List otwarty ws. konferencji naukowej 'Nowa polska szkoła badań historycznych nad Zagładą" / Lettre ouverte au sujet du colloque international "La nouvelle école polonaise de l’histoire de la Shoah"

Tous ceux qui sont attachés à une idée de tolérance et de libre exercice de la recherche et du débat universitaires sont invités à signer cette lettre, en témoignage de leur solidarité avec les valeurs que nous défendons. 

La lettre ci-dessous est rédigée en français et en polonais.

Do podpisywania listu zapraszamy wszystkie osoby, którym bliskie są idee tolerancji, wolności w prowadzeniu badań naukowych oraz swobodnej debaty uniwersyteckiej i które chciałyby w ten sposób wyrazić solidarność z wartościami, których bronimy. 

Poniżej udostępniamy francuskojęzyczną i polskojęzyczną wersję listu. 

Pour signer :

1. Veuillez cliquer sur "Podpisz petycję" à droite de l'écran

2. Veuillez indiquer votre prénom, nom, pays, ville et adresse mail
dans le tableau 

3. Suite à votre signature, vous obtiendrez un mail avec un lien ; il vous faudra cliquer sur ce lien pour confirmer définitivement votre signature. 

Merci ! 

Paris, le 27 février 2019

LETTRE OUVERTE

Les 21 et 22 février 2019 a eu lieu à Paris, à l’École des hautes études en sciences sociales et au Collège de France, un colloque international intitulé « La nouvelle école polonaise de l’histoire de la Shoah », organisé par des prestigieuses institutions scientifiques : la Fondation pour la Mémoire de la Shoah, l’EHESS, le CNRS (Institut d’Histoire moderne et contemporaine et Institut des sciences sociales du Politique), le Centre de recherches historiques (EHESS-CNRS), l’Université de Strasbourg, Center for Holocaust Research de l’Académie des Sciences de Pologne (Varsovie) et la revue L’Histoire. Il convient de rappeler que la conférence de février est la continuation d’un événement scientifique de poids, organisé en 2005, « Les Juifs et la Pologne, 1939-2004 : aspects multiformes du passé », qui a constitué une date importante dans les relations scientifiques entre les historiens polonais et français. Ce colloque s’était déroulé à la Bibliothèque Nationale de France, avec pour invités d’honneur Władysław Bartoszewski, Marek Edelman et Simone Veil, et avait pour but de présenter aux chercheurs français l’essor des études polonaises sur la Shoah.

Des représentants de cette nouvelle école des études sur la Shoah ont été invités, les 21 et 22 février 2019, par des chercheurs français, afin de montrer, entre autres, l’ampleur et la portée du travail, accompli et toujours en cours, en Pologne, sur l’histoire de la Shoah. Cette recherche est particulièrement opportune à l’époque actuelle où les valeurs fondamentales du socle commun de la culture européenne se trouvent souvent remises en question.

Par cette lettre ouverte, nous tenons à exprimer notre inquiétude face aux comportements inacceptables d’un groupe de Polonais assistant aux débats : sifflements et injures adressés aux conférenciers et au public, tentatives de perturber le déroulement du colloque par des propos à caractère ouvertement antisémite et raciste. Nous sommes choqués par les contenus qui ont circulé sur les réseaux sociaux au sujet de la conférence. Nous sommes également bouleversés par la façon dont le colloque, auquel ont pris part les meilleurs représentants de la recherche en histoire, française comme polonaise, a été présenté à la télévision polonaise, notamment dans l’émission d’information « Wiadomości », diffusée à une heure de grande écoute, le samedi 23 février.

Nous sommes chercheurs en littérature polonaise, historiens, linguistes, traducteurs et animateurs culturels œuvrant sur la scène française, regroupés au sein de la Société française d’études polonaises. Nombre d’entre nous, depuis le début des années quatre-vingts travaillent, souvent pro publico bono, pour développer, en France, une recherche de qualité sur la Pologne et pour faire mieux connaître la Pologne aux Français, pour en permettre une compréhension plus profonde et nourrie de la connaissance de son histoire et de sa culture. Notre action est apolitique et se situe dans le strict cadre des valeurs et principes démocratiques.

