Petycja w sprawie realizacji linii kolejowej dużych prędkości przez gminę Czernica, powiat wrocławski

                                                                                    Ratowice, dnia 25.01.2022

                 PODMIOT WNOSZĄCY PETYCJĘ W IM. MIESZKAŃCÓW:

                Towarzystwo Przyjaciół Ratowic (podmiot reprezentujący)

                Przedstawiciel podmiotu reprezentującego:

                Jarosław Jagielski

                ul. Wrocławska 60

                55 – 003 Ratowice

                tel. 601 727 190

 ADRESACI PETYCJI

                                        Pan  Mikołaj Wild

                                        Prezes Zarządu

                                        Centralny Port Komunikacyjny Sp. z o.o.

                                        Al. Jerozolimskie 134 

                                        02-305 Warszawa

                                 Multiconsult Polska Sp. z o.o.

                                 ul. Bonifraterska 17          

                                 00-203 Warszawa

                                                     PETYCJA

W trybie ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. z 2014 r., poz. 870) dalej u.o.p., reprezentując interes podmiotów wnoszących petycję oraz mając na uwadze interes publiczny, działając wobec ww. adresatów, jako spółek na zlecenie i z upoważnienia Rządu Rzeczypospolitej Polskiej realizujących zadania z zakresu administracji publicznej na podstawie ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 234 ze zm.), wyrażamy stanowczy sprzeciw dla realizacji inwestycji linii kolejowej dużych prędkości w wariantach uwzględnionych w Strategicznym Studium Lokalizacyjnym Centralnego Portu Komunikacyjnego w zakresie Załącznika nr 1 Atlasów map przebiegów korytarzy Kolejowych Liniowych Inwestycji Towarzyszących – ciąg nr 9 linia kolejowa nr 86 i 87 arkusz 3 (dalej: SSL CPK) przez obszar Gminy Czernica, obecnie na etapie opracowywania Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego (STEŚ) oznaczonych numerami 41, 42, 43.

Jednocześnie jesteśmy świadomi, że jeden z czterech zaproponowanych wariantów zostanie wybrany jako wariant inwestorski, dlatego wnioskujemy o realizację inwestycji linii kolejowej dużych prędkości  w wariancie 44, o którym była mowa podczas konsultacji w dniu 10 listopada 2021 r. godzina 18:30 w świetlicy wiejskiej w Ratowicach (ul. Wrocławska 52a, Ratowice) wraz z niżej wymienionymi modyfikacjami. 

Z uwagi na fakt, że wskazane jako adresaci niniejszej petycji ww. spółki jedynie realizują zadanie zlecone z zakresu administracji publicznej na zlecenie Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 234 ze zm.), wnioskujemy, aby w razie uznania się za podmioty niewłaściwe do rozpoznania niniejszej petycji, przekazały niniejszą petycję Pełnomocnikowi Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, jednocześnie zapoznając się z poniższymi merytorycznymi argumentami.

Jednocześnie oświadczamy, że wyrażamy zgodę na ujawnienie na stronie internetowej podmiotu rozpatrującego petycję lub przydanej mu do pomocy jednostki organizacyjnej danych osobowych podmiotu wnoszącego petycję lub podmiotu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 u. o p. (wyłącznie w zakresie określenia danych stowarzyszenia wnoszącego petycję oraz zbiorczego określenia „Mieszkańcy Gminy Czernica podpisani pod petycją” bez publikowania ich danych osobowych).

                                                                                data i podmiot wnoszący petycję

                                                                                    25.01.2022                                                                                            Towarzystwo Przyjaciół Ratowic

Uzasadnienie:

