Petycja ws. mieszkań zakładowych oddanych za darmo spółdzielniom

Senackie propozycje taryf ulgowych w kosztach sądowych przy przekształceniach prawa do lokalu spółdzielczego
Jacek Sawicki | 03.01.2013

Senackie propozycje taryf ulgowych w kosztach sądowych przy przekształceniach prawa do lokalu spółdzielczego
ZOBACZ TAKŻE:Co nowego w orzecznictwie?
Czynsze w kamienicach nie zostaną uwolnione | Zwolnienie wspólnoty mieszkaniowej z kosztów sądowych » Obciążanie pozwanej spółdzielni mieszkaniowej kosztami procesu niezgodne z konstytucją » Co nowego w orzecznictwie?
Zwolnienie spółdzielni mieszkaniowej od kosztów sądowych | Umorzenie należności to dochód » Dobra kondycja polskiego rynku nieruchomości biurowych » Co nowego w orzecznictwie?
Zwolnienie wspólnoty mieszkaniowej z kosztów sądowych | Zapewnienia lokalu socjalnego » Doradcy rynku nieruchomości o przyszłości energooszczędnego budownictwa mieszkaniowego » Co nowego w orzecznictwie?
Podział kosztów sądowych | Rozwiązanie wieczystego użytkowania » Więcej z tej kategorii »
Wykupujący lokale spółdzielcze będą korzystać z taryf ulgowych w kosztach sądowych, wynika z założeń senackiego projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Propozycja zmian (druk senacki nr 278) została złożona w dniu 19 grudnia 2012 r.
Senackie propozycje zmian legislacyjnych ściśle nawiązują do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 lipca 2012 r. (sygn. P 8/12), gdzie uznano za niekonstytucyjne drugie zdanie z dotychczasowej wersji art. 491, gdzie założono, by „koszty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego pokrywała spółdzielnia”. Tak więc przepis ten zwalniał wykupującego z kosztów sądowych, i ich ciężar przerzucał na spółdzielnię. Nie miało przy tym znaczenia, czy pozew był zasadny, czy też nie.
Trybunał uznał wówczas, że zaskarżony przepis naruszał zasadę równości w procesie, ponieważ zbytnio faworyzował przeciwników procesowych spółdzielni.
Wspomniane uregulowanie przestało obowiązywać z chwilą publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw, czyli 3 sierpnia 2012 r. Od tej daty osoby, które występują do sądu na podstawie art. 491, tak jak inni ponoszą koszty. Taki stan prawny stał się przedmiotem zainteresowania senatorów. Według nich dla osoby, której spółdzielnia blokuje wykup, opłacenie pozwu może być barierą nie do przeskoczenia, nie zawsze bowiem mają dochody dające prawo do zwolnienia z kosztów.
Zdaniem inicjatywnej grupy senackiej spółdzielnie są podmiotem silniejszym od wykupujących, dlatego ci ostatni takiego wsparcia bardzo potrzebują. Ich propozycja zmierza więc do stworzenia sytuacji prawnej, dla której osoba występująca z powództwem z art. 491 nie musiała ponosić w trakcie procesu wydatków sądowych (takich jak np. koszty wnioskowanej opinii biegłego itp.) oraz by wydatki te w jej zastępstwie wykładał tymczasowo Skarb Państwa, a następnie – by w rozstrzygnięciu końcowym sąd decydował o tym, kto powinien pokryć należne koszty sądowe. Sąd będzie przy tym stosował odpowiednio art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, co oznacza, iż jego orzeczenie będzie nawiązywać do zasady odpowiedzialności za wynik procesu.
W proponowanych zmianach przepisów do ustawy mają zostać zmodyfikowane zapisy art. 491. Dotychczasowa ich treść oznaczona zostanie jako pkt 1 tego artykułu i po korekcie Sądu Najwyższego utrzyma zapis mówiący, iż „osoba, która na podstawie ustawy może żądać ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bezczynności spółdzielni, może wystąpić do sądu z powództwem na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego w związku z art. 1047 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego”.
Innowację w postępowaniu cywilnym wprowadzi ust. 2 o treści:
„W toku postępowania sądowego wydatki obciążające osobę, o której mowa w ust. 1, ponosi tymczasowo Skarb Państwa. W orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji sąd rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594, z późn. zm.), z tym że obciążenie nimi osoby, o której mowa w ust. 1, a także pozostałymi kosztami procesu, których nie miała ona obowiązku ponosić, może nastąpić jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Skarb Państwa pokrywa koszty procesu poniesione przez spółdzielnię, jeżeli nie ma podstaw do obciążenia nimi osoby, o której mowa w ust. 1.”.
Przepis ten ma być stosowany do spraw wszczętych w danej instancji po dniu wejścia w życie proponowanej nowelizacji ustawy.