Apel do Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Kuratorium Oświaty w Białymstoku w sprawie zachowania dotychczasowego charakteru edukacji mniejszości białoruskiej w Polsce

Szanowni Państwo!

Historia edukacji białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce to kilkadziesiąt lat pracy szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów. Jednymi z najważniejszych instytucji edukacyjnych białoruskiej mniejszości w Polsce są II Liceum Ogólnokształcące z Dodatkową Nauką Języka Białoruskiego w Hajnówce oraz II Liceum Ogólnokształcące z Białoruskim Językiem Nauczania im. Bronisława Taraszkiewicza w Bielsku Podlaskim.

Hajnowskie liceum jest szkołą średnią, w której od dziesięcioleci wszyscy jej uczniowie uczęszczają na zajęcia z języka i kultury białoruskiej, a także przystępują do egzaminu maturalnego z tego języka jako języka mniejszości narodowej.

Niestety, taka sytuacja zaczęła nagle przeszkadzać Kuratorium Oświaty w Białymstoku i Ministerstwu Edukacji i Nauki, które to Urzędy zaczęły forsować nową interpretację przepisów prawnych, mimo, że te nie zmieniły się i funkcjonują od lat.

Począwszy od listopada 2022 roku przedstawiciele tych Urzędów wywierają naciski na II LO z DNJB w Hajnówce, aby szkoła ta wprowadziła zmiany w swoim statucie, w wyniku których nie wszyscy uczniowie byliby objęci nauczaniem białoruskiego jako języka mniejszości narodowej. W praktyce oznaczałoby to, że nauka tego przedmiotu w liceum oraz przystąpienie do matury z języka białoruskiego stałyby się nieobowiązkowe w tej szkole i faktycznie zrównywałoby to język mniejszości narodowej z przedmiotami fakultatywnymi. W konsekwencji II LO z DNJB w Hajnówce straciłoby swój dotychczasowy charakter szkoły kształcącej swoich uczniów w zakresie języka i kultury białoruskiej mniejszości narodowej.

Kuratorium Oświaty w Białymstoku i Ministerstwo Edukacji i Nauki konsekwentnie dążą do wymuszenia zmiany charakteru II LO z DNJB w Hajnówce, mimo przedstawionych opinii prawnych (TU PRZECZYTASZ OPINIE PRAWNE) wskazujących na to, że żądanie odstąpienia od obowiązku objęcia nauką języka białoruskiego wszystkich uczniów II LO z DNJB w Hajnówce jest niezgodne z szeregiem przepisów, w szczególności z Ustawą z dnia 13 września 1991 r. o systemie oświaty.

Przedstawiciele placówki oraz białoruskiej mniejszości narodowej podejmowali wielokrotne próby rozmów z przedstawicielami Kuratorium Oświaty w Białymstoku oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki w celu przekonania ich, iż forsowane przez nich rozwiązania podważą fundamenty istnienia oraz misji szkoły i doprowadzą do faktycznej likwidacji liceum w jego dotychczasowym kształcie. Niestety urzędnicy pozostają głusi na nasze apele i argumenty.

II LO z Dodatkową Nauką Języka Białoruskiego w Hajnówce to szkoła z ponad siedemdziesięcioletnią historią, która w założeniu powstała jako placówka dla przedstawicieli białoruskiej mniejszości narodowej. To liceum, które jest stałym i ważnym elementem życia kulturalnego i oświatowego białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce. Jego uczniowie to często dzieci, a nawet wnuki absolwentów tej szkoły. To placówka nowoczesna, stawiająca na jednocześnie na wysoki poziom nauczania oraz na zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej białoruskiej mniejszości narodowej. Odgórne próby zmiany charakteru tej wyjątkowej szkoły odbieramy jako działania dewastujące edukację białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce oraz niweczące dorobek pokoleń uczniów i nauczycieli pracujących w II LO z DNJB w Hajnówce.

Jasne stanowisko w tej sprawie zajęły Rada Rodziców oraz Rada Pedagogiczna hajnowskiego liceum, które zdecydowanie sprzeciwiły się próbom zmian forsowanym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz zaapelowały o zaniechanie działań zmierzających do zmiany odrębnego charakteru szkoły.

Podobny problem pojawił się w bliźniaczym II LO z Białoruskim Językiem Nauczania w Bielsku Podlaskim, gdzie, korzystając z forsowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki rozwiązań, we wrześniu 2022 roku z zajęć języka białoruskiego wypisała się większość uczniów czwartych klas tamtejszego liceum. Spowodowało to przerwanie kilkudziesięcioletniej tradycji szkoły i doprowadziło do zburzenia jej wyjątkowego charakteru.

Nie możemy dopuścić, aby przez odgórne decyzje, forsowane wbrew prośbom i apelom środowiska, którego dotyczą, pogrzebały kilkadziesiąt lat pracy, zahamowały rozwój i w praktyce doprowadziły do zniszczenia edukacji białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce.

Dlatego zwracamy się do Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Kuratorium Oświaty w Białymstoku z apelem o zaprzestanie działań mających na celu zmianę charakteru nauczania języka białoruskiego w liceach w Hajnówce oraz Bielsku Podlaskim.

Z niniejszą petycją zwracają się:

1. Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży Uczących się Języka Białoruskiego AB-BA, adres: ul. Częstochowska 6a lok. 8, 15-459 Białystok

2. Białoruskie Towarzystwo Historyczne, adres: ul. Proletariacka 11, 15-449 Białystok

3. Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, adres: ul. Warszawska 11, 15-062 Białystok

4. Białoruskie Zrzeszenie Studentów, adres: ul. L. Zamenhofa 27, 15-959 Białystok

5. Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś, adres: ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2/89, 15-888 Białystok

6. Centrum Edukacji i Promocji Kultury Białoruskiej w Szczytach, adres: Szczyty-Dzięciołowo 3, 17-106 Szczyty Dzięciołowo

7. Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku, adres: ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2/89, 15-888 Białystok

8. Forum Mniejszości Podlasia, adres: ul. Świętego Mikołaja 5, 15-420 Białystok

9. Fundacja Kamunikat.org, adres: ul. Proletariacka 11, 15-449 Białystok

10. Fundacja Na Rzecz Budowy Otwartego Społeczeństwa, „Oni – to My”, adres: ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 22/11, 17-200 Hajnówka

11. Fundacja Tutaka, adres: Pieszczaniki 9, 16-040 Gródek

12. Fundacja im. Księcia Konstantego Ostrogskiego, ul. Składowa 9, 15-399 Białystok

13. Rada Programowa Tygodnika „Niva”, adres: ul. L. Zamenhofa 27, 15-959 Białystok

14. Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich, adres: ul. L. Zamenhofa 27, 15-959 Białystok

15. Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, adres: ul. Sosnowa 56, 17-100 Bielsk Podlaski

16. Stowarzyszenie Nasza Szkoła, adres: ul. Piłsudskiego 3, 17-200 Hajnówka

17. Związek Białoruski w Rzeczypospolitej Polskiej adres: ul. L. Zamenhofa 27, 15-959 Białystok  

a także niżej podpisane osoby:

Eugeniusz Wappa    Skontaktuj się z autorem petycji