STOP DMUCHAWOM List otwarty do Wojewody Śląskiego w sprawie ograniczenia użycia dmuchaw spalinowych

List otwarty do Wojewody Śląskiego
w sprawie ograniczenia użycia dmuchaw spalinowych
29 października 2025 r.

Do:
Szanowny Pan
Marek Wójcik
Wojewoda Śląski

Szanowny Panie Wojewodo,

Jako Prezeska Zarządu Fundacji Opus Unicus, osoba od lat zaangażowanej w działania na rzecz kultury, edukacji i ekologii, zwracam się do Pana z prośbą o podjęcie pilnych działań w sprawie ograniczenia i docelowego wycofania użycia dmuchaw spalinowych w przestrzeni publicznej, zwłaszcza w pobliżu szkół, przedszkoli, żłobków, szpitali oraz w gęstej zabudowie miejskiej.

Problem ten, który dotyka również Świętochłowic – miasta, gdzie mieszkam – ma charakter systemowy i ogólnoregionalny. Coraz częściej obserwujemy sytuacje, w których zewnętrzne firmy porządkowe, realizujące zlecenia jednostek miejskich, wykorzystują przestarzałe dmuchawy spalinowe do usuwania nie tylko liści, lecz także żwiru, pyłu i skoszonej trawy – często nawet po deszczu. W rezultacie do atmosfery trafiają duże ilości drobnego pyłu zawieszonego (PM10 i PM2.5), a hałas przekraczający dopuszczalne normy hałasu dla terenów miejskich szkodzi w szczególności: dzieciom, osobom starszym i osobom neuroatypowym.

Warto podkreślić, że emisje z dmuchaw spalinowych znacząco przekraczają normy emisji CO₂ i tlenków azotu – często nawet kilkakrotnie przewyższają emisje pojazdów samochodowych. Szacuje się, że jedna godzina pracy typowej dmuchawy spalinowej odpowiada emisjom z przejechania samochodem osobowym dystansu nawet ponad 1500 kilometrów. To zaprzeczenie idei nowoczesnego, zielonego i odpowiedzialnego Śląska, który stara się być liderem w redukcji emisji i transformacji energetycznej.

Zielone miasta i czysta energia to kierunki, które deklaratywnie przyjmujemy, lecz ich realizacja wymaga konsekwencji w każdej decyzji. Używanie dmuchaw spalinowych – zwłaszcza niezgodnie z przeznaczeniem – stoi w sprzeczności z europejskimi wytycznymi w zakresie jakości powietrza i zdrowia publicznego. W komunikacie Komisji Europejskiej z 2023 roku wskazano jednoznacznie, że „redukcja lokalnych źródeł emisji oraz hałasu w przestrzeni miejskiej jest obowiązkiem władz samorządowych, wynikającym z zasady zrównoważonego rozwoju”.

Fundacja Opus Unicus, choć kojarzona głównie z kulturą i poszukiwaniem wspólnych mianowników w codzienności, ma również serce po zielonej stronie mocy. Wierzymy, że troska o ciszę, czyste powietrze i zdrowie mieszkańców jest wyrazem nowoczesnego humanizmu i realnego postępu społecznego.

Dlatego apeluję o:
1. Wprowadzenie regionalnych wytycznych ograniczających stosowanie dmuchaw spalinowych w gęstej zabudowie miejskiej, zwłaszcza w pobliżu szkół i przedszkoli, uniwersytetów, żłobków, szpitali i ośrodków opieki zdrowotnej, w szczególności placówek publicznych.
2. Edukację jednostek samorządowych i firm zewnętrznych w zakresie alternatywnych metod utrzymania czystości.
3. Rozpoczęcie prac nad stworzeniem programu stopniowego wycofywania dmuchaw spalinowych z przestrzeni miejskiej, z wykorzystaniem funduszy ekologicznych i programów UE.

Śląsk ma potencjał, by stać się przykładem regionu, który łączy nowoczesność z troską o zdrowie i środowisko. Wierzę, że podejmie Pan temat z należytą wrażliwością i odpowiedzialnością społeczną.

Dla jasności obrazu skali problemu, pozwalam sobie przytoczyć kilka faktów naukowych i danych pomiarowych:
• Dmuchawy spalinowe generują hałas na poziomie 90–115 dB, podczas gdy norma miejska dopuszcza maksymalnie 55 dB.
• Godzina pracy takiej dmuchawy emituje tyle zanieczyszczeń, co średnio 1 100 km jazdy samochodem osobowym (źródło: CARB).
• Powstające pyły zawieszone PM10 i PM2.5 zwiększają ryzyko chorób układu oddechowego, nerwowego i krążenia.
• Strumień powietrza z prędkością ponad 300 km/h niszczy mikroflorę gleby i drobne organizmy zapylające.
W świetle wytycznych Europejskiego Zielonego Ładu oraz koncepcji Zielonych Miast 2030, każde miasto Unii Europejskiej powinno:
• ograniczać emisje hałasu,
• promować ekologiczne alternatywy dla spalinowych urządzeń,
• tworzyć strefy ciszy w rejonach oświatowych i zdrowotnych.

„Miasta są żywym organizmem – każde działanie, które odbiera im oddech, odbiera go również nam.”
– Z Europejskiej Agendy dla Miast, 2023

Z wyrazami szacunku i nadziei na realną zmianę,

Iwona Szoka
Prezeska Zarządu Fundacji Opus Unicus
kontakt: fundacja@opusunicus.art
tel. +48 512 13 98 44

---
„Zaczynamy od ciszy, by usłyszeć to, co naprawdę ważne.”

Iwona Szoka Fundacja Opus Unicus    Skontaktuj się z autorem petycji