Nie dla planów połączenia instytucji Gdańskiej Galerii Miejskiej i Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia

Jako środowisko ludzi kultury Trójmiasta wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec planów połączenia dwóch niezależnych instytucji kultury: Gdańskiej Galerii Miejskiej oraz Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia. Obie placówki od lat tworzą odrębne, rozpoznawalne profile działalności, mają bogatą (i odrębną!) historię. Są to najważniejsze miejsca promujące naszą sztukę zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnopolskim i międzynarodowym. Wiele/wielu z nas, poprzez indywidualną twórczość i współpracę z tymi instytucjami, współuczestniczyło w budowaniu ich unikalnej tożsamości.

Planowana „fuzja” oznacza de facto centralizację władzy i osłabienie potencjału obu instytucji oraz spadek znaczenia Gdańska jako ważnego ośrodka sztuki współczesnej w Polsce. Trendy w polityce kulturalnej w kraju i na świecie jasno wskazują, że obecnie odchodzi się od centralizacji. Miasta o porównywalnej randze, jak Kraków czy Wrocław, z powodzeniem prowadzą równolegle galerie miejskie i muzea sztuki współczesnej. Ogólnopolskie stowarzyszenia krytyków, kuratorów i artystów jasno wyraziły protest przeciwko planom łączenia Gdańskiej Galerii Miejskiej oraz Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia wskazując na szkodliwość, arbitralność i brak transparentności całego procesu.

Do dziś Biuro Prezydenta ds. Kultury nie podało przekonywujących, merytorycznych powodów uzasadniających takie działania. Analizy z lat 2022–2023, na które powołują się władze, dotyczyły innego zagadnienia – przyszłości NOMUS-u – i nie zawierały rekomendacji łączenia GGM i Łaźni. Wręcz przeciwnie, eksperci podkreślali konieczność wzmacniania tożsamości obu instytucji: GGM jako miejsca o znaczeniu regionalnym, a Łaźni jako instytucji o zasięgu międzynarodowym.

Badania potrzeb środowiska, na które powołuje się Biuro, również nie stanowią uzasadnienia dla fuzji. Wskazywały one przede wszystkim na konieczność budowania silniejszego rynku sztuki oraz pogłębiania relacji między kuratorami i artystami. O łączeniu instytucji nie było w nich mowy. Co więcej, badania przeprowadzono w okresie wakacyjnym, co ograniczyło możliwość szerokiego udziału środowiska artystycznego.

Ponadto w wyniku planowanej fuzji ulegnie rozwiązaniu Gdańska Galeria Güntera Grassa. Tym samym z krajobrazu instytucjonalnej kultury Miasta w ciągu dwóch lat zniknie drugi z kolei – po Domu Chodowieckiego i Grassa – podmiot pod patronatem gdańskiego noblisty, wszechstronnego artysty, twórcy silnego literackiego mitu Gdańska. Zostanie zamknięta placówka, która zbudowała rozpoznawalną markę oraz gęstą sieć współpracowników, zarówno wśród artystów (nie tylko gdańskich) oraz instytucji kultury w kraju, jak i zagranicznych podmiotów promujących twórczość „pisarza z Wrzeszcza” (Lech Bądkowski). Nie rozumiemy, jak w interesie dalekosiężnej polityki kulturalnej Miasta może leżeć rezygnacja z jednego z najsilniejszych elementów globalnej marki Gdańsk.

Zwracamy się z apelem do Pani Prezydent Aleksandry Dulkiewicz o zachowanie odrębności Gdańskiej Galerii Miejskiej oraz Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i o wycofanie się z planów ich połączenia. Oczekujemy także oficjalnego odniesienia się władz miasta do licznych listów i petycji, które w tej sprawie zostały już skierowane. 

Trójmiejskie środowisko ludzi kultury

Dorota Nieznalska, Dorota Walentynowicz, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk    Skontaktuj się z autorem petycji