W ramach projektu, w odległości 37 km na zachód od Warszawy, na obszarze ok. 3.000 hektarów zostanie wybudowany Port Lotniczy „Solidarność”, który w pierwszym etapie będzie w stanie obsługiwać 45 mln pasażerów rocznie. W skład Centralnego Portu Komunikacyjnego wejdą też strategiczne inwestycje kolejowe: węzeł w bezpośredniej bliskości portu lotniczego i połączenia tzw. szprychy kolejowe na terenie kraju, które umożliwią przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami, w tym z Wrocławiem w czasie nie dłuższym niż 2,5 godz. Zgodnie z koncepcją przygotowania i realizacji inwestycji podjęte zostały prace przygotowawcze mające na celu opracowanie niezbędnej dokumentacji. Do konsultacji opracowania pn. Strategicznego Studium Lokalizacyjnego (SSL) zostały zaproszone między innymi jednostki samorządu terytorialnego, przez teren których przebiegać będą korytarze kolejowe, łączące Centralny Port Komunikacyjny z największymi miastami w Polsce, w tym z miastem Wrocławiem. Pierwsza faza konsultacji społecznych, w których uczestniczyła Gmina Czernica trwała do dnia 10 marca 2020 r. i dotyczyła określenia korytarzy kolejowych z potencjalnym przebiegiem linii kolejowych trasy nr 86 relacji Kępno – Wrocław. Był to etap początkowy, w którym nie wskazywano dokładnych przebiegów poszczególnych linii, a jedynie zapytano o opinię, którą Gmina Czernica, wyraziła z perspektywy jej interesów, korzyści ale też strat, przy jednoczesnym poszanowaniu stanowisk sąsiednich samorządów – Gminy Siechnice oraz Gminy Jelcz-Laskowice. Stanowisko to przesłane w piśmie z dnia 10 marca 2020 r. adresowanym do p. Mikołaja Wilda – Prezesa Zarządu CPK, przedstawiało w swej treści obawy mieszkańców naszej gminy, które przedkładane były ponad inwestycje infrastrukturalne o zasięgu ogólnokrajowym, stąd wskazany przez urząd na tym etapie wariant czerwony przebiegu Kolei Dużych Prędkości, który w całości omija teren gminy Czernica uznano za najbardziej korzystny. Mając jednak na uwadze partnerstwo i współpracę z przywołanymi wyżej samorządami, dopuszczono do dalszych prac i szerokich konsultacji społecznych tzw. „wariant pomarańczowy” pokrywający się w części z obecnym przebiegiem linii kolejowej nr 277 w Czernicy. W ramach dalej trwających konsultacji w dniu  27 lipca 2020 r. w Kępnie, odbyło się spotkanie przedstawicieli samorządów lokalnych, dotyczące planów realizacji tej inwestycji i wyjaśnienia szczegółów, w celu zweryfikowania zaproponowanych wariantów. W spotkaniu wziął udział osobiście Wójt Gminy Czernica. Ze względu na panującą epidemię kolejne konsultacje, dotyczące studium wykonalności inwestycji (SW) odbyły się w trybie zdalnym w dniu 14 października 2020 r. W trakcie spotkania on-line przedstawiciele CPK podali więcej szczegółowych informacji, dotyczących planowanych przebiegów linii Kolei Dużych Prędkości, między innymi wskazali na ograniczenia techniczne związane np. ze zbyt małym promieniem skrętu niektórych rozważanych wcześniej wariantów (na linii nr 277) oraz inne uwarunkowania techniczne, architektoniczne, przyrodnicze i geologiczne, które mogą mieć wpływ na wykonalność całej inwestycji.  Zwrócono się do gminy z prośbą o odniesienie się w powyższym kontekście do wszystkich wariantów, które przebiegają przez teren gminy Czernica. Wypracowane stanowisko poprzedzone było bardzo szczegółową analizą uwarunkowań, które wpływały na możliwość poprowadzenia przez teren gminy nowych linii kolejowych. W oficjalnym stanowisku po raz kolejny wskazano, że z punktu widzenia interesów mieszkańców gminy Czernica (interwencja w obszary zurbanizowane) jak również poszanowania walorów przyrodniczych (chroniony obszar NATURA 2000) i kulturowych (miejsce pamięcią AL. RATWITZ) najbardziej korzystnym jest wariant czerwony, który przebiega w całości poza terenem gminy Czernica. Opiniując pozostałe warianty zwrócono uwagę, iż warianty „czarny”, „zielony” i „granatowy” (cz. północna) wiążą są
z koniecznością licznych wyburzeń budynków mieszkalnych i gospodarczych w Czernicy
i Wojnowicach, jak również istotną ingerencją w obszary przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania pod budownictwo mieszkaniowe, w stosunku do których wydane zostały już pozwolenia na budowę. Z powyższych względów warianty te uznano za całkowicie niedopuszczalne.

