AUTONOMIA UNIWERSYTETÓW JEST ZAGROŻONA List otwarty naukowców polskich ośrodków do parlamentarzystów RP

AUTONOMIA UNIWERSYTETÓW JEST ZAGROŻONAList otwarty profesorów polskich ośrodków naukowych do parlamentarzystów RP My niżej podpisani, wyrażamy przekonanie, że nadszedł czas na zajęcie jednoznacznego stanowiska przez środowiska akademickie wobec projektu tzw. „Konstytucji dla Nauki”.  Zaproponowana Ustawa nie jest pozbawiona, oczywiście, dobrych propozycji: z wielkim entuzjazmem można przyjąć takie rozwiązania jak powszechny system stypendialny dla doktorantów, likwidacja niestacjonarnych studiów doktoranckich, urlopy macierzyńskie i tacierzyńskie dla doktorantów, czy też łatwiejsze zarządzanie strumieniami finansowania uczelni. Jednak owe dobre elementy tej układanki nie mogą zasłaniać podstawowego mechanizmu likwidacyjnego wpisanego w ten projekt.  Pan Minister Jarosław Gowin argumentuje już długo, że Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało "Konstytucję dla Nauki" jako "reformę inną niż wszystkie", bo "wypracowaną wspólnie ze środowiskiem akademickim" w "bezprecedensowych konsultacjach”. Uważamy, że te konsultacje nie wsłuchiwały się w głos całego środowiska, i nie uwzględniły różnicy stanowisk w kwestii najważniejszej dla przyszłości uniwersytetów polskich. Najważniejszym – naszym zdaniem –  problemem jest to, że Ustawa zlikwiduje autonomię uczelni, podporządkowując wszystkie elementy bardzo subtelnej tkanki społecznej świata akademickiego jednej osobie rektora. Dostrzegamy w tym rozwiązaniu likwidację samorządności akademickiej i zagrożenie autorytaryzmem. Niepokoi nas również groźba jednostronnego uzależnienia wolnych badań naukowych od państwowego i prywatnego mecenatu. Tym samym wyrażamy poważne zaniepokojenie faktem, że – bez względu na zapewnienia twórców Ustawy – rektor nie będzie w pełni autonomiczny w obliczu możliwych nacisków ciał polityczno-biznesowych. Jesteśmy świadomi, że powoływana w Ustawie nowa instytucja w postaci rady uczelni, znana w wielu krajach Europy Zachodniej, będzie działała w Polsce w warunkach odbiegających od europejskich standardów demokracji i praworządności. Proponowane zmiany w obecnych warunkach społeczno-politycznych w Polsce rodzą poważny niepokój.   Większość zapewnień o reformowaniu nauki i podnoszeniu jakości badań naukowych traktujemy jako propagandę. Polska nauka nie tylko potrzebuje nowoczesnych laboratoriów i innych elementów infrastruktury, ale także bardzo dużych nakładów na publikacje polskich naukowców w otwartym dostępie i popularyzację badań naukowych oraz wdrożeń innowacji. To wszystko jest niezwykle kosztowne i bez radykalnego zwiększenia finansowania nauki, owa „reforma” zyska głównie charakter likwidacyjny: dyscyplin, wydziałów, niezależnej nauki i autonomii oraz samorządności uczelni. Propozycje szybkich awansów dla młodych badaczy (zasadniczo bardzo dobrze brzmiące) przy preferowanej strategii ręcznego zarządzania przez rektora i „radę uczelni” doprowadzą do szybkiego rozwoju koniunkturalizmu i awansowania osób bezkrytycznych, zamiast promować kreatywność, innowacyjność i krytycyzm, stanowiące już dawno wyzwania nowoczesności.  Ustawa Ministra Gowina na pewno dotknie w mniejszym stopniu największe ośrodki akademickie w Warszawie, Poznaniu, Krakowie i Wrocławiu. Inne uniwersytety są jednakże zagrożone. Przypomnijmy, że prawo do nauki wpisano także do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Studenci urodzeni w Szczecinie, Opolu, Lublinie czy Białymstoku i Rzeszowie, niestety, nie będą mogli realizować swoich karier na uczelniach blisko ich małych ojczyzn, zaś wielkie ośrodki będą już niedostępne. Historia uniwersytetów po II wojnie światowej na świecie to rozwój nowych, mniejszych ośrodków uniwersyteckich także w tak konserwatywnych krajach jak Wielka Brytania. W Polsce być może mamy za dużo uczelni wyższych, jednak grożąca nam skala likwidacji przekracza bezpieczne granice. „Reforma inna niż wszystkie" okaże się działaniem likwidacyjnym a nie rozwojowym.  Uważamy, że teraz nadszedł czas na wypowiedzenie wyraźnego sprzeciwu dla likwidacyjnych zapędów obecnego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Reforma będzie się wiązała z likwidacją i upadkiem wielu wydziałów, wielu uczelni i złamaniem wielu indywidualnych losów. To, że Ministrowi udało się formalnie przekonać wiele organizacji rektorskich, nie oznacza pełnej akceptacji środowiskowej. I to właśnie pragniemy jednoznacznie powiedzieć: Ustawa Jarosława Gowina likwiduje autonomię uczelni w Polsce. Autonomia zaś jest podstawą Deklaracji Bolońskiej podpisanej przez prawie 400 Rektorów 30 lat temu dla uczczenia 900 lat Uniwersytetu w Bolonii. Autonomia od polityków to jest fundament uniwersyteckich, humanistycznych wartości.      

