Rekomendacje dolnośląskich NGO w sprawie przygotowania przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2027
Szanowne organizacje pozarządowe z Dolnego Śląska!
Zwracamy się z prośbą o poparcie grupy roboczej przedstawicieli dolnośląskich organizacji pozarządowych i związków podmiotów w składzie:
1. Dolnośląskie Forum Pomocy Społecznej
2. Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych
3. Forum Aktywności Lokalnej
4. Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja”
5. Fundacja EkoRozwoju
6. Fundacja Eudajmonia
7. Fundacja Przestrzeń dla Obywateli
8. Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej
9. Fundacja Wrocławskie Hospicjum dla Dzieci
10. Fundacja „Jagniątków”
11. Fundacja „Merkury”
12. Fundacja „Promyk Słońca”
13. Milickie Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych
14. Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych
15. Stowarzyszenie Eko-Edukacja
16. Stowarzyszenie Eko-Unia
17. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kłodzka Wstęga Sudetów”
18. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kwiat Lnu”
19. Stowarzyszenie „Partnerstwo dla Doliny Baryczy”
20. Związek Stowarzyszeń "Dolnośląska Sieć Partnerstw LGD"
która przygotowała wstępny zarys rekomendacji w sprawie przygotowania przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2027.
PEŁNA TREŚĆ REKOMENDACJI - PLIK PDF
PEŁNA INFORMACJA O REKOMENDACJACH
1. DEINSTYTUCJONALIZACJA USŁUG SPOŁECZNYCH
Uwzględnienie w ramach interwencji finansowanych ze środków EFS i EFRR ogólnoeuropejskich wytycznych dotyczących przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności, przy wsparciu lokalnych podmiotów ekonomii społecznej.
2. WYKORZYSTANIE WSZYSTKICH MECHANIZMÓW ROZWOJU TERYTORIALNEGO
Przy planowaniu RPO WD 2021-2027 wykorzystanie wszystkich mechanizmów rozwoju terytorialnego, w szczególności ZIT i RLKS, jako umożliwiających zintegrowane działania wielofunduszowe, łączące inwestycyjne projekty rozwojowe z działaniami społecznymi.
3. ZIELONA TRANSFORMACJA
Dostrzegamy bezprecedensową skalę wyzwań związanych ze skutkami kryzysu klimatycznego – zwłaszcza w odniesieniu do najmłodszego i kolejnych pokoleń – w tym m.in. z globalnym ociepleniem, podnoszeniem poziomu oraz wzrostem zakwaszenia mórz i oceanów, postępującym topnieniem lodowców, kurczeniem się wiecznej zmarzliny, ekstremami pogodowymi, katastrofami naturalnymi, wymieraniem gatunków, deficytami wody i żywności, migracjami klimatycznymi oraz towarzyszącymi im napięciami społecznymi.
4. EDUKACJA
Zaplanowanie zmian w edukacji uwzględniających wszystkie aspekty życia społecznego i gospodarczego, poprzez globalne spojrzenie na formułę kształcenia pozwalające na doskonalenie adekwatne do przemian w regionie, kraju czy w UE i na świecie.
5. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Uważamy, że potrzebne jest zawarcie gospodarczej umowy społecznej i zadbanie o przejrzystość w komunikacji z przedsiębiorcami, w celu ograniczenia podatności gospodarki w regionie na czynniki zewnętrzne, takie jak np. pandemia, a zarazem wprowadzanie gospodarki tzw. cyrkularnej (obiegu zamkniętego), choć zdajemy sobie sprawę, jak trudne będzie to przedsięwzięcie.
6. INTEGRACJA SPOŁECZNA
Nadchodzący okres programowania Europejskiego Funduszu Społecznego to dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego szansa na kontynuację inwestycji w Dolny Śląsk i jego mieszkańców. Doświadczenia uzyskane z dotychczasowego wdrażania EFS oraz zmieniające się i powstające nowe potrzeby każą spojrzeć na ten fundusz w kategoriach:
– dalszego budowania odpowiedzialności społecznej,
– inwestycji w kierunki już zapoczątkowane oraz nowe wynikające z mocno odczuwanych już zmian demograficznych (w szczególności w aspekcie starzenia się), kulturowych (m.in. zmiany w modelach: rodziny, edukacji, relacji społecznych) i organizacyjnych (konieczność rzeczywistego wdrożenia zasad deinstytucjonalizacji wsparcia oraz projektowania usług społecznych zgodnie z zasadą projektowania uniwersalnego),
– wsparcia tych osób i instytucji, które ucierpiały z powodu epidemii COVD-19, po to by skutecznie realizować cele dla integracji społecznej i ekonomii społecznej.
