Petycja przeciwko uszkadzaniu i wycince drzew na Osiedlu Nowe Miasto położonych na działce 3/22, obręb 1045, w Szczecinie

Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego

Olgierd Geblewicz

PETYCJA

MIESZKAŃCÓW SZCZECINA

PRZECIWKO USZKADZANIU I WYCINCE DRZEW NA OSIEDLU NOWE MIASTO POŁOŻONYCH NA DZIAŁCE 3/22 OBRĘB 1045  

Szanowny Panie Marszałku,   

Drzewa rosnące w pasie drogowym na działce nr 3/22 w obrębie 1045 były uszkadzane od miesięcy w wyniku prowadzonej rozbudowy osiedla Nowe Forty, a zgłoszenia w tej sprawie, m.in. do Urzędu Miasta, Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego oraz Straży Miejskiej – pozostawały bez reakcji. Przez wiele miesięcy ignorowano głos mieszkańców, ich komfort i bezpieczeństwo. Drzewa były i są nadal regularnie okaleczane przez pracowników budowy, nawet pomimo wszczętego w kwietniu postępowania w tej sprawie przez Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego. Pas drogowy oraz przylegający do niej pas zieleni od miesięcy stanowią zaplecze budowy. Składowane są tutaj ciężkie materiały budowlane, a teren jest stale zaśmiecany i zanieczyszczany, co nie tylko wpływa negatywnie na glebę wokół drzew, ale także odbiera okolicznym mieszkańcom dostęp do deficytowych miejsc parkingowych oraz przestrzeń do wyprowadzania psów.  

Po wielu miesiącach uszkadzania drzew firma Siemaszko wystąpiła z wnioskiem o usunięcie dużej części drzew, co – gdyby nie czujność mieszkańców – pozwoliłoby na przesłonięcie wielomiesięcznego naruszania zasad Ustawy o ochronie przyrody. Szczecinianom po raz kolejny odbiera się możliwość decydowania o wyglądzie okolicy, w której codziennie przebywają, a szybkie przeprowadzenie inwestycji odbywa się kosztem zieleni i komfortu mieszkańców.   

Mieszkańcom Osiedla Nowe Miasto, jak i całego Szczecina, zależy na zieleni. Wskazują na to m.in. akcje protestacyjne, liczne petycje, a także małe codzienne działania: chętnie obsadzane ogródki, zielone balkony czy samodzielne sadzenie drzew w zaniedbanych przestrzeniach (np. ul. Łokietka). Wszystkie te działania pokazują, że Szczecinianie nie zgadzają się na usuwanie zdrowych drzew z powodu krótkowzroczności deweloperów i chcą, aby ochronę zieleni uwzględniano w procesach inwestycyjnych.   

Dlatego my, mieszkańcy Szczecina, a w szczególności mieszkańcy Osiedla Nowe Miasto, dla których istniejący drzewostan stanowi dobro publiczne, apelujemy o ochronę drzew położonych na działce 3/22 w obrębie 1045, uszkadzanych w wyniku prowadzonej rozbudowy osiedla Nowe Forty i sprzeciwiamy się wycince 14 drzew, o których usunięcie wnioskuje firma Siemaszko, z następujących powodów:  

     1. W tym pasie znajduje się około 30 drzew. Do wycinki firma wskazała 14, które „kolidują z inwestycją”. Jednak większość z wytypowanych drzew można zachować, gdyż tylko kilka z nich znajduje się bezpośrednio w linii zaprojektowanych wjazdów do garaży podziemnych i na drogę osiedlową. Analizując rozłożenie wjazdów przy bliźniaczych budynkach z poprzedniego etapu budowy osiedla, można zauważyć, że wytypowano do wycinki drzewa, które i tak ostatecznie znajdą się w przestrzeniach pomiędzy planowanymi wjazdami (zał. 1-2). W poprzednich etapach takie miejsca i tak wypełniono nasadzeniami. W związku z tym z pewnością można zachować co najmniej drzewa oznaczone numerami 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13 (zał. 3). Z budową z pewnością nie kolidują także drzewa oznaczone numerami 1 i 2, które znajdują się na początku szpaleru (zał. 4). Łącznie można zachować co najmniej 10 z oznaczonych drzew. We wniosku nie uwzględniono mniejszych drzew i krzewów rosnących pomiędzy tymi wytypowanymi do wycinki. Drzewa te ze względu na niewielki obwód pnia można z powodzeniem przesadzić np. klika metrów dalej. Z pewnością poradziłyby sobie lepiej w lokalnych warunkach niż nowe nasadzenia.  