Jerzy Bartmiński, prof. dr hab., prof. zw., UMCS, LublinAndrzej Blikle, prof. dr hab., prof. zw., Instytut Podstaw Informatyki PAN, WarszawaPrzemysław Czapliński, prof. dr hab. UAM, Poznań Grzegorz Gazda, prof. dr hab., emerytowany prof. zw., UŁ,  Łódź Agnieszka Graff, dr hab., adiunkt, UW, WarszawaInga Iwasiów, prof. dr hab., USz, SzczecinJerzy Fiećko, prof. dr hab., prof. zw., UAM, PoznańTadeusz Kowalski, prof. dr hab., Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, PoznańRoman Kubicki, dr hab., prof. nadzw. UAM, PoznańAndrzej Leder, dr hab., prof. Instytut Filozofii i Socjologii PAN, WarszawaRyszard Nycz, prof. dr hab., prof. zw., UJ, Kraków Tadeusz Pilch, prof. dr hab., UW, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN Monika Płatek, prof. dr hab. prof. zw., UW, WarszawaJarosław Płuciennik, prof. dr hab., prof. zw., Wydział Filologiczny, UŁKrzysztof Podemski, dr hab., prof. UAM, Instytut Socjologii UAM, PoznańKatarzyna Prot-Klinger, dr. hab. prof. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Wydział Psychologii, WarszawaMagdalena Rembowska-Płuciennik, dr hab., prof. nadzw. IBL PAN, WarszawaJacek Wachowski, prof. dr hab., prof. zw., Instytut Teatru i Sztuki Mediów, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej, UAM, PoznańSławomir Żurek, prof. dr hab., prof. zw., KUL, LublinCzermińska Małgorzata, prof. dr hab., prof. zw., UG, GdańskKraskowska Ewa, prof. dr hab., prof. zw., UAM, PoznańZaleski Marek, prof. dr hab., prof. zw., IBL PAN, WarszawaDarska Bernadetta, dr hab., Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, OlsztynGosk Hanna, prof. dr hab., prof. zw., UW, WarszawaIzabella Bukraba-Rylska, prof. dr hab., Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa Adam Dziadek, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, KatowiceDanuta Ulicka, prof. dr hab., prof. zw., UW, WarszawaMałgorzata Kowalska, prof. dr hab., Uniwersytet w Białymstoku (Wydział Historyczno-Socjologiczny, Katedra Filozofii i Etyki), BiałystokTomasz Sapota, dr hab., prof. UŚ, KatowiceJerzy Kaniewski, dr hab., prof. UAM, Instytut Filologii Polskiej, PoznańKrzysztof Zajas, dr hab., prof UJ, Wydział Polonistyki UJ, KrakówJacek Leociak, prof. dr hab., prof. zw., IBL PAN, WarszawaJarosław Fazan, dr hab., Wydział Polonistyki UJ, KrakówMichał Kuziak, dr hab., prof. nadzw. UW, WarszawaJózef Wróbel, dr hab., UJ, KrakówWojciech Śmieja, dr hab., Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, UŚ, KatowiceGrażyna Tomaszewska, prof. dr hab, prof. zw. UG, GdańskFeliks Tomaszewski, dr hab. prof. UG, GdańskAgnieszka Izdebska, dr hab, prof. ndzw UŁ, Instytut Kultury Współczesnej, ŁódźAlina Świeściak, dr hab. prof. UŚ, KatowicePiotr Fast, prof. dr hab., prof. zw. UŚ, KatowiceJózef Olejniczak, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, KatowiceZdzisław Łapiński, prof. dr hab., prof. zw. IBL PAN, WarszawaAnna Branach-Kallas, dr hab., prof. nadzw. UMK, ToruńDanuta Dąbrowska, prof. dr hab., prof. zw., Uniwersytet Szczeciński, SzczecinTatiana Czerska, dr hab., Uniwersytet Szczeciński, SzczecinAnna Gęsicka, dr hab., UMK, ToruńDanuta