7. EKONOMIA SPOŁECZNA
System Ekonomii Społecznej budowany w Polsce od początku członkostwa w Unii Europejskiej obejmuje dwa aspekty, które rekomendujemy do dalszego rozwoju:
1) Włączanie, utrzymanie lub wydłużanie aktywności społeczno-zawodowej osób defaworyzowanych, obejmowanych wsparciem w związku z problematyką identyfikowaną w szczególności w:
a) ustawie o pomocy społecznej,
b) ustawie o promocji zatrudnienia i rynku pracy,
c) ustawie o zatrudnieniu socjalnym,
d) ustawie o ochronie zdrowia psychicznego
poprzez rozwój sektora ekonomii społecznej i solidarnej, jako miejsca zatrudnienia i wsparcia osób z grup doświadczonych wykluczeniem społecznym.
2) Realizacja usług użyteczności publicznych oraz w sferach pożytku publicznego związanych z zaspokajaniem lokalnych potrzeb i rozwojem lokalnym.
8. ZDROWIE PSYCHICZNE OSÓB DOROSŁYCH
Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia psychicznego, która weszła w życie w 1995 roku w procesie rehabilitacji osób doświadczających zaburzeń psychicznych znaczna rolę powinny odrywać organizacje pozarządowe zrzeszające profesjonalistów zdrowia, rodziny i opiekunowie chorujących, a także sami chorujący. Ważne są też dane, które mówią, że co 4 osoba (25% społeczeństwa) w swoim życiu doświadczy kryzysu psychicznego i będzie musiała skorzystać ze wsparcia specjalistów. W wielu przypadkach taki kryzys odbija swoje piętno na całym życiu osoby i jej otoczenia.
9. WKŁADY WŁASNE
Systemowe zagwarantowanie poziomu wkładów własnych, w ramach realizowanych działań skierowanych do grup defaworyzowanych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, na maksymalnym poziomie 5 procent.
10. TERYTORIALNE KRYTERIA DOSTĘPU
Systemowe zagwarantowanie kryterium dostępu do programu RPO WD 2021-2027 dla wnioskodawców (liderów projektów) którzy posiadają swoją siedzibę lub oddział na terenie województwa dolnośląskiego.
11. GODNE ROZLICZANIE W FORMULE RYCZAŁTOWEJ
Wprowadzenie w szerokiej formule projektów rozliczanych godnymi, precyzyjnie skalkulowanymi i dającymi możliwość racjonalnego realizowania projektów, stawkami ryczałtowymi.
12. PREMIA ZA OSZCZĘDNOŚCI
Wprowadzenie w ramach programu RPO WD 2021-2027 premii za oszczędności.
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO 2030
Przygotowanie Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2021-2027 przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego wymusza dokonanie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030, tym bardziej, że epidemia stworzyła konieczność rewizji niektórych zapisów Strategii – przeformułowania celów strategicznych i operacyjnych w obszarze pomocy społecznej rozumianej jako budowanie odporności społecznej i respektowanie zasady pomocniczości oraz wypracowania innego, nowego modelu współpracy z organizacjami pozarządowymi. Ponadto niezwykle ważnym czynnikiem przemawiającym za aktualizacją Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2030 jest rozpoczęty w kraju proces deinstytucjonalizacji w obszarze realizacji usług społecznych.
Dotychczas obowiązujący model doraźnego wspierania organizacji pozarządowych, między innymi w zakresie organizacji imprez sportowych, kulturalnych, czy turystycznych, jest już niewystarczający. Wymagane jest włączenie organizacje pozarządowych w nowy SYSTEM ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO [1]. To jest jedyny sposób wypracowania odporności społecznej na różnego rodzaju kryzysowe zagrożenia oraz praktycznego umocnienia pomocniczości i samorządności.
Czas pandemii pokazał, że jako obywatele jesteśmy gotowi do ludzkiej solidarności i obywatelskiej aktywności – są to wielkie pokłady energii społecznej, którą należy ukierunkować do wsparcia działań, często niewystarczających, realizowanych przez instytucje publiczne. Należy zwiększyć skalę wykorzystania mechanizmu wsparcia finansowego do powierzania zadań organizacjom pozarządowym, aby lepiej poradzić sobie z kolejnymi kryzysami oraz wyzwaniami, w tym dotyczących zmian klimatycznych, społecznych i gospodarczych – minimalizujących wykluczenie, zapobiegających likwidacji małych biznesów, włączanie kobiet itd.
[1] Możliwość uruchamiania dodatkowych źródeł finansowania usług społecznych w okresach kryzysowych, jak np. epidemii.
Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych Skontaktuj się z autorem petycji