Petycja UPEMI do Ministra Rolnictwa Grzegorza Pudy w sprawie rynku wieprzowiny

Wyrażam poparcie dla Petycji Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego (UPEMI) z dnia 06.09.2021 r. skierowanej do Pana Grzegorz Pudy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawach:

1.  Podjęcia doraźnych, szybkich działań zapobiegawczych i łagodzących kryzys na rynku wieprzowiny w Polsce.

2.  Opracowania i wdrożenia, przez MRiRW oraz inne organy administracji, wieloletniego Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce.

W imieniu rolników oraz przedsiębiorców branży mięsnej zrzeszonych w Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego (UPEMI), zwracam się do Pana Ministra o podjęcie pilnych, nadzwyczajnych działań w celu przeciwdziałania narastającej dramatycznej sytuacji na rynku wieprzowiny w Polsce.  Pogłębianie się w ostatnim okresie dramatycznej sytuacji polskich rolników, producentów rolnych oraz polskich ubojni i zakładów przetwórstwa mięsa branży wieprzowiny, jest związane m.in. z:

• gwałtownym pogorszeniem się opłacalności hodowli i chowu trzody chlewnej (spadki cen zbytu trzody chlewnej przy jednoczesnym gwałtownym wzroście kosztów produkcji, m.in. wzrost w skali roku cen pasz o ok. 40 %, wzrost cen energii elektrycznej),
• rozszerzaniem się zasięgu terytorialnego występowania ASF w stadach świń oraz w populacji dzików,
• obejmowaniem kolejnych gmin ograniczeniami w związku z wystąpieniem lub zagrożeniem wystąpienia ASF,
• trudnościami ze zbytem świń ze stref objętych ograniczeniami ASF oraz duże spadki cen zbytu świń pochodzących z tych stref,
• stosowaniem bezprawnych ograniczeń zakupu świń oraz wyrobów mięsnych wyprodukowanych z mięsa świń pochodzących ze stref, m.in. ze strony dużych sieci handlowych,
• utrzymującymi się ograniczeniami w eksporcie polskiej wieprzowiny,
• trudnościami na rynku wieprzowiny w skali UE i eksportu wieprzowiny poza UE,  
• dodatkowo zmianami w zakresie zbytu mięsa i wyrobów mięsnych z powodu COVID-19.            

Dodatkowo należy także zauważyć duży zakres importu do Polski wieprzowiny po cenach dumpingowych w stosunku do ceny skupu wieprzowiny obecnie funkcjonującej na terenie Polski. Czynnikiem zachęcającym podmioty przetwórcze do zakupu/importu wieprzowiny, jest udzielanie przez zagraniczne podmioty sprzedające, które posiadają silniejszą pozycję finansową w stosunku do polskich producentów, długich terminów płatności – czyli udzielanie w ten sposób swoistego „kredytu kupieckiego”. Powstaje zagrożenie dalszego wzrostu importu wieprzowiny, spadku cen płaconych polskim rolnikom, zagrożenie dla utrzymania działalności polskich zakładów przetwórczych, zagrożenie ograniczania hodowli świń przez polskich rolników a tym samym pogłębianie się trudnej sytuacji w sektorze produkcji wieprzowiny w Polsce a także utrwalenia tej niekorzystnej tendencji po zakończeniu epidemii COVID-19. Konsekwencją nasilającego się trendu likwidacji hodowli i chowu trzody chlewnej przez coraz większą liczbę rolników może być trwała, wieloletnia zapaść polskiej branży wieprzowiny. Po obecnej lub potencjalnej likwidacji hodowli i chowu trzody chlewnej w najbliższym czasie, duża cześć rolników w przyszłości już nie wróci do prowadzenia działalności w zakresie chowu świń. Spowoduje to trwałe ograniczenie polskiej bazy surowcowej w sektorze wieprzowiny. Konsekwencją będzie dalszy wzrost importu, ograniczenie skali działalności polskich ubojni i zakładów przetwórczych, co z kolei będzie miało negatywne skutki ekonomiczno-społeczne takie jak spadek zatrudnienia w branży, spadek wpływów z podatków dla budżetów lokalnych, ograniczenie polskiego zapotrzebowania na pasze i zboża – co z kolei w latach dobrego urodzaju zbóż na rynkach spowoduje drastyczne spadki cen zbytu zbóż wyprodukowanych przez polskich rolników. Wobec powyższego, zwracam się do Pana Ministra z prośbą o podjęcie szeregu możliwych, nadzwyczajnych, działań, w celu zapobieżenia dalszemu narastaniu dramatycznej sytuacji w polskiej branży wieprzowiny:

