SZTUKA I HISTORIA KOBIET – Petycja o utworzenie nowej instytucji miejskiej, Muzeum HERstorii* Sztuki w Krakowie, teraz!

SZTUKA I HISTORIA KOBIET – Petycja o utworzenie nowej instytucji miejskiej, Muzeum HERstorii* Sztuki w Krakowie, teraz!

Potrzebujemy przestrzeni wspólnych, współczesnych salonów otwartych - otwartych prawdziwie, na każdą osobę.

Potrzebujemy nowej instytucji miejskiej w Krakowie, konkretu tu i teraz. Postulujemy utworzenie miejsca poświęconego sztuce i historii kobiet, gdzie będziemy ze sobą rozmawiać na tematy najtrudniejsze i zupełnie zwykłe, zadawać pytania i szukać odpowiedzi, być razem pomimo różnic. Instytucji publicznej wzmacniającej poprzez zapewnianie wiedzy o przeszłości i widoczności dzisiaj, budującej poczucie sprawczości w mieszkankach_cach. Proponujemy utworzenie przestrzeni na spotkania i wystawy czasowe przy „Kossakówce”, willi pełnej opowieści o kobietach o bardzo odmiennych drogach życia. Pod rozwagę poddajemy nazwę „Muzeum HERstorii Sztuki w Krakowie”.

Zgadzasz się? Podpisz poniższą petycję, udostępnij ją, puść wieść dalej!

Jeśli chcesz, wypełnij rubrykę „Podpisuję, ponieważ...” i podziel się Twoim marzeniem na nową instytucję miejską prezentującą sztukę i historię kobiet – daj się ponieść pozytywnej wizji tego miejsca! Jak je sobie wyobrażasz? Czego od niego oczekujesz? Jakie Twoje pragnienia może spełnić? Możesz dodać, czy jesteś mieszkanką_cem Krakowa i np. masz konkretną potrzebę cyklicznych spotkań o określonej tematyce, czy wspierasz pomysł jako przyszła turystka_przyszły turysta i już pakujesz się na podróż do pierwszej takiej instytucji w Polsce! Twój głos zostanie usłyszany: wszystkie komentarze zostaną zebrane, przedstawione i w transparentny sposób włączone do procesu tworzenia koncepcji przyszłej instytucji.

Czas na działanie jest teraz! TEKST PETYCJI PONIŻEJ ->

Prezydent Miasta Krakowa - Sz. Pan Jacek Majchrowski

Przewodniczący Rady Miasta Krakowa - Sz. Pan Dominik Jaśkowiec

Wiceprzewodniczący Rady Miasta Krakowa - Sz. Panowie Michał Drewnicki, Rafał Komarewicz, Sławomir Pietrzyk

Przewodnicząca Komisji Kultury Rady Miasta Krakowa - Sz. Pani Małgorzata Jantos

Przewodniczący Rady Dzielnicy I Stare Miasto - Sz. Pan Tomasz Daros

Dyrektor Wydziału Kultury Miasta Krakowa - Sz. Pani Katarzyna Olesiak

Dyrektor Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK - Sz. Pani Maria Anna Potocka 

Petycja w sprawie utworzenia nowej miejskiej instytucji kultury w Krakowie poświęconej sztuce i historii kobiet 

Szanowni Państwo,

„Krakowianki siłą miasta!”

Jako wybrani na Reprezentantów i Reprezentanki Miasta Krakowa stajecie Państwo przed możliwością przydania siły krakowiankom. Poprzez utworzenie nowej instytucji miejskiej skupionej na prezentacji sztuki i historii kobiet wzmocnicie Państwo dzisiejsze i przyszłe mieszkanki królewskiego miasta. Zapewnicie im, nam, widoczność, możliwość poznania własnej genealogii poprzez dostęp do rzetelnej wiedzy o przeszłości, a przez to poczucie sprawczości dzisiaj. Zadbacie o ciągłość przekazywania tej wiedzy, aby kobiety mogły czerpać z dokonań swoich poprzedniczek, nie musząc odkrywać ich w pojedynkę jako ciekawostek. Zagwarantujecie miejsce do rozmowy o tym, co znaczy być kobietą współcześnie. To misja dla nowej instytucji miejskiej.