Na wstępie wskazujemy, że nasze stanowisko zbieżne jest ze stanowiskiem wyrażonym przez Wójta Gminy Czernica (Urząd Gminy Czernica), który w korespondencji do Państwa wskazał jako najbardziej pożądany z punktu widzenia interesów mieszkańców gminy z uwzględnieniem warunków urbanistycznych, przyrodniczych oraz innych istotnych czynników, które mają wpływ na umiejscowienie wybranych tras w wybranych lokalizacjach - oznaczony jako wariant 44, który omija Gminę Czernica (ewentualnie zbliżonym do niego, zlokalizowanym pomiędzy Jelczem Laskowice, Ratowice, Kotowice, Siechnice i Radwanice). 

Z uwagi m.in. na zmianę stanowiska Rady Miejskiej w Siechnicach i przyjęcie uchwały nr XXXVI/310/2020 z dnia 30 grudnia 2020 roku, wyrażającej sprzeciw wobec realizacji wszystkich czterech zaproponowanych w SSL CPK wariantów, uznaliśmy za stosowne skierowanie niniejszej petycji precyzującej stanowisko mieszkańców gminy w tej sprawie. Co do zasady podzielamy sprzeciw i obawy wobec realizacji inwestycji, w którymkolwiek z czterech proponowanych wariantów, niemniej jednak to trzy z nich w sposób najdotkliwszy mogą zaburzyć życie mieszkańców Gminy Czernica i poszczególnych jej miejscowości, zagrażając mieniu publicznemu i prywatnemu, co spowodowało, że  koniecznym stało się złożenie petycji w przedmiotowej sprawie, a wspomnieć należy w tym miejscu, że Gmina Czernica doświadcza bardzo dynamicznego procesu suburbanizacji na terenie aglomeracji wrocławskiej, potwierdzonego obiektywnymi wskaźnikami Głównego Urzędu Statystycznego - wskaźnik salda migracji na 1 000 osób, który w roku 2020 uplasował gminę Czernica na 1 miejscu w kraju i od wielu lat na pierwszym miejscu w województwie dolnośląskim. Na terenie gminy Czernica przyrost liczby mieszkańców w ostatnich 10 latach wyniósł ponad 55% (uwzględniając tylko osoby zameldowane). Tak duży przyrost mieszkańców spowodowany jest bezpośrednim sąsiedztwem m. Wrocławia, wielką presją migracji z miasta na tereny podmiejskie

Mając zatem na uwadze stopień zurbanizowania całej gminy oraz wyżej wymienionych miejscowości można przyjąć, że mieszkańcy narażeni na immisje będą występować z licznymi procesami odszkodowawczymi (warto wskazać na korzystne dla mieszkańców wyroki sądów i linię orzeczniczą  w podobnych stanach faktycznych, a związaną chociażby  z realizacją innych uciążliwych inwestycji takich jak autostrady, drogi szybkiego ruchu czy koleje). Należy zauważyć, że przy znacznym stopniu zurbanizowania tych miejscowości (Wojnowice, Chrząstawa Mała, Ratowice
i Czernicy) cała społeczność skupiona w jej okolicach będzie znajdowała się w strefie  bezpośredniego oddziaływania na hałas i w znaczącym stopniu spowoduje pogorszenie warunków życiowych, których skutków na chwilę obecną nie jesteśmy w stanie zmierzyć, ale jesteśmy przekonani, że  będą wpływać nie tylko na nasze życie, ale i kolejne pokolenia. Zwracamy także uwagę, że w samej Prognozie SSL CPK wskazano, że „trasowanie przebiegu nowych ciągów komunikacyjnych powinno uwzględniać przede wszystkim omijanie obszarów zwartej zabudowy mieszkalnej”, z jaką niewątpliwie mamy do czynienia przy projektowanych wariantach 41, 42 oraz 43 na terenach  Gminy Czernica.  