I. Podjęcie przez MRiRW oraz inne organy administracji, doraźnych, szybkich działań zapobiegawczych i łagodzących kryzys na rynku wieprzowiny w Polsce.

II. Opracowanie i wdrożenie, przez MRiRW oraz inne organy administracji, wieloletniego Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce.      

I.              Wnioskowane działania zapobiegawcze i łagodzące kryzys na rynku wieprzowiny w Polsce.  

1. Szybkie uruchomienie zakupu mięsa wieprzowego lub wybranych wyrobów z wieprzowiny na rezerwy państwowe, w ramach Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, od polskich zakładów przetwórczych – z zastrzeżeniem, aby to mięso pochodziło z surowca pozyskanego od świń urodzonych i odchowanych w Polsce. Jest to możliwe zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o rezerwach strategicznych, Ponadto zasadne jest wprowadzenie wymogu, aby cena zakupu żywca wieprzowego będącego surowcem dla mięsa, wyrobów mięsnych skupowanych na potrzeby rezerw państwowych nie była niższa od określonego urzędowo poziomu, czyli była np. na górnym poziomie aktualnie funkcjonujących cen rynkowych a zapłata za skupione świnie i mięso była realizowana w określonych terminach. Jednocześnie zasadne byłoby uruchomienie zaliczek lub kredytów obrotowych, z gwarancją BGK S.A., dla zakładów przetwórczych zamierzających uczestniczyć w sprzedaży wyrobów na rezerwy państwowe.  

2. Wzmocnienie doraźnych działań zapobiegawczych i zwalczających rozwój ASF w Polsce: wzrost wsparcia dla działań bioasekuracyjnych ASF, wzmocnienie sił i zasobów Inspekcji Weterynaryjnej w celu wzrostu jej możliwości organizacyjno-pracowniczych w zakresie działań zapobiegawczych i zwalczających rozwój ASF, ü   podjęcie dalszych zdecydowanych działań organizacyjno-prawnych i faktycznych w celu znacznego, czasowego (np. na okres 3 lat) ograniczenia populacji dzików na terenie Polski  

3. Wystąpienie przez Polskę do KE o szybkie uruchomienie wszystkich możliwych mechanizmów dostępnych w UE w celu przeciwdziałania kryzysowej sytuacji cenowej na rynku wieprzowiny w UE, w tym w Polsce, np.: 1) uruchomienie dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny, 2) wdrożenie i uruchomienie szczególnych mechanizmów wsparcia np.: dopłat do skupu świń ze stref ASF,  zrekompensowania części spadku cen skupu wieprzowiny, w szczególności w zakresie skupu ze stref ASF.    

4. Stworzenie mechanizmów wsparcia dla realnych możliwości poprawy płynności polskich zakładów przetwórstwa mięsa, w szczególności wieprzowiny, w okresie epidemii koronawirusa COVID-19, np. poprzez: 1) uruchomienie, w szerokim zakresie, mechanizmów gwarancji np. Banku Gospodarstwa Krajowego S.A. dla udzielania przez banki, polskim zakładom przetwórczym, kredytów obrotowych lub zwiększania kwot kredytów obrotowych na cele: ü  zakupu wieprzowiny od polskich rolników; związane z bieżącym przetwórstwem mięsa; 2) uruchomienie mechanizmów, z gwarancją BGK S.A., faktoringu należności zakładów przetwórczych wobec odbiorców, w szczególności dużych sieci handlowych. Jest to szczególnie istotne w sytuacji funkcjonowania na rynku dłuższych terminów odzyskiwania należności przez zakłady przetwórcze od odbiorców wyrobów, w szczególności dotyczy to dużych sieci handlowych, wobec krótszych terminów zapłaty przez zakłady przetwórcze na rzecz rolników za zakupiony surowiec.

