O rozwiązanie Spółki Celowej Centralny Port Komunikacyjny i zaniechanie przygotowań do realizacji projektów CPK wraz z inwestycjami towarzyszącym
Petycja do Prezydenta Polski, p. Andrzeja Dudy, Premiera RP p. Mateusza Morawieckiego, Sejmu i Senatu RP, Ministra Infrastruktury, Sejmiku Województwa Mazowieckiego, a także do prezesa partii Prawo i Sprawiedliwość - Jarosława Kaczyńskiego
O rozwiązanie Spółki Celowej Centralny Port Komunikacyjny i zaniechanie przygotowań do realizacji projektów CPK wraz z inwestycjami towarzyszącymi, do których spółka ta została powołana (zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym, Dz.U. 2018 poz. 1089) oraz odwołanie pełnomocnika rządu do spraw CPK
Szanowni Państwo,
Spółka Celowa Centralny Port Komunikacyjny powstała dla realizacji projektów CPK, składających się z komponentu lotniczego (centralne lotnisko w ramach CPK), kolejowego (1800 km linii kolejowych), drogowego (Obwodnica Autostradowa Warszawy A50, S50, S10) oraz inwestycji im towarzyszących.
Projekt budowy Centralnego Portu Lotniczego Solidarność w gminie Baranów od samego początku wzbudzał wiele kontrowersji. Tysiące ludzi żyje od kilku lat w niepewności o swoje domy, firmy, ziemię i przyszłość. Tysiące ludzi stale protestuje przeciwko budowie megalotniska, przeciwko proponowanym wariantom linii kolejowych, przeciwko planowanym projektom rozbudowy OAW, zwłaszcza w proponowanym wariancie południowym. Przeciwni tej inwestycji są nie tylko bezpośrednio nią dotknięci obywatele państwa polskiego, ale również przeciętni Kowalscy, którzy wiedzą, że trwająca u naszych sąsiadów wojna, kryzys branży lotniczej i związana z nim niepewna sytuacja LOT-u nie uzasadniają planowanych wielomiliardowych wydatków, a rosnące wciąż koszty materiałów i usług w sposób znaczący wpływać będą na kosztorys planowanych inwestycji. Co istotne, inwestycje te mają charakter celu publicznego, czyli powinny nosić znamiona działań na rzecz dobra publicznego. Inwestycje te powinny być zatem realizowane w oparciu o obiektywnie rozumiany interes społeczny i mieć na względzie dobro całej wspólnoty. Cel publiczny to właśnie obiektywny stan rzeczy, założony przez ogół i oceniany przez niego jako pożądany, który należy osiągnąć. Mieszkańcy gmin, w którym miałby być zlokalizowany port lotniczy, mieszkańcy miejscowości, które przeciąć miałyby linie KDP i OAW w swej nowej wersji, wyraźnie są przeciwni realizacji wyżej wymienionych inwestycji. Przeciwne ich realizacji jest wiele środowisk naukowych, instytucji, podmiotów publicznych, pozarządowych organizacji, a także zwykłych, przeciętnych członków naszego społeczeństwa. Czy realizując cel publiczny, bez poszanowania wyrażanego powszechnie sprzeciwu społecznego, uwzględniamy dobro całej wspólnoty? Czy realizując wielomiliardowe inwestycje infrastrukturalne, która nie odpowiadają obecnym palącym potrzebom gospodarczym i społecznym, realizujemy właściwy cel publiczny?
Koncepcja zmiany układu transportowego Polski na scentralizowany, z nowym centralnym lotniskiem służącym jednocześnie jako węzeł przesiadkowy, krytykowana była od początku jej istnienia przez liczne środowiska. Argumentów było wiele. Stanowisko Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk w sprawie Strategicznego Studium Lokalizacyjnego CPK jako argumenty przeciwne wskazuje: podporządkowanie lotnisku infrastruktury kolejowej i drogowej, co stanowi zagrożenie dla policentrycznego i zrównoważonego rozwoju Polski, efektywności inwestycji kolejowych, a także niesprzyjanie umocnieniu pozycji kraju w europejskim układzie transportowym. Proponowane przebiegi linii kolejowych są w wielu przypadkach niepotrzebne, nieraz są w konflikcie względem inwestycji planowanych lub nawet już zrealizowanych na poziomie lokalnych jednostek samorządu terytorialnego. Niektóre nowe odcinki przyniosą zaledwie niewielkie skrócenia tras względem szlaków, które w ostatnich dekadach poddano kosztownej modernizacji (1).