Les agissements et les propos à caractère raciste et antisémite, qui s’intensifient dernièrement dans certains cercles de la communauté polonaise de France, nous inquiètent ; ils déforment et abiment l’image de la Pologne et de ses citoyens aux yeux de l’opinion publique française, induisent la vision d’une société polonaise fanatique, intolérante, incapable d’autocritique et d’un débat démocratique véritable.

Nous espérons rencontrer un écho favorable et un soutien auprès de l’Ambassade de la République de Pologne et des institutions gouvernementales polonaises en France dans l’effort que nous menons pour façonner au sein de la communauté polonaise de France des attitudes dignes de la haute idée de la culture polonaise à laquelle nous sommes attachés et que nous nous efforçons de faire rayonner.

Paryż, 27 lutego 2019 

List otwarty

21 i 22 lutego 2019 odbyła się w Paryżu, w École des hautes études en sciences sociales i w Collège de France, konferencja naukowa zatytułowana „La nouvelle école polonaise d’histoire de la Shoah” („Nowa polska szkoła badań nad Zagładą”), zorganizowana przez kilka wysokiej rangi instytucji naukowych: Fondation pour la Mémoire de la Shoah, EHESS, CNRS: Institut d’Histoire moderne et contemporaine et Institut des sciences sociales du Politique, Centre de recherches historiques (EHESS-CNRS), Université de Strasbourg, Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN oraz czasopismo L’Histoire. Przypomnieć należy, że konferencja lutowa była kontynuacją ważnego wydarzenia naukowego z roku 2005, słynnej już dziś konferencji „Les Juifs et la Pologne, 1939-2004: aspects multiformes du passé” („Żydzi i Polacy, 1939-1945: złożone formy przeszłości”), która miała miejsce w Bibliothèque nationale de France, z udziałem Władysława Bartoszewskiego, Marka Edelmana i Simone Veil, i która zaprezentowała francuskiemu środowisku naukowemu rozwijajace się wtedy w Polsce badania nad Zagładą.

Polscy przedstawiciele tej nowej szkoły naukowej zaproszeni zostali przez badaczy francuskich między innymi po to właśnie, aby pokazać wartość i ogrom pracy, która została już wykonana i ciągle prowadzona jest w Polsce nad historią Zagłady. Pracy tak bardzo potrzebnej dzisiaj, kiedy naruszane są fundamentalne wartości europejskiej kultury.

Oświadczeniem tym pragniemy wyrazić zaniepokojenie zachowaniem i wypowiedziami grupy Polaków mieszkających we Francji, zarówno w czasie trwania obrad, jak i w materiałach udostępnianych później w internecie: chodzi tu o gwizdy i obraźliwe okrzyki pod adresem referentów i publiczności, jak również inne zachowania zakłócające przebieg konferencji, w tym wypowiedzi o charakterze antysemickim i rasistowskim. Jednocześnie jesteśmy zbulwersowani sposobem, w jaki konferencja, na której występowali wybitni polscy i francuscy naukowcy, została przedstawiona w Telewizji Polskiej, zwłaszcza w głównym wydaniu Wiadomości w sobotę 23 lutego 2019 r.   

Jesteśmy polonistami, historykami, językoznawcami, tłumaczami, działaczami kultury zgrupowanymi w Société française d’études polonaises (Stowarzyszenie francuskich polonistów). Wielu z nas od lat osiemdziesiątych, nieprzerwanie, często pro publico bono, prowadzi działalność, która przyczynia się do rozwijania jakościowych badań naukowych oraz lepszej znajomości Polski we Francji, mądrzejszego i głębszego zrozumienia jej historii i kultury. Działamy ponad politycznymi podziałami, ale ściśle w ramach demokratycznych zasad i konwencji.  

