Petycja o powołanie Rzecznika Praw Uczniów w województwie podkarpackim
DO:
Podkarpacki Kurator Oświaty
Pani Małgorzata Rauch
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów
Szanowna Pani Kurator,
my, niżej podpisani, zwracamy się do Pani z uprzejmą prośbą o powołanie przy Kuratorium Oświaty w Rzeszowie instytucji Rzecznika Praw Uczniów.
Szkoły są placówkami oświatowymi, które zobowiązane są do działania na podstawie i w granicach powszechnie obowiązującego prawa. Znaczącą część regulacji przepisów prawa oświatowego stanowią prawa ucznia, których część wynika również z praw człowieka i uniwersalnej godności osoby ludzkiej. Prawa te, nie zawsze są przez szkoły respektowane, a z ich naruszeniami spotkać można się nie tylko w działaniach pojedynczych osób, ale również w wewnątrzszkolnych dokumentach, w tym w statutach. Zdarzają się również sytuacje, w których w ogóle statut szkoły, będący podstawowym wewnętrznym dokumentem kształtującym zasady funkcjonowania placów, nie jest publicznie udostępniany, a uczniowie i rodzice mają problem z uzyskaniem do niego dostępu. Skalę problemu obrazuje działalność Koła Naukowego Prawa Edukacyjnego Uniwersytetu w Białymstoku, które w ramach projektu Świadomy Uczeń prowadziło działania mające na celu podejmowanie interwencji w przypadku naruszeń praw ucznia w szkołach i relacjonujące owe interwencje za pomocą portalu społecznościowego Facebook, a także prowadzącego podobną działalność Stowarzyszenia Umarłych Statutów. Warto podkreślić, iż w ramach w/w projektów podjęto również interwencję w stosunku do szkół znajdujących się na obszarze należącym do właściwości miejscowej Kuratorium Oświaty w Rzeszowie (interwencje te dotyczyły chociażby Zespołu Szkół nr. 1 w Rzeszowie czy II Liceum Ogólnokształcącego w Łańcucie), co pokazuje, iż kwestia przestrzegania praw ucznia jest realnym problemem na terenie województwa podkarpackiego.
Uczniowie często nie mają świadomości swoich praw, a jeszcze częściej, mając ją, nie wiedzą jakie działania mogą podjąć w celu wyegzekwowania przestrzegania praw ucznia. Bardzo ważnym zatem jest powołanie przy Kuratorium Oświaty instytucji, której zadaniem będzie dbałość o przestrzeganie praw ucznia, a w szczególności podejmowanie interwencji w sytuacji zgłoszenia naruszeń tychże praw, wsparcie uczniów i ich rodziców w zakresie spraw dotyczących przestrzegania praw uczniów w szkole, prowadzenie bieżącej analizy przepisów statutów szkół pod kątem zgodności z prawami ucznia, a także koordynowanie działań szkolnych rzeczników praw uczniów powołanych w placówkach podległych Kuratorium Oświaty. Warto nadmienić, iż instytucja Rzecznika Praw Uczniów powołana została w grudniu roku 2018 przy lubelskim Kuratorium Oświaty. Stoimy na stanowisku, iż standardem powinno być istnienie tejże instytucji przy każdym z Kuratoriów Oświaty. Uważamy również, iż zasadnym byłoby podjęcie ze strony Kuratorium działań edukacyjnych dotyczących praw ucznia skierowanych do uczniów szkół na terenie województwa podkarpackiego. Uczniowie powinni dowiedzieć się jakie prawa przysługują im na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących aktów normatywnych i w jaki sposób mogą reagować w przypadku naruszeń określonych w tychże aktach zasad. Nauczenie młodych ludzi reagowania w przypadku naruszeń ich praw pozwoli przygotować młodzież do dorosłego życia, a także stworzyć z uczniów światłych i świadomych obywateli.
Jan Sobuś, Ogólnopolska Federacja Młodych Skontaktuj się z autorem petycji