„Krakowianki siłą miasta!” – w naszym mieście mamy szczęście do wspaniałych inicjatyw oddolnych na rzecz dobra wspólnego, ale to za mało. Przykładem jest Fundacja Przestrzeń Kobiet, która w latach 2007-2019 z rozmachem wydobywała z zapomnienia historie kobiet związanych z Krakowem. Stworzyła Krakowski Szlak Kobiet, by poprzez odzyskiwanie dawnych opowieści wspierać poczucie sprawczości i zaangażowanie społeczne kobiet współczesnych. Bez stabilności finansowej - zniknęła. Wyciągnijmy wnioski z działań poprzedniczek, tych historycznych i tych współczesnych.

Zadanie publiczne budowania społeczeństwa obywatelskiego poprzez wzmacnianie kobiet nie może pozostawać jedynie tematem projektów zależnych od indywidualnych kontekstów, od kalkulacji osobistych poświęceń. Musi być prowadzone przez powołaną w tym celu instytucję miejską, działającą z uwzględnieniem wieloletniej perspektywy. Takim miejscem, dzięki Państwa decyzji i wsparciu, może zostać wkrótce instytucja nazywana przez nas roboczo „Muzeum HERstorii Sztuki”.

Zadanie tej wagi nie może być zależne od zmiennego klimatu politycznego, musi być wykonywane ponad liniami partyjnych podziałów, w porozumieniu na rzecz dobra wspólnego. Potrzebujemy współczesnych salonów otwartych - otwartych prawdziwie, na każdą osobę. Przedmiot troski instytucji publicznej zdefiniowany jako „sztuka i historia kobiet” tworzy przestrzeń do rozmowy dla osób o bardzo różnych doświadczeniach, kontekstach i drogach życia. Rozmowy szczerej, a jednocześnie pełnej ciekawości, otwartości na drugiego człowieka z uszanowaniem jego granic. To jest możliwe przy zgodzie wszystkich stron na kontrakt społeczny zawarty w statucie nowej instytucji miejskiej, gwarantujący różnorodny światopoglądowo program wystaw i wydarzeń w budynku użyteczności publicznej, który zawsze będzie dostępny dla wszystkich także na poziomie prezentowanych treści. Ujęte w ten sposób przeciwdziałanie polaryzacji społeczeństwa przyniesie wymierne korzyści, w tym poprawę jakości debaty publicznej w naszym wspólnym domu - Krakowie.

Takie miejsce, w którym mimo różnic będziemy czuć się ze sobą dobrze, musi powstać w procesie partycypacyjnym. Dlatego załączamy do petycji komentarze osób postulujących utworzenie w Krakowie nowej instytucji miejskiej skupionej na prezentacji sztuki i historii kobiet, świadome, że wizje i potrzeby w nich wymienione będą różnorodne. W trzonie inicjatywy obywatelskiej posługujemy się roboczą nazwą „Muzeum HERstorii Sztuki”, która nas wzmacnia i motywuje do działania. Oznacza dla nas zwrócenie uwagi na grupy z różnych względów marginalizowane i wysłuchanie ich narracji o przeszłości, przypomina, że problem braku tych samych szans realizacji pełni swojego potencjału przez wszystkich nie został jeszcze rozwiązany. Pozostało kilka rzeczy do zrobienia. Utworzenie naszej krakowskiej instytucji jest jedną z nich. Instytucji dla wszystkich, której nawet ostateczna nazwa będzie efektem dialogu.

Warto dodać, że proponowana partycypacyjna droga powołania nowej instytucji miejskiej jest spójna ze Strategią Rozwoju Krakowa "Tu chcę żyć. Kraków 2030", w szczególności w realizację Celu Operacyjnego III.2, zakładającego działania na rzecz zwiększania kompetencji kulturalnych mieszkańców poprzez „wzmacnianie ekosystemu kultury sprzyjającego współpracy, stwarzającego dobre warunki do rozwoju talentów, wykorzystującego potencjał i energię miasta oraz jego mieszkańców” oraz „wspieranie integracji i współpracy różnych środowisk [...] szczególnie w podejmowaniu niestandardowych aktywności dotyczących edukacji kulturalnej i artystycznej”; a także realizację Celu Operacyjnego V.1, zakładającego osiągnięcie wysokiego „poziomu partycypacji społecznej mieszkańców”, m.in. poprzez rozbudowę „skutecznych mechanizmów konsultacji, pozwalających mieszkańcom i organizacjom pozarządowym na współkształtowanie decyzji i polityk miejskich”.