Do tej pory podczas prac (bez zgody) usunięto co najmniej jedno drzewo (zał. 5) i kilkanaście wzrastających krzewów i drzewek, które można było przesadzić (zał. 6). Niektóre drzewa zaczęły usychać i obumierać. Takie podsumowanie pozwala zauważyć, że w następstwie trwającej budowy strat może być dużo więcej.  

W dalszym ciągu w wyniku przeprowadzanej inwestycji uszkadzane są nie tylko drzewa wytypowane przez firmę do wycinki, ale również pozostałe. Regularne okaleczanie drzew przez maszyny budowlane wpływa na zwiększenie podatności na choroby, uszkadzanie systemów korzeniowych naraża je na utratę stabilności, a składowane materiały i zanieczyszczenia dodatkowo negatywnie wpływają na glebę wokół drzew. W efekcie w niedługim czasie może zajść konieczność usunięcia kolejnych drzew, a co za tym idzie – mieszkańcy zostaną pozbawieni wartościowej zieleni. Przykład może stanowić rosnąca w tym pasie brzoza (niewskazana we wniosku o wycinkę) o dość dużym obwodzie pnia (z pewnością przekraczającym 100 cm), która liście zrzuciła już w sierpniu 2020 roku w wyniku prowadzonych tutaj intensywnych prac (zał. 7). Choć okoliczne brzozy już się zazieleniły, to ten okaz na razie nie wykazuje oznak żywotności. W przypadku obumarcia drzewa będzie to ogromna strata dla miejscowej bioróżnorodności, szczególnie że znajdują się na nim liczne gniazda.  

    2. Drzewa położone na ww. działce pełnią ważne usługi ekosystemowe. Działka nr 3/22, jak i część Osiedla Nowe Miasto, położona jest w zasięgu miejskiej wyspy ciepła oraz blisko największych punktowych emitorów zanieczyszczeń powietrza. Drzewa wpływają łagodząco na klimat i są czynnikiem adaptacji do zmian klimatycznych. Drzewa w pasie drogowym w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań i drogi pozwalają na regulację temperatury oraz utrzymanie komfortu termicznego mieszkańców. Na szpaler składają się gęsto porośnięte drzewa, których obecność zmniejsza uciążliwość silnych podmuchów wiatru. Największą korzyść z bliskości tych drzew odczują przyszli lokatorzy powstającego budynku, gdyż ściana drzew tworzy dodatkową ochronę przed wychładzaniem. Zimą pozwoli to obniżyć koszty ogrzewania, latem zaś ochroni przed upalnym, południowym słońcem, tworząc naturalne zasłony i pełniąc funkcję darmowego klimatyzatora. Dodatkowo zapewni więcej intymności mieszkańcom bloków po obu stronach zadrzewienia. Drzewa retencjonują wodę, zmniejszając i spowalniając odpływ powierzchniowy. Jest to szczególnie ważne, gdyż nachylenie drogi położonej na ww. działce sprawia, że woda spływa w kierunku budynku przy ul. Sowińskiego 29, zalewając przylegające do niego chodniki. Usunięcie drzew z pewnością sytuacji nie poprawi.  