W tym miejscu nie sposób nie zauważyć opublikowanej w dniu 13 stycznia br. informacji o wynikach kontroli przeprowadzonej przez  Najwyższą Izbę Kontroli, której podstawowym celem było zbadanie czy stan przygotowania do budowy, którym kierował Pełnomocnik Rządu do spraw CPK przy pomocy spółki Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o. (zarejestrowanej w listopadzie 2018 r.) był zgodny z założeniami. Jak słusznie zauważono w ramach przygotowania do budowy CPK
nie sporządzono dotychczas studium wykonalności dla całego Programu CPK, które określiłoby warunki jego realizacji niezbędne dla osiągnięcia zakładanych celów, oraz kompleksowego planu finansowego dla pełnego okresu inwestycji. Program Wieloletni pod nazwą „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny Etap. I 2020–2023” obejmował jedynie nakłady na lata 2021–2023,
a więc nie wskazywał całkowitych nakładów na przygotowanie i realizację CPK ani źródeł ich finansowania. Nie przyjęto dotychczas dokumentu wdrażającego stanowiącego dokument wykonawczy do ww. Programu Wieloletniego. W efekcie brak jest pełnego harmonogramu rzeczowo-finansowego Programu CPK. Koncepcja CPK ustaliła nierealistycznie krótkie terminy opracowania ww. dokumentów, dlatego też w stosunku do założonych terminów wystąpiło opóźnienie sięgające 2,5 roku. Koncepcja CPK nie zawierała ponadto pełnego uzasadnienia biznesowego inwestycji, wskazującego opłacalność budowy CPK pod względem ekonomicznym i społecznym.  Biorąc pod uwagę dotychczasowe opóźnienia w realizacji Koncepcji CPK, brak studium wykonalności oraz planu finansowego całości inwestycji oraz występujące uwarunkowania w otoczeniu rynkowym (załamanie pasażerskiego ruchu lotniczego z powodu pandemii) należy wnioskować, że skoro już w fazie przygotowania dokumentacji nastąpiło opóźnienie, to należy wywieść, że w fazie realizacji również takie opóźnienie nastąpi, co przyczyni się niewątpliwie, że podjęcie decyzji o lokalizacji kolei dużych prędkości na tym obszarze  zatrzyma proces rozwoju nie tylko tych  miejscowości, ale można
by zaryzykować stwierdzenie, że w dużej mierze przyczyni się do zatrzymania rozwoju znacznej części gminy i powstrzyma napływ mieszkańców, usług i placówek handlowych oraz doprowadzi do jej marginalizacji (a same plany w tym zakresie już teraz odstraszają potencjalnych inwestorów).

Dlatego aby do tego nie doprowadzić, przyjmujemy wariant 44 jako jedyny i akceptowalny, gdyż w całości omija teren Gminy Czernica i nie wiąże się z ingerencją w zamieszkałą tkankę gminy przy jednoczesnym poszanowaniu walorów historyczno–przyrodniczych z jednoczesnym uwzględnieniem miejsc pod jej rozwój gospodarczy.

Mamy nadzieję, że podobnie jak przy podejmowaniu ostatecznej decyzji o lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego, również w przypadku lokalizacji Kolei Dużych Prędkości na terenie Gminy Czernica największe znaczenie będzie miał czynnik ludzki i wpływ inwestycji na życie jej mieszkańców, na który powoływał się Pan Marcin Horała – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 stycznia 2018 r. Pełnomocnik Rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, wskazując, że wybrany zostanie wariant 44
(z modyfikacjami), który pozwali zachować integralność miejscowości położonych w gminie
i doprowadzi do znikomej ingerencji w życie jej mieszkańców. Mimo, że wariant ten w aktualnej formie jest również niekorzystny dla gmin sąsiednich i ich mieszkańców i w normalnych warunkach jest również nie do przyjęcia (co zaznaczaliśmy podczas konsultacji społecznych, sugerując trasowanie kolei dużych prędkości od północnej strony Wrocławia, wzdłuż istniejącej trasy S8, którą to koncepcję przekazał również Państwu Burmistrz Siechnic).

