Petycja o zakup modernistycznego domu Książków w Tarnowie przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Marta Cienkowska
Szanowna Pani Minister,
jako obywatele apelujemy do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zakup i zachowanie dla przyszłych pokoleń unikalnego dzieła polskiej architektury modernizmu – willi Książków w Tarnowie.
Ukończona w 1977 roku willa tarnowskiego lekarza Stanisława Książka i jego rodziny, zaprojektowana przez wybitnego krakowskiego architekta Wojciecha Pietrzyka (1930-2017), należy do absolutnie wyjątkowych realizacji polskiej architektury powojennego modernizmu. Jest to dzieło oryginalne i nowatorskie na tle epoki, utrzymywane przez lata z szacunkiem do wizji architekta. Do dziś, poza oryginalnym układem, w willi zachowały się autorskie realizacje kafelków i mozaiki wybitnych ceramików Heleny i Romana Husarskich, obudowa kominka łączona z Bronisławem Chromym oraz wiele innych elementów wykonanych przez artystów i rzemieślników z regionu, m.in. Ryszarda Jachnę, a także większość oryginalnego umeblowania.
Dom ten jest najbardziej kompletnym znanym w Polsce przykładem jednorodzinnej willi, powstałej mimo licznych ograniczeń narzucanych w czasie PRL-u. Przez dekadę realizowana była z troską o najmniejsze detale zaprojektowane skrupulatnie przez Pietrzyka. Budynki takie sporadycznie powstawały, lecz zazwyczaj uległy od tamtego czasu przebudowie lub zniszczeniu, a ich wyposażenie – rozproszeniu. Wobec braku analogicznych przykładów zachowanie i przyszłe udostępnienie willi doktora Książka jest naszym zdaniem koniecznością, obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń.
Wojciech Pietrzyk to wybitna i niezwykle utalentowana postać polskiej powojennej architektury. Równocześnie z domem Książków, Wojciech Pietrzyk realizował swoje najbardziej znane dzieło, kościół Arka Pana w Krakowie. Architekt projektował również kościoły przy ul. Dobrego Pasterza w Krakowie i w Bukowinie Tatrzańskiej oraz inne domy jednorodzinne, m.in. willę Zbigniewa Loretha w Krakowie, niestety już przebudowaną.
Architektura i wzornictwo modernizmu w Polsce i na świecie cieszą się coraz większym zainteresowaniem, a willa Książków – jako znakomite dzieło architektury i designu dostępne publicznie – może umieścić Tarnów na mapie podróży miłośniczek i miłośników tego okresu. Udowodniły to ostatnie miesiące, na przestrzeni których dom udostępniany był do zwiedzania z przewodnikiem. Dom przyciąga również Tarnowian, dla których fascynująca willa przez dekady stała się ważnym punktem odniesienia.
Kompletne i świetnie zachowane wnętrze domu zapewni mu miejsce na prestiżowej międzynarodowej platformie „Iconic Houses” zrzeszającej unikatowe domy otwarte dla publiczności, istotnego przewodnika dla zarówno eksperckiej jak i popularnej turystyki.
Dlatego apelujemy do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o wykorzystanie niepowtarzalnej okazji do wykupienia tego unikatowego dzieła, zapewnienia mu ochrony i stworzenia warunków dla jego udostępnienia szerokiej publiczności.
Petycję wspierają:
Marcin Brataniec, eM4
Artur Celiński, redaktor naczelny, “Architektura-murator”
Anna Cymer
Maciej Czarnecki
Julia Dragović
Olga Drenda
dr Michał Duda, dyrektor, Muzeum Architektury
Tomasz Fudala, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
prof. dr hab. inż. arch. Mateusz Gyurkovich
Marlena Happach, dyrektor, Narodowy Instytut Dziedzictwa
Patrycja Jastrzębska, Tu było, tu stało, Europejskie Dni Dziedzictwa
dr Dorota Jędruch, Fundacja Instytut Architektury, Uniwersytet Jagielloński
Marta Karpińska, Fundacja Instytut Architektury, kwartalnik “Autoportret”
Aleksandra Kędziorek
Kacper Kępiński, wicedyrektor, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki
prof. Piotr Korduba, dyrektor, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
dr Bożena Kostuch, Muzeum Narodowe w Krakowie
dr Dorota Leśniak-Rychlak, Fundacja Instytut Architektury, kwartalnik “Autoportret”
Grzegorz Piątek
Anda Rottenberg
Anka i Wilhelm Sasnalowie
Anna Syska
dr Jarosław Trybuś, wicedyrektor, Zamek Królewski w Warszawie
dr Michał Wiśniewski, Fundacja Instytut Architektury, Krakowski Szlak Modernizmu
Autorami petycji są: prof. Piotr Korduba, dr Dorota Leśniak-Rychlak, Julia Dragović, Grzegorz Piątek i dr Michał Wiśniewski.
Julia Dragović Skontaktuj się z autorem petycji