Szajnert, dr hab., prof. ndzw. UŁ, ŁódźAleksander Fiut, prof. zw. dr hab., UJ, Kraków50.Aneta Grodecka, dr hab., prof nadzw. UAM, Poznań.Krzysztof Biedrzycki, dr hab., prof. nadzw. UJ, KrakówTadeusz Budrewicz, prof. dr hab., prof. zw., Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w KrakowieZofia Budrewicz, prof. dr hab., prof. zw., Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie.Krystyna Szelągowska, dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok55.Piotr Oczko, dr hab., Wydział Polonistyki UJ, Kraków56.Barbara Oczkowa, dr hab., prof. nadzw. UJ, KrakówWojciech Owczarski, prof. dr hab., prof. zw. UG, GdańskAnna Horolets, dr hab., Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, UW, WarszawaJacek Lyszczyna, prof. dr hab., prof. zw. UŚ, KatowiceMaciej Tramer, dr hab. prof. nadzw UŚ, KatowiceJerzy Madejski, dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu Szczecińskiego, SzczecinTomasz Kaliściak, dr hab., UŚ, KatowiceDanuta Opacka-Walasek, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, Katowice Paweł Pieniążek, dr hab., prof. nadzw. UŁ, ŁódźMaria Kwiatkowska-Ratajczak, prof. dr hab., prof. zw. UAM, PoznańAnna Czabanowska-Wróbel, prof. dr hab., profesor zw., UJ. KrakówMaciej Karczewski, dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu w Białymstoku, BiałymstokJacek Ostaszewski, dr hab., prof. nadzw. UJ,KrakówMagdalena Piekara, dr hab., UŚ, KatowiceMarcin Wołk, dr hab., prof. nadzw. UMK, Toruń. Krzysztof Trybuś, prof. dr hab., prof. zw., UAM, PoznańKatarzyna Kuczyńska-Koschany, prof. dr hab., prof. zw., UAM, Poznań Radosław Sioma, dr. hab., UMK, ToruńCezary Banasiński, dr hab., prof. nadzw. UWAleksander Madyda, dr hab., prof. nadzw. UMK, Toruń Agnieszka Golczyńska-Grondas, dr hab., prof. nadzw. UŁ, UŁ, ŁódźDariusz Brzostek, dr hab., prof. nadzw. UMK, ToruńJacek Kochanowski, dr hab., prof. UW, WarszawaTomasz Polak, prof. dr hab., UAM, PoznańMaria Starnawska, dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, SiedlceMonika Kostera, prof. dr hab., prof. zw., UJ, Kraków i Linnaeus University,Växjö,SzwecjaZofia Chyra-Rolicz, prof. dr hab, prof. zw. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w SiedlcachPaweł Rolicz, prof. dr hab. inż., prof. emerytowany, WarszawaMaria Czerepaniak-Walczak, prof. dr hab., prof. zw. Uniwersytet Szczeciński, SzczecinKatarzyna Maksymiuk, dr hab., prof. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, SiedlceMarek Czyżewski, dr hab., prof. nadzw. UŁ, ŁódźRyszard Kluszczyński, prof. dr hab., prof. zw., UŁ, ŁódźJanusz Kostecki, dr hab., prof. emerytowany. UP im. KEN, KrakówIzabela Wagner, dr hab., adiunkt, UW, Warszawa Bogusław Czechowicz, prof. dr hab., prof. zw., Uniwersytet Opolski, OpoleLeonarda Mariak dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu Szczecińskiego, SzczecinJózef Piłatowicz, dr hab. prof. nadzw. Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, SiedlceWojciech Ligęza, prof. dr hab., prof. zw., UJ, KrakówAndrzej Majer, dr hab., prof. nadzw. UŁ, Łódź. Lech Sokół, prof. dr hab., prof. zw., IS PAN, WarszawaJakub Gomułka, dr hab., Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, KrakówTomasz Kitliński, dr hab., UMCS, Lublin i Kobe College, JaponiaPaweł Próchniak, prof. dr hab., prof. zw., Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, KrakówPawel Leszkowicz, dr hab., UAM, PoznańZbigniew Nerczuk, dr hab., prof. UMK, ToruńKrzysztof Obremski, prof. dr hab., prof. zw., UMK, ToruńAntoni Smuszkiewicz, prof. dr hab., emerytowany prof. zw., UAM, PoznańTadeusz Gadacz, prof. dr. hab., prof. zw., Collegium Civitas i Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN, KrakówRafał Stobiecki, prof. dr hab., prof. zw., UŁ, ŁódźKrystyna Heska-Kwaśniewicz, prof. dr hab., emerytowana profesor zw.,UŚ, KatowiceAlicja Ratuszna, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, KatowiceJózef Dębowski, dr hab., prof. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, UWM, OlsztynAgata Bielik-Robson, prof. dr hab., prof. zw., University of Nottingham, Wielka BrytaniaIreneusz Krzemiński, prof. dr hab., prof. zw., UW, WarszawaMirosława Modrzewska, dr hab., prof. nadzw. UG, GdańskAgata Sobczyk, dr hab., adiunkt, UW, WarszawaAndrzej Linert, prof. dr hab., prof. zw., Uj, KrakówAlina Kowalczykowa, prof. dr hab., emerytowana prof. zw., IBL PAN, WarszawaGrażyna Borkowska, prof. dr hab., prof. zw., IBL PAN, WarszawaMarta Szymańska, dr hab., prof. nadzw. UP Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN, KrakówJan Kordys, dr hab., prof. nadzw. IBL PAN, WarszawaMonika Kulesza, dr hab., UW, WarszawaDorota Wereda, dr hab., Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, SiedlceEwa M. Wierzbowska, dr hab., prof. nadzw. UG, GdańskAnita Staroń, dr hab., UŁ, ŁódźJoanna Czaplińska, dr hab., prof. Uniwersytetu Opolskiego, UO, OpoleEwa Jaskółowa, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, Katowice Bernadeta Niesporek-Szamburska, prof. dr hab., prof. nadzw. UŚ, KatowiceAdam Walaszek, prof. dr hab., prof. zw., UJ, KrakówTomasz Mizerkiewicz, prof. dr hab., prof. zw., UAM, PoznańEwa Kołodziejek, prof. dr hab., prof. zw., USz, SzczecinMarian Kisiel, prof. dr hab., prof. zw., UŚ, KatowiceTomasz Swoboda, dr hab., prof. UG, GdańskTomasz Majewski, dr hab., prof. UJ, Kraków   List poparli również doktorzy:Adam Ostolski, dr, adiunkt, UWSergiusz Kowalski, dr, były prac. Instytutu Studiów Politycznych PAN, WarszawaKarwowska Bożena, dr, associate profesor, The University of British Columbia, Vancouver, Kanada dr Iwona Słomak, U Ś, KatowiceBeata Anna Polak, dr, UAM, PoznańAndrzej Kompa, dr, UŁ, ŁódźKamil Śmiechowski, dr, UŁ, ŁódźKatarzyna Grzeszkiewicz-Radulska, dr, UŁ, ŁódźJerzy Bielec, dr, były adiunkt Wydział Ekonomiczny, ZUT, SzczecinSylwia Urbańska, dr, adiunkt, UW, WarszawaEwelina Wejbert-Wąsiewicz, dr, UŁ, Łódź Magdalena Nowicka-Franczak, dr, UŁ, Łódź Anna Żurawska, dr., UMK, ToruńPiotr Graczyk, dr, adiunkt, Instytut Kultury, UJ, KrakówIza Desperak, dr, starsza wykładowca, UŁ, ŁódźRadosław Krajniak, dr, UMK, Toruń Tadeusz Sławek, prof. dr hab., UŚ, Katowice Marcin Filipowicz, dr hab., UW, Warszawa

Jarosław Płuciennik    Skontaktuj się z autorem petycji