Manifestacje o charakterze rasistowskim i antysemickim, nasilające się w niektórych środowiskach Polonii, niepokoją szczególnie dlatego, że niszczą obraz Polski, szkalują jej obywateli, przedstawiając społeczeństwo polskie jako nietolerancyjne, niezdolne do demokratycznej debaty i autorefleksji.

Mamy nadzieję, że spotkamy się ze zrozumieniem oraz z pomocą Ambasady Polskiej oraz polskich instytucji państwowych we Francji w naszych staraniach o kształtowanie patriotyzmu wolnego od zachowań obcych idei polskości otwartej i tolerancyjnej.  

Le Bureau de la Société française d’études polonaises (Sfep) :

Zarząd Stowarzyszenia francuskich polonistów (Sfep) :

Małgorzata Smorąg-Goldberg – Présidente / Przewodnicząca (Sorbonne Université)

Agnieszka Grudzińska (présidente adjointe, Sorbonne Université)

Mateusz Chmurski (président adjoint, Sorbonne Université)

Anna Saignes (présidente adointe, Université Grenoble Alpes)

Marek Tomaszewski (président adjoint, INALCO)

Kinga Siatkowska-Callebat (trésorière, Sorbonne Université)

Anna Synoradzka (trésorière adjointe, Université Lille 3)

Aleksandra Wojda (secrétaire, Académie de Lille)

Marlena Miś-Grenon (secrétaire adjointe, Académie de Paris)

Dimitri Garncarzyk (webmaster, Université Paris III - Sorbonne Nouvelle)

Członkowie Stowarzyszenia francuskich polonistów (Sfep) :

Membres de la Société française d'études polonaises (Sfep) : 

Katarzyna Bessière (Sfep, Sorbonne Université)

Piotr Biłos (Sfep, INALCO)

Piotr Błoński (Sfep)

Anna Ciesielska-Ribard (Sfep, Centre de civilisation polonaise, Sorbonne Université)

Maria Delaperrière (Sfep, INALCO)

Stanisław Fiszer (Sfep, Université de Lorraine)

Céline Francelle-Gervais (Sfep, Université Paris I-Panthéon-Sorbonne) 

Paul Gradvohl (Sfep, Université de Lorraine)

Kinga Joucaviel (Sfep, Université Toulouse Jean-Jaurès)

Elżbieta Koslacz (Sfep)

Alicja Kosmalski (Sfep, Inspectrice de Polonais, Académie de Lille)

Isabelle Macor-Filarska (Sfep, Traductrice)

André Markiewicz (Sfep, Ministère de la Culture)

Michel Maslowski (Sfep, Sorbonne Université)

Anna Masson (Sfep, Académie de Toulouse - Lycée Saint-Sernin)

Ewa Matczak (Sfep, Académie de Lyon)

Barbara Miechówka (Sfep)

Anne-Marie Monluçon (Sfep, Université Grenoble Alpes)

Joanna Nowicki (Sfep, Université de Cergy-Pontoise)

Christophe Potocki (Sfep, CNRS)

Dorota Praska (Sfep)

Magdalena Renouf (Sfep, Sorbonne Université)

Paweł Rodak (Sfep, Centre de civilisation polonaise, Sorbonne Université)

Jean-Michel Smoluch (Sfep)

Agnès Thomas-Myara (Sfep)

Charles Zaremba (Sfep, Aix-Marseille Université)

Agnieszka Żuk (Sfep, Traductrice, Académie de Paris)

Avec le soutien de personnalités et d'institutions suivantes :

Z poparciem m.in. następujących osób i instytucji: 

Membres de la Société italienne d'études polonaises (AIP) :

Członkowie Stowarzyszenia włoskich polonistów (AIP) :

Marina Ciccarini - Présidente de l'AIP (PR, Università di Tor Vergata, Roma) 

Giovanna Brogi (prof., Università La Statale, Milano)

Andrea Ceccherelli (prof., Università di Bologna)

Francesca Fornari (prof., Università Ca' Foscari, Venezia)

