Petycja do Rady Miasta Poznania i Prezydenta Miasta Poznania w sprawie utworzenia parku na południe od ulicy Hetmańskiej, w kwartale ulic Hetmańska, Dmowskiego, Krauthofera i Górecka

PETYCJA DO RADY MIASTA POZNANIA I PREZYDENTA MIASTA POZNANIA

w sprawie utworzenia parku na południe od ulicy Hetmańskiej, w kwartale ulic Hetmańska, Dmowskiego, Krauthofera i Górecka, a także zabezpieczenie terenów pod jego powstanie w dokumentach planistycznych.  

Szanowni Państwo, wzywamy do:

1. podjęcia działań, mających na celu utworzenie nowego parku na terenie położonym na południe od ul. Hetmańskiej: w kwartale ulic Hetmańska, Dmowskiego, Krauthofera i Górecka, który będzie stanowił łącznik pomiędzy skwerem Jacka Hałasika po północnej stronie ulicy Hetmańskiej i powstającym parkiem Górczyńskim;
2. przeznaczenia terenu działek, którymi na tym obszarze dysponuje Miasto (w szczególności działki 13/11 obr. Łazarz ark. 35) na tereny ogólnodostępnej zieleni urządzonej, a także uchwalenie odpowiednich dokumentów planistycznych, zabezpieczających zachowanie istniejących drzew i krzewów (przede wszystkim owocowych) i wyłączenie tego terenu z planów zabudowy;
3. podjęcia działań, aby sąsiadujące tereny prywatne uzupełniły obszar parku.

Uzasadnienie:

Podstawa prawna

Zgodnie z ustawą o petycjach, przedmiotem petycji jest żądanie podjęcia działania w sprawie dotyczącej mieszkańców Poznania, życia zbiorowego i wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego. Jest składana w interesie publicznym.

Argument 1: Historia

Petycja dotyczy planów zagospodarowania terenu pomiędzy ulicami Hetmańską, Dmowskiego, Krauthofera i Górecką. Teren ten, jeszcze w latach 90. był użytkowany jako ogródki działkowe. Zostały one jednak zlikwidowane – formalnie, ale roślinność pozostała. Dzisiaj to działka miejska i tereny prywatne. Pomimo uchwalonego dla tego terenu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przewidującego przeznaczenie na usługi i handel wielkopowierzchniowy, nie są w żaden sposób przez obecnych właścicieli zadbane ani zagospodarowane, a roślinność przez ten czas tylko bardziej się rozrosła: według szacunków na podstawie map z Zielonego Portalu sip.poznan.pl znajduje się tu około 1500 drzew oraz krzewy.

Argument 2: Po poznańsku, gospodarność

To ważny argument przemawiający za utworzeniem parku na tym terenie: wprowadzenie rozwiązań retencyjnych opartych na naturze (nature based solutions, NBS), czyli wykorzystania istniejącej roślinności. Dojrzała roślinność zapewnia natychmiastowe korzyści:

• naturalna retencja wód opadowych,
• ochładzanie okolicy
• oraz ograniczania miejskich wysp ciepła.

Tworzenie parku od zera, w miejscu bez istniejącej zieleni, wiąże się z dużym ryzykiem niepowodzenia nowych nasadzeń, szczególnie w kontekście zmian klimatycznych i susz. Dlatego rewitalizacja obecnych terenów zielonych daje znacznie większą szansę na sukces i natychmiastowe korzyści ekologiczne, co powinno zostać uwzględnione w planowaniu przestrzennym miasta. Ponadto to gospodarność, po poznańsku. Drzewa ostatnio kupowane przez ZDM dla Osiedla Św. Łazarz kosztowały ok. 3000 zł/szt.

Argument 3: Innowacje dla Poznania

Parki-sady są popularnym rozwiązaniem w innych miastach na świecie, pełnią nie tylko funkcję estetyczną, ale także edukacyjną i społeczną, integrując mieszkańców i ucząc ich ekologii[i]. Proponowany obszar mógłby być funkcjonalnie powiązany z parkiem linearnym na Górczynie, co stworzyłoby spójny system zieleni, chroniący miasto przed negatywnymi skutkami zmian klimatycznych. Utrata tak cennego obszaru i istniejącej już zieleni, która pełni funkcje ekosystemowe, byłaby niepowetowaną stratą dla lokalnej społeczności. Wnioskujemy o ochronę i zachowanie drzewostanu i roślinności.