Jak wiadomo również, budowa centralnego portu lotniczego oraz obsługującej go infrastruktury kolejowej nie może być traktowana jako rozwiązanie problemu wykluczenia transportowego obszarów peryferyjnych, co niedawno potwierdziło nawet Ministerstwo Infrastruktury. Nie odpowiada więc palącym potrzebom społecznym, związanym z wykluczeniem transportowym (2).
Projekt budowy lotniska, niektórych linii kolejowych oraz budowa OAW, spotykają się już na etapie planowania z ogromnymi społecznymi sprzeciwami. Powodów do sprzeciwu jest tak wiele, że podsumowujące je należy wskazać tylko najistotniejsze (pozostałe zapewne znajdą się w komentarzach osób podpisujących petycję):
- niedopasowanie planowanego nowego systemu transportowego do potrzeb naszego kraju;
- koszty społeczne – tysiące osób do wywłaszczenia (kilkadziesiąt tysięcy osób w skali kraju), podzielenie setek lokalnych społeczności, wieloraka uciążliwość dla lokalnych środowisk;
- dynamicznie rosnące koszty planowanych projektów, zbyt wysokie wobec aktualnej sytuacji gospodarczej kraju i najnowszych wyzwań, związanych z koniecznością wzmocnienia potencjału obronnego Polski; brak doprecyzowanego ostatecznego kosztu całokształtu inwestycji i niemożliwość jego precyzyjnego określenia, przy stale rosnących cenach materiałów, usług i ogólnym wzroście inflacji;
- ogromny wpływ inwestycji na środowisko, przecięcie wielu obszarów chronionych i korytarzy ekologicznych; liczne skumulowane oddziaływania negatywne, trwałe i nieodwracalne; ze względu na słabe wykorzystanie wielu planowanych linii kolejowych, nie tylko nowe megalotnisko, ale też część kolejowa projektu CPK będzie szkodliwa dla środowiska i klimatu;
- realizacja ogromnej inwestycji lotniczej w czasach kryzysu klimatycznego;
- konieczność angażowania specjalistów spoza kraju, wynikająca z braku krajowego know how;
- koncentracja ogromnych środków finansowych w jednej inwestycji, przyczyniająca się pogłębiania nierównomierności rozwoju kraju;
- ogromne wydatki na sam proces planowania i projektowania – ze względu na skalę przedsięwzięcia i sztuczną presję czasu; wyjątkowo nieracjonalne, wysokie koszty marketingowe; zawieranie przez spółkę CPK długoterminowych umów międzynarodowych, z których Polska będzie musiała wywiązywać się latami;
- bardzo zła kondycja PPL LOT, którego szybki rozwój wskazywany jest jako kluczowy dla celowości budowania megalotniska;
- wpływ pandemii na rynek lotniczy i uzasadniona obawa przed trwałą nierentownością inwestycji;
- uciążliwość bliskości inwestycji, zarówno w trakcie jej budowy, jak i eksploatacji (np. hałas, rozliczne zanieczyszczenia środowiska, zmiany stosunków wodnych) dotykająca ponad 300 tys. osób w samym komponencie lotniczym w strefie bezpośredniego oddziaływania inwestycji;
- negatywny wpływ inwestycji na produkcję rolną jednego z najprężniej działających na Mazowszu obszarów rolniczych (70 proc. gruntów zarezerwowanych pod inwestycję są to klasy bardzo dobre i dobre do 4a, których w kraju mamy około 8%);
- obawa lokowania ogromnych środków publicznych w inwestycji lotniczej, która jako jedna z pierwszych stałaby się celem ataku wojennego, w przypadku agresji jakiegokolwiek kraju na teren Polski.
