Nie dla całkowitego utajnienia eksperymentów na zwierzętach!
Szanowni Państwo Posłanki i Posłowie.
Apelujemy o wprowadzenie istotnych poprawek do rządowego projektu nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych i edukacyjnych.
Domagamy się:
- usunięcia przepisów utajniających działania komisji, wydających zgody na wykonywanie doświadczeń na zwierzętach;
- Usunięcia przepisów odbierających organizacjom społecznym prawo do udziału w postępowaniach, w których wydawane są zgody na doświadczenia na zwierzętach.
W Polsce co roku w eksperymentach wykorzystuje się nawet 200 tysięcy zwierząt różnych gatunków. W 2019 roku w polskich laboratoriach 41 813 zwierząt zostało poddanych procedurom dotkliwym, czyli tym najbardziej drastycznym. Przykłady takich eksperymentów to:
- testy ostrej toksyczności, polegające na podawaniu zwierzętom rosnących dawek substancji aż do wywołania zatrucia i śmierci. W testach takich ze względu na możliwe interakcje z badaną substancją, nie stosuje się żadnych leków uśmierzających ból,
- doświadczenia z wywoływaniem nowotworów złośliwych, gdzie komórki rakowe wszczepiane są zwierzętom np. do mózgu i do innych organów, często z wytworzeniem przerzutów, powodujących ogromne cierpienie i często prowadzących do śmierci zwierząt,
- doświadczenia, w których niszczy się różne struktury, na przykład uszkadza rdzeń kręgowy, przecina kość, aby następnie wszczepiać i testować różnego typu implanty,
-wątpliwej wartości testy modeli chorób psychicznych u zwierząt - np. test wymuszonego pływania, kiedy zwierzę umieszcza się w wodzie bez możliwości wyjścia na ląd albo naraża się na zapach drapieżnika, bez możliwości ukrycia lub ucieczki, co wywołuje u zwierzęcia ekstremalny stres.
W 2015 roku, dzięki wspólnemu wysiłkowi parlamentarzystów oraz organizacji społecznych, udało nam się wprowadzić do obecnie funkcjonującej ustawy rewolucyjny i unikatowy w skali całej Unii Europejskiej mechanizm, pozwalający na skuteczniejsza ochronę zwierząt laboratoryjnych. Tym rozwiązaniem jest udział organizacji prozwierzecych w postępowaniach o wydanie zgody na doświadczenie - w postępowaniach takich organizacje występują jako strona i reprezentują interes zwierząt.
Teraz jednak Ministerstwo Edukacji i Nauki chce zlikwidować ten mechanizm i całkowicie utajnić doświadczenia na zwierzętach, tym samym odbierając zwierzętom prawo do obrony!
Przykłady doświadczeń, na które nie została wydana zgoda, dzięki odwołaniom składanym do Krajowej Komisji Etycznej w latach 2015-2019 przez organizacje ochrony zwierząt, które występowały w poniżej wymienionych postępowaniach jako strona:
- niezgodne z prawem poddawanie zdrowych zwierząt procedurom i zabiegom chirurgicznym podczas zajęć przedklinicznych dla studentów weterynarii, pomimo, iż istnieją alternatywne metody kształcenia, stosowane z powodzeniem przez inne uczelnie w kraju,
- niepotrzebne poddawanienie świń zabiegom wycinania żołądka w ramach kursu dla lekarzy chirurgów, pomimo, że programy specjalizacji dla lekarzy nie przewidują szkoleń na zwierzętach,
- nieuzasadnione wyłapywanie dzikich zwierząt na terenie ścisłego rezerwatu Puszczy Białowieskiej i poddawanie ich zabiegom chirurgicznym w laboratorium,
- przeprowadzanie testów soków owocowo-warzywnych na zwierzętach, zakończone ich uśmierceniem, mimo iż, przepisy nie wymagają takich testów przed wprowadzeniem tego typu produktów do obrotu,
- wyłapywanie saren i jeleni na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego w sieci celem zakładania im obróż telemetrycznych, pomimo, iż zakładane rezultaty badania można było osiągnąć bez ich wyłapywania,
- poddanie zwierząt procedurze stłuszczenia wątroby i następnie testowanie wyciągów owocowych, wywołanie niedokrwienia wątroby i zabicie zwierząt, pomimo, iż projekt nie miał wystarczającego uzasadnienia naukowego,
- poddawanie norek amerykańskich na fermie hodowlanej bolesnemu cewnikowaniu cewki moczowej, oraz wywoływania prądem ejakulacji, celem pobierania nasienia,
We wszystkich powyższych przypadkach Krajowa Komisja Etyczna - rozpatrując odwołania organizacji ochrony zwierząt - stwierdziła poważne uchybienia w działaniu komisji lokalnych. Gdyby jednak organizacje nie miały możliwości występowania w takich postępowaniach jako strona, to powyższe eksperymenty odbyłyby się a zwierzęta zostałyby narażone na zupełnie niepotrzebny ból i cierpienie.
Projekt przewiduje również całkowite utajnienie prac komisji etycznych (organu władzy publicznej!), wydających zgody na doświadczenia, a tym samym tajność doświadczeń na zwierzętach, w sposób naruszający Konstytucję RP. Społeczeństwo w wyniku tych zmian zostanie pozbawione informacji na temat działalności komisji, wydatkowania przez nie publicznych środków, jak i możliwości wykrywania nieetycznych praktyk, które miały już miejsce w przeszłości - takich jak składanie jednakowych wniosków do kilku komisji etycznych, po to, aby w sumie wykorzystać w eksperymencie więcej zwierząt.
W uzasadnieniu projektu projektodawca pisze, iż proponowane zmiany mają prowadzić do “polepszenia bytu i humanitarnego traktowania zwierząt doświadczalnych”. Jednak, wbrew takiej deklaracji, wprowadzenie powyżej opisanych zmian w rzeczywistości znacznie pogorszy poziom ochrony zwierząt wykorzystywanych w doświadczeniach w Polsce oraz uniemożliwi sprawowanie społecznej kontroli nad newralgicznymi doświadczeniami na zwierzętach, w których setki, a nawet tysiące zwierząt skazywane są na cierpienia w imię rozwoju nauki.
Dlatego apelujemy do Pań Posłanek i Panów Posłów o wykreślenie powyższych zmian z projektu ustawy.
Anna Gdula - Prezes Zarządu Fundacji na Rzecz Prawnej Ochrony Zwierząt i Kontroli Obywatelskiej „Lex Nova"
Izabela Kadłucka - Prezes Zarządu Fundacji Ochrony Zwierząt i Środowiska "Lex Nova"
Szymon Osowski - Prezes Zarządu Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Cezary Wyszyński - Prezes Zarządu Fundacji Międzynarodowy Ruch Na Rzecz Zwierząt Viva!
Dorota WIland - psycholog zwierząt
Anna Gdula Skontaktuj się z autorem petycji