Po rozszerzeniu obszaru Strefy Płatnego Parkowania zwiększył się ruch aut na ulicach Głowackiego, Sowińskiego, Kusocińskiego. Kolejny wzrost odnotujemy wraz z zasiedleniem rozbudowywanego osiedla i uruchomieniem lokali usługowych. Zwiększony ruch to także większy poziom hałasu (szczególnie uciążliwego na kamiennej drodze) oraz zanieczyszczeń. Istniejąca ściana drzew tłumi hałas generowany przez samochody, chroni przed zanieczyszczeniami i oczyszcza powietrze. Sama inwestycja została zaliczona do inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, a decyzje z nią związane zostały umieszczone w wykazie dostępnym na stronie Urzędu Miasta.  

Gęste i rozłożyste gałęzie drzew rzucają nieco cienia na parkujące pod nimi auta, co doceniają zmotoryzowani mieszkańcy. W linii drzew rozpoczęto układanie chodnika (zał. 8). Jego przesunięcie kilkadziesiąt centymetrów dalej pozwoli na umieszczenie ścieżki za pasem drzew, a co za tym idzie – utworzenie zacienionego ciągu komunikacyjnego, łączącego ul. Głowackiego i ul. Kusocińskiego.   

W rejonie tym w ostatnich latach nie przybywa zieleni, a wręcz przeciwnie – w ramach prowadzonych inwestycji usunięto bardzo dużo drzew. W grudniu 2020 roku deweloper usunął na swoim terenie szpaler zdrowych drzew wzdłuż ulicy Głowackiego, które stanowiły ostatni zielony parasol na tej ulicy, chroniący przed palącym słońcem (zał. 9). Pozostawiono tylko jedno drzewo, które rośnie już w pasie drogowym, kilkanaście centymetrów dalej niż usunięte (zał. 10). Tymczasem nasadzenia po drugiej stronie ulicy Głowackiego, w linii parkingowej, od kilku lat pozostają uschnięte, opóźniając wizję zacienionego parkingu o lata.  

W związku z tym można zauważyć, że na wskazanym terenie wzrasta zapotrzebowanie na dodatkową zieleń, a usuwanie wysokiego i wartościowego drzewostanu może znacząco obniżyć jakość życia społeczności. Mieszkańcy już teraz odczuwają niedobór zieleni, skarżą się na spacery po nagrzanych płytach i dużo częściej wybierają drogę po wyboistym chodniku wzdłuż ulicy Kusocińskiego, ale za to w cieniu rozłożystych platanów. Dostęp do zieleni przynosi też korzyści społeczne i zdrowotne, przyczynia się do obniżenia poziomu stresu, napięcia.   

Potrzeba ochrony istniejącej i wprowadzenia nowej zieleni na Nowym Mieście została zauważona w projekcie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta udostępnionym na stronie http://bip.um.szczecin.pl/. W części uwarunkowań wskazano, że udział powierzchni zieleni ogólnodostępnej w powierzchni osiedla Nowe Miasto wynosi zaledwie 1%!  

    3. W miejscowym planie zagospodarowania (UCHWAŁA NR XXVI/755/13 RADY MIASTA SZCZECIN z dnia 28 stycznia 2013 r.) na terenie S.N.3036.KD.D przewiduje się realizację bogatego programu zieleni, co według definicji oznacza zróżnicowaną gatunkowo zieleń wysoką i niską, wypełniającą wszystkie możliwe powierzchnie terenu. Uszkadzany pas drzew, w tym drzewa, których dotyczy wycinka, idealnie wpasowuje się w przedstawioną definicję. To około 30 drzew z gatunków klon zwyczajny, jesion wyniosły, robinia akacjowa, grab pospolity, brzoza. Jak widać są to głównie gatunki rodzime. Drzewa rosną blisko siebie, a usunięcie jednego czy kilku oraz ingerencja w systemy korzeniowe może niekorzystnie wpłynąć na kondycję pozostałych drzew. Ustalenia ogólne planu zagospodarowania zakazują wycinki wartościowego drzewostanu. A taki stanowi z pewnością drzewostan opisany w petycji. Zadrzewienie położone jest wzdłuż drogi na terenie o powierzchni min. 0,05 ha. Obecne uszkadzanie drzew oraz ich wycinka są sprzeczne z ustaleniami obowiązującego planu zagospodarowania. Działania te utrudniają utrzymywanie różnorodności biologicznej tego terenu. Usunięcie tych drzew pozbawi siedliska wiele organizmów (ptaki, owady, grzyby).  