Argument 4: Potrzeby pieszych i rowerzystów

Likwidacja terenów zielonych jest szczególnie uciążliwa dla osób rezygnujących z własnego auta. Aby spędzić czas wśród natury, mieszkańcy okolicy muszą poświęcić czas na dotarcie do najbliższego parku. Miasta takie jak Paryż czy Szanghaj wdrażają ideę 15-miutowego miasta – w ramach 15-minutowego spaceru od miejsca zamieszkania, każdy ma mieć możliwość zrealizować niemal wszystkie ważne potrzeby życiowe. Warto, aby Poznań rozważył wykorzystanie tej przestrzeni na pokazanie, jaki jest nowoczesny. Powstałby nie tylko innowacyjny park-sad, ale też ciąg komunikacyjny dla pieszych i rowerzystów – realne wsparcie przemieszczających się bez auta codziennie do pracy, czy na zakupy, o wielu zaletach:

• droga osłonięta od hałasu, ruchu samochodowego,
• o umiarkowanej temperaturze – w odróżnieniu od pobliskich ulic Dmowskiego i Głogowskiej, pozbawionych drzew i cienia, przez co odczuwalna temperatura jest o kilka stopni wyższa,
• uporządkowane dojście do przystanków komunikacji miejskiej przy ulicy Hetmańskiej,
• dogodna trasa do centrum handlowo-usługowego zlokalizowanego przy ulicy Góreckiej.

Argument 5: Partycypacja społeczna – uwzględnienie głosu mieszkańców

W ramach konsultacji, dwukrotnie przekazywaliśmy MPU wnioski do przygotowywanego Planu ogólnego dla Miasta Poznania, o oznaczenie kwartału ulic Hetmańska, Dmowskiego, Krauthofera i Górecka jako strefy zieleni i rekreacji SN, z wymaganiem minimalnie 90% powierzchni biologicznie czynnej, a na działce komunalnej powierzchnia biologicznie czynna powinna stanowić 100%. Zieleń urządzona: w postaci drzew i krzewów, nie tylko trawników, dopuszczalny profil terenu zieleni naturalnej i lasu. Każdorazowo pod wnioskami było ponad 200 podpisów.

Argument 6: Rekompensata za zabudowywanie parku Kasprowicza

W drugiej turze konsultacji – już propozycji projektu planu ogólnego, zostały ujawnione plany nie tylko minimalnego udziału terenów zielonych na obszarze postulowanego parku-sadu przy Hetmańskiej, ale też kolejnego okrojenia terenu parku Kasprowicza – pod przeznaczenie na usługi. Mieszkańcy wytrwale wyrazili sprzeciw wobec utraty kolejnych terenów rekreacyjnych (200 podpisów). Tymczasem Rada Osiedla Święty Łazarz została zawiadomiona o Decyzji nr 36/2025 o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego na wniosek POSiR. W przeprowadzonych analizach nie zostały uwzględnione ani ostatnie, ani dotychczasowe głosy lokalnej społeczności co do terenu parku Kasprowicza, znane Miastu w związku z trwającym od 2013 roku (!) procesem opracowania mpzp: w 2016 roku miały miejsce konsultacje społeczne (brali w nich udział obecni radni: Łukasz Mikuła i Grzegorz Ganowicz). Zdanie mieszkańców: ma to pozostać teren zielony, rekreacyjny. W Studium zostało to potwierdzone – dodatkowo przy ulicy Reymonta powinny powstać parkingi podziemne i naziemne, a także droga rowerowa. Od kilku lat Zarząd Zieleni Miejskiej dysponuje środkami na konsultacje społeczne, które w ocenie Rady Osiedla powinny poprzedzać prace koncepcyjne – tak, aby stworzyć przestrzeń odpowiadającą potrzebom mieszkańców. Pomimo interwencji, ustalenia społeczne nie są realizowane, a park systematycznie się zmniejsza: dużą jego część już zajmuje pływalnia letnia, czynna 3 miesiące w roku.

Argument 7: Realizacja ustaleń poczynionych przy opracowywaniu Studium

Zgodnie z zapisami obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, w kwartale ulic Hetmańska, Dmowskiego, Krauthofera i Górecka miał zostać wyznaczony co najmniej jeden ogólnodostępny teren zieleni, powiązany z łącznikiem zieleni, stanowiącym element parku linearnego na osi północ-południe. Według informacji zawartej w odpowiedzi na interpelację radnych miejskich (Or-II.0003.1.63.2025), działki, którymi dysponuje Miasto stanowią aż 17% tego terenu. Aquanet w tej okolicy ma też wybudować zbiorniki retencyjne zlewni Górczynki. Poprzez określenie w dokumentach planistycznych odpowiednich parametrów ewentualnej zabudowy prywatnej działki, mógłby powstać obszar rekreacyjny, jednocześnie spełniający funkcje retencyjne.

Zwracamy jeszcze raz uwagę na głos mieszkańców i fatalny wizerunek władz Miasta obojętnych na potrzeby lokalnej społeczności, wbrew deklarowanym w mediach wartościom miasta Poznania.      

[i] Źródła:   Washington Post “These cities turned parks into orchards where anyone can pick for free” Edible Cities Network (funded by the European Commission) https://www.washingtonpost.com/lifestyle/2022/10/10/edible-cities-orchard-free-produce/

https://www.edicitnet.com/what-is-edicitnet/

Strony Komisji Europejskiej https://cordis.europa.eu/project/id/776665

Materiały w WTK

https://www.youtube.com/watch?v=mYnGeRHRiuU

Stowarzyszenie Sąsiedzki Łazarz; ul. Ułańska 5, 60-784 Poznań; e-mail: kontakt@sasiedzkilazarz.pl    Skontaktuj się z autorem petycji