Lucyna Gebert (prof., Università degli Studi di Roma "La Sapienza")

Luigi Marinelli (prof., Università di Roma "La Sapienza")

Laura Quercioli Mincer (prof., Università di Genova)

Giovanna Tomassucci (prof., Università di Pisa)

Andrea De Carlo (prof. aggr., Università di Napoli)

Grzegorz Franczak (prof. aggr., Università di Milano)

Marcello Piacentini (prof. aggr., Università di Padova)

Emiliano Ranocchi (prof. aggr., Università di Udine) 

Mariusz Kubik / Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego 

Benoît d’Aboville - ancien Ambassadeur de France en Pologne / były Ambasador Francji  w Polsce  

Frédéric Attal - Professeur d'histoire contemporaine à l'Université polytechnique Hauts-de-France

Maurice Aymard - Académie polonaise des sciences / członek zagraniczny Polskiej Akademii Nauk

Aleksander Baczko 

Krystyna Baczko

Daniel Beauvois - ancien Directeur du Centre d'Histoire des Slaves de Paris I, fondateur de la SFEP / były dyrektor Centre d'Histoire des Slaves (Paris I), założyciel Sfepu

Delphine Bechtel - Sorbonne Université

Françoise Benhamou - Professeur à l'Université Paris 13

Michel Bergès - Université de Bordeaux

Alain Blum - CNRS

Catherine Coquio - Université Paris Diderot

Isabelle Davion - Sorbonne Université

Maciej Duszczyk – Uniwersytet Warszawski

Denis Eckert - CNRS / Centre franco-allemand Max Bloch

Anna Engelking - Polska Akademia Nauk

Aleksander Fiut - Uniwersytet Jagielloński

Xavier Galmiche - Sorbonne-Université 

Philippe Gelez - Sorbonne-Université

Rita Gombrowicz 

Catherine Gousseff - CNRS / Centre Max Bloch

Irena Grudzińska-Gross - Princeton University

Marta Herling-Grudzinski

Agnieszka Holland

Catherine Horel - CNRS / Comité international des sciences historiques

Leszek Kolankiewicz - Uniwersytet Warszawski 

Sandrine Kott – Université de Genève

Roman Krakovsky - Université de Genève

Marcin Kula - Uniwersytet Warszawski

Iwona Kurz - Uniwersytet Warszawski 

Józef Kwaterko – Uniwersytet Warszawski

Morganne Labbé - EHESS

Jacques Legrand - INALCO

Antoine Marès - Université Paris I Panthéon - Sorbonne 

Nicolas Maslowski - Directeur du Centre de Civilisation Française en Pologne (CCFEF), Université de Varsovie

Małgorzata Mazurek - Columbia University, New York

Pascale Melani - Université Bordeaux Montaigne

Georges Mink - Président de l’ICCEES / Przewodniczący ICCEES (iccees.org)

Karol Modzelewski - Polska Akademia Nauk

Leonard Neuger - Université de Stockholm 

Philippe Ortel - Université Bordeaux Montaigne

Claude Pennetier - CNRS

Krzysztof Pomian -Directeur académique du Musée de l'Europe à Bruxelles / CNRS / Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Jean-Yves Potel - Université Saint-Denis / Panthéon Sorbonne / ancien Conseiller Culturel à l’ambassade de France à Varsovie

Lech Raczak - Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

Jacques Revel - ancien Président de l'EHESS

François Rosset - Université de Lausanne

Clara Royer - Sorbonne-Université

Maria Małgorzata Szpakowska - Uniwersytet Warszawski

Grażyna Szwat-Gyłybowa - Polska Akademia Nauk

Daniel Tollet - Sorbonne-Université

Agata Tuszyńska

Charles Urjewicz - INALCO

Cécile Vaissié - Université Rennes 2

Elżbieta Wichrowska - Uniwersytet Warszawski 

Andrzej Wolski

Aleksandra Wojda, sekretarz Francuskiego Stowarzyszenia Polonistów / secrétaire de la SFEP    Skontaktuj się z autorem petycji