Inicjatywa obywatelska pod nazwą „Muzeum HERstorii Sztuki” zawiązała się w maju 2021 roku w odpowiedzi na koncepcję „Muzeum Historii Sztuki” przedstawioną przez Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, aktualnego właściciela willi „Kossakówka” z ramienia Miasta od 2019 roku. Pomysł ten uruchomił dyskusję o przyszłości budynku wraz z przyległym do niego terenem. O ile propozycja wyeksponowania współcześnie sztuki malarskiej Juliusza, Wojciecha i Jerzego Kossaków wywoływała skrajne emocje, wszystkie strony podkreślały wagę dorobku kobiet tego rodu: Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Magdaleny Samozwaniec, Zofii Kossak-Szczuckiej, Simony Kossak. Ta różnorodna galeria złożonych postaci kobiecych, które łączą więzy rodzinne i często niełatwe osobiste relacje, może pokazać nasze różnice i nasze więzy dzisiaj. Kobiety z rodu Kossaków mogą stać się naszymi przewodniczkami oraz strażniczkami prawdziwej różnorodności światopoglądowej w miejscu poświęconym sztuce i historii kobiet. Dlatego zwracamy się do Państwa o uwzględnienie lokalizacji na terenie przy willi „Kossakówka” w poszukiwaniu miejsca na siedzibę nowej instytucji miejskiej poświęconej sztuce i historii kobiet. Jednocześnie apelujemy do Państwa o troskę nad przedstawieniem w Muzeum Rodziny Kossaków w willi spuścizny tak mężczyzn, jak i kobiet z tej familii. „Kossakówny siłą miasta!” 

Połączenie opowieści kobiecych w ogóle i historii rodziny w pełni wielowątkowych szczegółów ma również sens w perspektywie budowania salonu otwartego, co odwołuje się do tradycji miejsca jakim jest „Kossakówka” – gdzie w swoim czasie bywali Adam Asnyk, Stanisław Witkiewicz, Henryk Sienkiewicz, Julian Tuwim czy Ignacy Paderewski – oraz współczesnej potrzeby posiadania przestrzeni do bezpiecznego, spokojnego, uważnego dialogu. Ta idea jest możliwa do przekazania także na poziomie języka architektury.

Do petycji załączamy hipotetyczny projekt nieinwazyjnej przestrzeni wystawowej Muzeum HERstorii Sztuki o powierzchni ok. 50 m2, która w dialogu z kawiarnią literacką i bryłą willi „Kossakówka” wyznaczałaby "zielony salon otwarty” - Ogród im. Simony Kossak. Na podstawie dostępnej dokumentacji oraz ogromnym nakładem wolontaryjnej pracy stworzyliśmy koncepcję, która zakłada wydobycie pełni walorów zabytku przy wykorzystaniu potencjału terenu jako zaplecza aktywności społecznej. W tej propozycji utrzymany zostaje charakter willi jako wolnostojącego domu, a nowe zabudowania biorą pod uwagę tak uciąglenie muru objętego nadzorem konserwatorskim, jak i strefy witalności drzew w ogrodzie. W kawiarni zacytowany został motyw podziału okien werandy „Kossakówki”, a przestrzeń na prezentację sztuki i historii kobiet nawiązuje do najbardziej rozpoznawalnego budynku zaprojektowanego przez architektkę w Krakowie, Bunkra Sztuki projektu Krystyny Różyskiej-Tołłoczko

Podsumowując, postulujemy utworzenie nowej miejskiej instytucji kultury w Krakowie poświęconej sztuce i historii kobiet, wypracowanie modelu jej działania w oparciu o proces partycypacyjny oraz o rozważenie powołania jej przy Muzeum Rodziny Kossaków. Liczymy, że zechcą Państwo wykorzystać potencjał spotkania ponad podziałami, który otworzyła dyskusja o Kossakównach. Potrzebujemy przestrzeni wspólnych, potrzebujemy myśleć tak o naszym mieście.

„Krakowianki siłą miasta!”, niech Kraków stanie się również źródłem naszej siły.

Z poważaniem

Więcej informacji na: muzeumherstoriisztuki.org

Kontakt: czesc@muzeumherstoriisztuki.org

Joanna "Aśka" Warchał-Beneschi, Inicjatywa obywatelska "Muzeum HERstorii Sztuki w Krakowie"    Skontaktuj się z autorem petycji