Zdajemy sobie jednak sprawę, tak jak wskazaliśmy na wstępie - jesteśmy świadomi, że jeden z zaproponowanych 4 wariantów zostanie wybrany, jako wariant inwestorski. Dlatego chcielibyśmy, aby wariant 44, który nie ingeruje w gminną tkankę społeczną – a pisząc wprost w życie mieszkańców, uwzględnił dodatkowo przedstawione niżej modyfikacje.   

Wariant 44:

1)      Z uwagi na przebieg w/w linii kolejowej w obszarze Natura 2000 Grądy w Dolinie Odry oraz Grądy Odrzańskie należy do minimum ograniczyć ingerencję w tereny, które są cenne krajobrazowo i przyrodniczo. W związku z tym na kolejnych etapach projektowania inwestycji istotne będzie wytrasowanie inwestycji względem obszarów chronionych i korytarzy ekologicznych, tak, aby ograniczyć ingerencję i występowanie efektu bariery i zbudować naturalne przejścia dla zwierząt;

2)      Należy go tak zmodyfikować, aby wariant przebiegał w maksymalnie dużych odległościach od terenów zamieszkałych;

3)      W obrębie popularnego obszaru rekreacyjnego „Plaża Jelcz Laskowice” przy ul. Stawowej należy go tak poprowadzić, aby  był jak najbardziej od niego oddalony.

Ufamy i żywimy przekonanie, że przeprowadzane w naszej gminie i  z nami (Mieszkańcami Gminy Czernica) konsultacje społeczne nie są przez Państwa traktowane jako zwykła formalność i nieistotne z punktu widzenia i perspektywy procesu decyzyjnego, ale weźmiecie Państwo powyższą ocenę pod rozwagę, jako jeden z kluczowych czynników decydujących o realizacji inwestycji. Tym bardziej, że
z inicjatywy Wójta p. Włodzimierza Chlebosza udało się zorganizować specjalnie dla naszej gminy dedykowaną konferencję on-line na szczeblu ministerialnym. W spotkaniu, oprócz reprezentantów gminy Czernica wzięli udział p. Przemysław Żukowski, z Ministerstwa Infrastruktury - Radca Ministra, p. Gabriela Tomik z Ministerstwa Infrastruktury, Pełnomocnik-Ekspert ds. współpracy z samorządami terytorialnymi w zakresie rozwoju śródlądowych dróg wodnych, Departament Gospodarki Wodnej
i Żeglugi Śródlądowej, p. Arkadiusz Hajduk - Dyrektor Biura Strategii CPK, p. Jacek Fischbach - Zastępca Dyrektora w Biurze Projektów Komplementarnych i Rozwoju CPK, p. Michał Olszewski - Dyrektor Biura Planowania i Rozwoju Kolei z CPK, p. Aleksander Wołowiec z Biura Interesariuszy Kluczowych i Współpracy Międzynarodowej CPK oraz p. Robert Wilczek – Specjalista ds. Współpracy
z Interesariuszami CPK. Spotkanie miało na celu omówienie przebiegu planowanej szprychy Kolei Dużych Prędkości w kontekście analizowanej wcześniej lokalizacji węzła logistycznego z portem śródlądowym przy zalewie w Ratowicach. Konkluzją tego spotkania, było stwierdzenie, że ze względu na korzystne uwarunkowania lokalizacyjne miejscowości Czernica i Ratowice na Odrzańskiej Drodze Wodnej wskazane jest, by w dalszych analizach lokalizacyjnych CPK, skupić się na wszystkich wariantach – w tym zwłaszcza czerwonym, który w żaden sposób nie będzie kolidował z możliwą lokalizacją portu w Czernicy na planowanej do uruchomienia Odrzańskiej Drodze Wodnej.

Załącznik:

Podpisy Mieszkańców Gminy Czernica (wg. listy stanowiącej załącznik do petycji)

Sebastian Kwiatkowski    Skontaktuj się z autorem petycji