Chrońmy Lasy Gór Wałbrzyskich i Kamiennych przed wycinkami

Szanowna Pani

Paulina Hennig-Kloska

Minister Klimatu i Środowiska  

Wniosek dotyczący ochrony lasów Gór Wałbrzyskich i Kamiennych przed wycinkami 

My, mieszkańcy powiatu wałbrzyskiego, a także miłośnicy Gór Wałbrzyskich i Kamiennych domagamy się objęcia lasów na tym terenie ochroną przed wycinkami w ramach prac prowadzonych przez Zespół do spraw wzmocnienia ochrony lasów cennych przyrodniczo i społecznie przy Ministerstwie Środowiska i Klimatu. W ostatnich latach prowadzona była bowiem niezwykle intensywna wycinka lasów. Ma to negatywne skutki środowiskowe, krajobrazowe i przyrodnicze. Istotne są też walory społeczne, jako, że z lasów Gór Wałbrzyskich i Kamiennych korzystają aktywnie mieszkańcy aglomeracji wałbrzyskiej (liczącej ponad 244 tys. osób) oraz turyści.

Sprzeciwiamy się w szczególności używania w terenie górskim ciężkiego sprzętu (m.in. harwesterów) i prowadzenia wycinek (inaczej niż w przeszłości) do całkowitej wycinki (zrąb zupełny) bez pozostawienia części drzew. Wywiera to negatywne skutki nie tylko dla drzewostanu. Zniszczeniu ulega całe poszycie, gleba jest rozjechana, co pozbawia liczne zwierzęta (ptaki, sarny, jelenie, muflony i inne, mniejsze zwierzęta) terenów do życia. Po wycince na zboczach pozostaje dużo wysychającego drewna, co może być przyczyną pożarów (jak w paśmie Garbatki latem 2022 r.). Nawet jeżeli na tych terenach dochodzi do nasadzeń nowych drzew, to taki sposób wycinki daje możliwość odtworzenia się pełnowartościowego lasu dopiero w perspektywie kilkudziesięciu lat.  Zagrożona jest różnorodność przyrodnicza. Nie bez znaczenia w tym kontekście jest to, że mówimy o terenach cennych dla ptaków, chronionych w ramach Natury 2000 (m.in Natura 2000 Obszary Specjalnej Ochrony: Sudety Wałbrzysko-Kamiennogórskie PLB020010, Natura 2000 Specjalne Obszary Ochrony: Góry Kamienne PLH020038, Masyw Chełmca PLH020057).

W ostatnich latach ogołocone zostały w dużym stopniu m.in. zbocza Lesistej, Wysokiej, Stachonia, Bukowca, Granicznika, Garbatki, Pośredniej i Miłosza, Jałowców, Borowej (góra Sucha i Kątna) i Wołowców. Lasy Państwowe rozwijają infrastrukturę drogową w lasach, budowane są nowe szerokie utwardzone drogi, modyfikowane stare, co czyni łatwiejszą wielkoskalową wycinkę, ale trwale zmienia krajobraz. Przykładem widocznym w całej okolicy jest droga po zboczu Włostowej nad Doliną Sokołowca Małego. Niszczone są także szlaki, tak jak np. szlak rowerowy górski w paśmie Granicznika czy historyczna, uzdrowiskowa ścieżka w stronę szczytu Garbatki wyłożona przedwojennymi płytami kamiennymi.

Taka wycinka narusza art. 5 i 74 Konstytucji (ochrona środowiska, zrównoważony rozwój, bezpieczeństwo ekologiczne współczesnych i przyszłych pokoleń), przepisy ustawy o lasach, w tym art. 7 ust. 1 pkt 1-4 określający wyraźnie cele, którymi ma służyć „trwale zrównoważona” gospodarka leśna[1] i przepisy ustawy prawo ochrony środowiska. Prowadząc taką wycinkę Lasy Państwowe mogą też naruszać przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Są bowiem monopolistą, który prowadzi działalność gospodarczą w sposób godzący w interesy konsumentów-obywateli.

Uważamy, że ze względu na walory przyrodnicze ochronie przed wycinkami powinny podlegać w szczególności lasy w obrębie Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich oraz jego otuliny. Jak określa to Plan Ochrony Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich konieczne jest, między innymi, utrzymanie obecnego stanu powierzchniowego lasów na obszarze Parku, zapewnienie trwałości leśnych siedlisk przyrodniczych (uchwały nr XXV/773/16 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 29 września 2016 r.).

Za ochroną lasów Gór Wałbrzyskich i Kamiennych przemawia także potrzeba zrównoważonego rozwoju regionu, jaką może zapewnić odpowiedzialna środowiskowo turystyka. W gospodarce pozbawionego w latach transformacji ciężkiego przemysłu powiatu wałbrzyskiego odgrywa ona coraz istotniejszą rolę. Powstają liczne nowe miejsca pracy w sektorze usług (pensjonaty, restauracje, usługi przewodników, wypożyczalnie sprzętu). Dobrym przykładem są choćby osławione przez twórczość Olgi Tokarczuk i Joanny Bator okolice wsi Sokołowsko w gminie Mieroszów. Powodzenie tych lokalnych inicjatyw zależy w dużej mierze od stanu zachowania przyrody i jej efektywnej ochrony.

Mając to na uwadze, korzystając z naszych konstytucyjnych praw, wnosimy o objęcie lasów Gór Wałbrzyskich i Kamiennych ochroną przed wycinkami w rezultacie prac Zespół do spraw wzmocnienia ochrony lasów cennych przyrodniczo i społecznie przy Ministerstwie Środowiska i Klimatu lub innym przewidzianym w tym zakresie trybie. 

Ponadto apelujemy o niezwłoczne wstrzymanie planowanych na 2024 rok wycinek w lasach w naszym obszarze, zweryfikowania ich pod kątem zabezpieczenia najcenniejszych przyrodniczo i społecznie lasów. Domagamy się także zapewnienia społecznej i przyrodniczej funkcji lasów w naszej aglomeracji, w tym włączenia do konsultacji przyrodników, niezależnych organizacji społecznych, naukowców i grup mieszkańców. 

Kopia:Mikołaj Dorożała, Przewodniczący Zespołu do spraw wzmocnienia ochrony lasów cennych przyrodniczo i społecznie przy Ministerstwie Środowiska i Klimatu, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Główny Konserwator Przyrody

Przypisy:

[1] Art. 7. 1. Trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi się (…) z uwzględnieniem w szczególności następujących celów: 1) zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą; 2) ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na: a) zachowanie różnorodności przyrodniczej, b) zachowanie leśnych zasobów genetycznych, c) walory krajobrazowe, d) potrzeby nauki; 3) ochrony gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym; 4) ochrony wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych. W istocie Lasy Państwowe realizują przede wszystkim cel określony w art. 7 ust. 1 pkt 5, tj. produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu.

Magdalena Kubecka, Społeczna Grupa Ochrony Lasów Gór Kamiennych i Wałbrzyskich    Skontaktuj się z autorem petycji