisak, Komitet Obrony Pasieki - Miasto dla Ludzi    Skontaktuj się z autorem petycji