5. Stworzenie, co najmniej na czas epidemii koronawirusa COVID-19, mechanizmu gwarancyjnego dla zapewnienia płynności finansowej zakładów przetwórczych w sytuacji długotrwałych opóźnień w odzyskiwaniu należności od odbiorców towarów z powodu ich trudności gospodarczych lub ich upadłości. W tym zakresie są możliwe różne rozwiązania, np.: ü  uruchomienie niskooprocentowanych kredytów, z gwarancją BGK S.A., na pokrycie polskim zakładom przetwórczym mięsa, finasowania „zamrożonych” środków finansowych z powodu opóźnienia odzyskiwania należności od odbiorców towarów - z możliwością ich umorzenia w całości lub znacznej części w przypadku upadłości takiego odbiorcy lub otwarcia przez takiego odbiorcę sądowego postępowania restrukturyzacyjnego;  stworzenie funduszu gwarancyjnego lub mechanizmu wsparcia ze strony polskich instytucji rządowych np. ARiMR, KOWR – rekompensującego całość lub znaczną część braku odzyskania należności za sprzedane towary przez polskie zakłady przetwórcze z powodu upadłości odbiorców lub otwarcia wobec odbiorców sądowego postepowania restrukturyzacyjnego.    

II.            Opracowanie i wdrożenie Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce.             UPEMI wnioskuje o podjęcie szybkich działań organizacyjnych, prawnych i faktycznych w celu opracowania i wdrożenie przez MRiRW Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce. W sytuacji narastającego dramatycznego kryzysu na rynku wieprzowiny w Polsce, w tym zagrożenia dla funkcjonowania dziesiątków tysięcy polskich gospodarstw rolnych, zasadne jest opracowanie kompleksowych działań:

• doraźnie stabilizujących obecną sytuację kryzysową na rynku wieprzowiny,
• wspierających polskich rolników – hodowców trzody chlewnej i przetwórców wieprzowiny w ich obecnej trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej,
• w zakresie stworzenia stabilnych rozwiązań prawnych, finansowych, organizacyjnych dla odbudowy i rozwoju polskiej branży wieprzowiny,
• zapewniających w wieloletniej perspektywie równość szans rynkowych w zakresie warunków produkcji, zbytu i eksportu polskiej wieprzowiny, w ramach UE.    

           Powyższe zagadnienia powinny być ujęte m.in. w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej dotyczącego okresu 2023-2027. Zwracam się do Pana Ministra o pilne zorganizowanie spotkania w MRiRW z udziałem organizacji branżowych, innych podmiotów reprezentujących polskich rolników, producentów rolnych, przetwórców oraz innych instytucji i podmiotów związanych z polską branżą wieprzowiny w celu omówienia zagadnień doraźnego przeciwdziałania dramatycznemu kryzysowi na rynku wieprzowiny oraz podjęcia prac w sprawie opracowania i wdrożenia Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce. Jednocześnie deklaruję gotowość do współpracy w zakresie wypracowywania projektów prawnych, finansowych i organizacyjnych w/w zagadnień.  

Wyrażam poparcie dla Petycji Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego (UPEMI) z dnia 06.09.2021 r. skierowanej do Pana Grzegorz Pudy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawach:

1.  Podjęcia doraźnych, szybkich działań zapobiegawczych i łagodzących kryzys na rynku wieprzowiny w Polsce.

2.  Opracowania i wdrożenia, przez MRiRW oraz inne organy administracji, wieloletniego Programu stabilizacji branży wieprzowiny w Polsce.

UPEMI - Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego    Skontaktuj się z autorem petycji