List otwarty politologów do polityków
4. maja 2020 r.
Szanowni Państwo!
Obecny tydzień może być decydujący dla przyszłości Polski. Wybory Prezydenta to jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych każdego narodu.
To jest święto demokracji! Dlatego też, jako politolodzy uczący setki studentów, reprezentujący różne ośrodki akademickie, czujemy się w obowiązku zabrać głos w tej kluczowej sprawie.
Konstytucja, zgodnie ze standardami państwa demokratycznego stanowi, że Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach: powszechnych, równych, bezpośrednich oraz w tajnym głosowaniu. Projekt ustawy, który jest obecnie procedowany nie zapewnia żadnego z tych czterech przymiotów.
- Wybory nie będą powszechne ponieważ wielu obywateli nie będzie miało szansy oddać głosu. Dotyczy to np. osób przebywających poza swoim miejscem zamieszkania czy Polaków za granicą.
- Wybory nie będą równe, bo kandydaci na Prezydenta nie mieli takich samych szans zaprezentowania programów. Zakaz organizowania publicznych zgromadzeń w praktyce uniemożliwił prowadzenie kampanii wyborczej polegającej na spotkaniach z wyborcami.
- Wybory nie będą także bezpośrednie, ponieważ żaden z wyborców nie będzie miał pewności, że jego głos został zaliczony kandydatowi, którego wspiera. Karta wyborcza będzie musiała przejść bardzo długą drogę od jej wypełnienia do policzenia głosu.
- Wybory nie będą przeprowadzone w sposób tajny, ponieważ istnieje niemal pewność, że przy minimum złej woli będzie można sprawdzić kto i jak głosował! Karta wyborcza znajdzie się w jednym pakiecie z informacjami takimi jak PESEL.
Dlatego też wybory w proponowanej formule nie powinny się odbyć!
Kandydat wybrany w wyniku takich wyborów nie będzie miał pełnej legitymizacji do sprawowania urzędu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, któremu należy się zaufanie i respekt.
Sytuacji tej nie zmieni przesunięcie wyborów o kilka czy kilkanaście dni czy też zastosowanie korespondencyjno-stacjonarnej formuły.
Dlatego też apelujemy o szacunek dla wartości, które wspólnie wyznajemy i odłożenie wyborów do czasu kiedy będą mogły być przeprowadzone zgodnie z obowiązującym prawem oraz normami państwa demokratycznego.
Konstytucja w art. 228 daje nam możliwość wyjścia z tej sytuacji. Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej pozwoli zorganizować wybory za kilka miesięcy w formule, której nikt nie będzie mógł podważyć.
Nie jesteśmy przeciwnikami wyborów korespondencyjnych, ale muszą być one rzetelnie i transparentnie przygotowane. To wymaga czasu. Teraz powinniśmy uczynić wszystko, aby w niedalekiej przyszłości przeprowadzić wybory tradycyjne w lokalach wyborczych, chociażby po krótkiej, ale uczciwej kampanii wyborczej.
Niezależnie od tego, jakie mamy poglądy, przed wyborami zawsze kierowaliśmy do naszych studentów jedno, wspólne wezwanie: korzystajcie z waszego prawa do głosowania. To podstawa demokracji.
Dzisiaj nawet w tej podstawowej kwestii Polska została podzielona. Kandydaci na Prezydenta i wyborcy nie spierają się o wizje przyszłości naszej ojczyzny, ale o to czy iść czy nie iść na wybory!
Zostało kilkadziesiąt godzin, aby wygrał rozsądek. Nie chcemy uczyć przyszłych studentów o maju 2020 roku jako o jednym z najczarniejszych miesięcy w historii politycznej Polski.
Apelujemy do Posłów, Senatorów oraz do Prezydenta RP o namysł nad konsekwencjami podejmowanych decyzji. Teraz nie jest jeszcze za późno, ale za chwilę już będzie.
dr hab. prof. UMK Dominik Antonowicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
dr hab. Maciej Duszczyk, Uniwersytet Warszawski
dr Adam Gendźwiłł, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Anna Kurowska, Uniwersytet Warszawski
dr hab. prof. UJ Paweł Laidler, Uniwersytet Jagielloński
dr hab. Ewa Marciniak, Uniwersytet Warszawski
dr Anna Materska-Sosnowska, Uniwersytet Warszawski
dr hab. prof. UWr Patrycja Matusz, Uniwersytet Wrocławski
dr hab. Renata Mieńkowska-Norkiene, Uniwersytet Warszawski
dr hab. prof. UO Kamil Minkner, Uniwersytet Opolski
dr hab. prof. UZ Łukasz Młyńczyk, Uniwersytet Zielonogórski
dr Konrad Pędziwiatr, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
dr hab. Daniel Przastek, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Bartosz Pieliński, Uniwersytet Warszawski
Dominika Pszczółkowska, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Tomasz Słomka, Uniwersytet Warszawski
dr hab. Maria Theiss, Uniwersytet Warszawski
prof. dr hab. Dariusz Stola, Instytut Studiów Politycznych PAN
dr hab. Anna Wojciuk, Uniwersytet Warszawski
Społeczna inicjatywa politologów z polskich uczelni Skontaktuj się z autorem petycji