     4. Drzewa, które są przedmiotem petycji, pełnią ważną rolę nie tylko w krajobrazie przyrodniczym Osiedla Nowe Miasto, ale także w krajobrazie historycznym, gdyż położone są na terenie dawnego fortu Prusy. Jest to obszar częściowo objęty ochroną konserwatorską. Na uwagę zasługuje fakt, że w miejscowym planie zagospodarowania znajduje się zapis o tym, że Zachodniopomorski Konserwator Zabytków nie wyraził zgody na likwidację zapisu o zachowaniu i odtwarzaniu nawierzchni kamiennej jezdni w terenie S.N.3036.KD.D ze względu na „ochronę zabytkowych wartości na obszarze objętym strefą ochrony konserwatorskiej” (§3, ust. 1, pkt. 1, Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr XXVI/755/13 Rady Miasta Szczecin z dnia 28 stycznia 2013 r.). Uważamy, że ochrona ta powinna przenieść się również na położone wzdłuż tej drogi drzewa. Ich obecność spaja historyczny charakter terenu z nowoczesną zabudową. Można odnaleźć stare zdjęcia, które pokazują, że zieleń od lat była obecna w tej przestrzeni (zał. 11-12). Drzewa, wzrastając nad kamienną drogą, nadają jej niepowtarzalnego klimatu (zał. 13). Ich usunięcie zwiększy kontrast pomiędzy nowymi i zabytkowymi elementami architektury.   Przedmiotowa droga oraz pas drzew znajdują się w pierścieniu okolicznych alei i szpalerów położonych wzdłuż ulic Piastów, Narutowicza, Kusocińskiego i Sowińskiego. Drzewa te stanowią kolejny zielony korytarz, który pozwala kontynuować tradycję alei miejskich.  

      W związku z przedstawionymi argumentami sprzeciwiamy się wycince 14 drzew przy ulicy Głowackiego, dz. 3/22, obr. 1045. Apelujemy o zachowanie drzew, które nie znajdują się bezpośrednio na zaprojektowanych wjazdach oraz rozpatrzenie wszystkich możliwości pozwalających na ich zachowanie. W związku z nieustannym niszczeniem pozostałego zadrzewienia i pogarszaniem jego kondycji prosimy podjęcie odpowiednich działań w celu ochrony drzew oraz objęcie tego terenu dalszym monitoringiem.  

Załączniki:

Załącznik 1. Opracowanie na podstawie zdjęć ze strony http://geoportal.szczecin.pl

Załącznik 2. Projekt Osiedla Nowe Forty ze strony https://siemaszko.pl/inwestycja/?inv=31&bd=B1&fl=266&r=2782 (dostęp: 30.04.2021)

Załączniki 3-10 i 13. Fotografie z archiwum Karoliny Niepsuj

Załączniki 14. Fotografie pochodzą ze strony https://fotopolska.eu/

Szczecin, 30.04.2021 r.

Brzoza pozbawiona liści. 01.09.2020 r.

Lata 1910-1913 , Koszary w Szczecinie. https://fotopolska.eu/Szczecin/b110234,Fort_Prusy.html?f=1421870-foto (dostęp:30.04.2021)

Z lotu ptaka 1944 , Fotografia lotnicza rejonu dawnego fortu "Prusy". Widać fundamenty zabudowy fortu gwiaździstego. Stan zniszczeń po nalotach w 1944 roku. https://fotopolska.eu/Szczecin/b110234,Fort_Prusy.html?f=538912-foto (dostęp: 30.04.2021) 

Widok na drzewa od strony ul. Głowackiego. Ogrodzenie i bramę widoczną na zdjęciu już usunięto.

Karolina Niepsuj    Skontaktuj się z autorem petycji