NIE DLA PRZEMOCY EKONOMICZNEJ WOBEC KOBIET!!!

Szanowny Panie Premierze,

Wyrażając radość z decyzji Rady Ministrów w sprawie podpisania Konwencji Rady Europy w sprawie zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej z dnia 11 maja 2011 r., zwracamy się do Pana Premiera o jak najszybsze podjęcie prac nad dostosowaniem polskiego prawa do jej wymagań.

Proponujemy, by prace legislacyjne rozpocząć od wprowadzenia do polskiego prawa  pojęcia przemocy ekonomicznej, penalizacji przemocy ekonomicznej i zapewnienia ochrony  ofiarom tej formy przemocy. Wprowadzenie proponowanych przez nas zmian, szczególnie w dobie zbliżającego się kryzysu ekonomicznego, podniesie skuteczność zwalczania przemocy domowej i pomocy dla jej ofiar.  

O przemocy ekonomicznej mało się w Polsce mówi – nie ma o niej nawet wzmianki w polskim prawie, chociaż często współwystępuje ona z innymi formami przemocy i bywa bezpośrednią przyczyną zabójstw i wielu innych krzywd w rodzinie.

Badania amerykańskie wskazują, że w ponad 90% przypadków przemocy w rodzinie mamy do czynienia również z przemocą ekonomiczną. Sprawcy przemocy domowej wykorzystują pieniądze i inne zasoby materialne do podporządkowania sobie żony lub partnerki. Wydzielają i kontrolują jej wydatki, szantażem zmuszają do posłuszeństwa, utrudniają podjęcie pracy lub przyczyniają  się do jej utraty, bezkarnie niszczą i wyprzedają majątek wspólny. Prawdziwą plagą społeczną jest niepłacenie alimentów, a coraz większym problemem społecznym stają się, w wypadku przemocy wspólnie zaciągnięte kredyty.

Przemoc ekonomiczna jest szczególnie bolesna, gdy dotyka kobiet, które nie pracują zawodowo, gdyż prowadzą dom i wychowują dzieci, w szczególności kiedy są już starsze, a ich mąż postanawia się z nimi rozstać. Kobiety doznające przemocy często wpadają w pułapkę ubóstwa. Wypadły z rynku pracy, ich kwalifikacje zawodowe się zdezaktualizowały, a do tego osiągnęły wiek, w którym bardzo trudno jest znaleźć pracę. Uzależnienie finansowe od męża sprawia, że kobiety często nie opuszczają krzywdzącego związku, te zaś, które decydują się odejść, nierzadko powracają do partnera. Badania amerykańskie[iwykazują, że głównym powodem, dla którego kobiety powracają do stosującego przemoc partnera są właśnie problemy finansowe i brak niezależności ekonomicznej.

Nie mniej trudna jest sytuacja kobiet, których partnerzy pasożytują na ich pracy i zasobach finansowych, nadużywają alkoholu i permanentnie nie podejmują pracy.

W związku z powyższym proponujemy:

1. Zmianę definicji przestępstwa przemocy w rodzinie zawartej w art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz definicji przestępstwa z art. 207 kodeksu karnego w celu wprowadzenia do nich pojęcia przemocy ekonomicznej i poszerzenia zakresu przedmiotowego obu przepisów o czyny wypełniające znamiona tej formy przemocy.
2. Zintegrowanie działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie z działaniami na rzecz wzmocnienia pozycji kobiet oraz równego statusu kobiet i mężczyzn w różnych sferach życia, w tym w sferze ekonomicznej i na rynku pracy.
3. Penalizację zachowań współmałżonka mających na celu przywłaszczenie, niekorzystne rozporządzenie, obciążenie, uszkodzenie, zniszczenie mienia lub praw majątkowych wchodzących w skład wspólności małżeńskiej. 
4. Zmianę przepisów przyznających prawo jednemu małżonkowi do korzystania z mieszkania przysługującego drugiemu małżonkowi poprzez dodanie zastrzeżenia, iż prawo to nie odnosi się do sytuacji, w której małżonek ten swoim zachowaniem narusza zasady współżycia społecznego, w szczególności jeśli stosuje przemoc wobec rodziny lub nie łoży na jej utrzymanie.
5. Zabezpieczenie praw małżonków rozwodzących się w związku z przemocą, do mieszkań służbowych zajmowanych przez długi okres wspólnie ze sprawcą uprawnionym do mieszkania służbowego.
6. Zmianę przepisów mówiących o solidarnej odpowiedzialności małżonków za zobowiązania, w wypadku prawomocnego skazania jednego z nich za przemoc w rodzinie, w tym przemoc ekonomiczną. 
7. Wprowadzenie zasady, iż w wypadku rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków, w sprawie o podział majątku wspólnego sąd orzeka, co do zasady o nierównym udziale na korzyść małżonka niewinnego.
8. Wprowadzenie do kodeksu cywilnego zasady, iż małżonkowi rozwiedzionemu w związku z przemocą w rodzinie i nie pracującemu zawodowo, po co najmniej 20 latach małżeństwa przysługuje prawo do zabezpieczenia finansowego od rozwiedzionego małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego na wypadek jego śmierci.
9. Wprowadzenie do kodeksu rodzinnego zapisu obligującego sąd do orzeczenia w wyroku rozwodowym eksmisji rozwiedzionego małżonka, który dopuszczał się przemocy w rodzinie lub przyznania mieszkania małżonkowi, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia.
10. Zmianę przepisu w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie dotyczącego cywilnego nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym o zakaz kontaktów i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej oraz obowiązek wydania orzeczenia w terminie do 48 godzin.
11. Wprowadzenie do ustawy o   przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zapisu dającego uprawnienia policji do wydania natychmiastowego nakazu opuszczenia domu, zakazu kontaktowania się i zbliżania do osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy, na okres do 14 dni.

Wierzymy, że los setek tysięcy kobiet i dzieci, które co roku padają ofiarą przemocy, leży Panu Premierowi na sercu, a wola polityczna
i biegłość w sztuce perswazji pozwolą Panu doprowadzić do jak najszybszego rozpoczęcia prac legislacyjnych we wskazanych obszarach. 

Centrum Praw Kobiet    Skontaktuj się z autorem petycji