Szanowni Państwo, my – polskie społeczeństwo – nie wiemy ile ta budowa będzie nas kosztować. Państwo tego również nie wiecie. Nie mamy wskazanych źródeł finansowania. Brakuje rzetelnej analizy kosztów i korzyści, zarówno ekonomicznych, jak i społecznych. Na te elementy właśnie wskazywał raport NIK, powstały po kontroli spółki CPK (3).
W mediach w różny sposób funkcjonują materiały sponsorowane przez spółkę CPK. Ich publikowanie na tak szeroką skalę w dużym stopniu obciąża budżet spółki. Co gorsza, publikacje te zawierają wiele niemerytorycznych informacji, a czasem wręcz wprowadzają w błąd odbiorców tych treści. Argumenty wskazujące na konieczność realizacji tej inwestycji lotniczej czasem ocierają się wręcz o absurd. Podobnie wygląda proces konsultacji społecznych, w których strona społeczna sprowadzana jest do roli biernego słuchacza. Nie otrzymuje odpowiedzi na pytania o konkrety. Nie ma pełnych, rzetelnych, aktualnych i istotnych informacji. Mijają prawie 4 lata od powołania spółki CPK, spółka rozrasta się, generuje potężne koszty. O ile w czasach sprzed pandemii, kryzysu gospodarczego i wybuchu wojny w Ukrainie, jeszcze można było dyskutować o celowości budowy megalotniska, w obecnej sytuacji budowa ta nie ma nawet niewielkiej części merytorycznego uzasadnienia. Czas powiedzieć stop wydatkom na ten cel! Wiemy, że zbyt drogie, niedopasowane do potrzeb społecznych, przeskalowane inwestycje infrastrukturalne są szkodliwe dla państwa i społeczeństwa. Stać nas na lepiej zaprojektowaną infrastrukturę!
Całokształt projektów CPK znacząco opóźniony już etapie przygotowawczym. To właściwy moment, by zatrzymać te działania. To szansa na to, by przeprowadzić rzetelne analizy rozwiązań alternatywnych. Projekty CPK nie odpowiadają na pilne potrzeby polskiego społeczeństwa. Dlatego wnosimy o rozwiązanie Spółki Celowej Centralny Port Komunikacyjny i zaniechanie przygotowań do realizacji projektów CPK, do realizacji których spółka ta została powołana, wraz z inwestycjami towarzyszącymi oraz o odwołanie pełnomocnika rządu ds CPK. Zatrzymajmy plany budowy megalotniska już dzisiaj! Przeznaczmy zaoszczędzone dzięki temu środki finansowe na umacnianie bezpieczeństwa Polski oraz mądrą, szybką i właściwą modernizację istniejących dróg i linii kolejowych oraz zastosujmy w naszym kraju rozwiązania, które będą właściwymi odpowiedziami na problem wykluczenia komunikacyjnego. Przyjrzyjmy się jeszcze raz projektowi AOW, przywracając większe znaczenie aspektom środowiskowym inwestycji, zamiast ustawiać je na szarym końcu, po aspektach ekonomicznych i społecznych!
A przede wszystkim apelujemy, by Państwo wsłuchali się w głos społeczeństwa, którego są Państwo reprezentantami. Uszanujcie nas, naszą wolę, nasze więzy społeczne, naszą tożsamość związaną z miejscem zamieszkania, nasze polskie środowisko, rolnictwo, zwykłe ludzkie przywiązanie do ziemi, a także nasze środki publiczne i uzasadnione obawy o ich niecelowe wydatkowanie.
Z poważaniem,
członkowie Inicjatywy Społecznej Nie dla Projektów CPK w całej Polsce!!!
(2) Dokument „Uwagi MI”: https://legislacja.gov.pl/projekt/12354300/katalog/12837202#12837202
(3) https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/centralny-port-komunikacyjny-czy-to-sie-moze-udac.html
Zapraszamy na: https://www.facebook.com/groups/NieDlaCPK
Inicjatywa Społeczna Nie dla Projektów CPK w całej Polsce!!! Skontaktuj się z autorem petycji