Apel o utrzymanie statusu kulturoznawstwa jako dyscypliny naukowej

Do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego,

Pana Jarosława Gowina

Szanowny Panie Ministrze,

z niepokojem przyjęliśmy informację o planach wykreślenia kulturoznawstwa z wykazu dyscyplin naukowych. Podzielamy w tej sprawie obawy Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego oraz reprezentantek i reprezentantów środowiska nauk humanistycznych i kultury, w tym wielu instytucji w Polsce, które poparły apel, skierowany Do Pana Ministra przez władze Towarzystwa.

Jesteśmy studentami i absolwentami kulturoznawstwa z różnych ośrodków akademickich w Polsce oraz absolwentami innych kierunków studiów, którzy wielokrotnie profesjonalnie współpracowali z polskimi kulturoznawczyniami i kulturoznawcami. Mamy świadomość, że wykreślenie kulturoznawstwa z listy dyscyplin naukowych, wynikające z planowanego dostosowania systemu polskiej nauki do podziału funkcjonującego w ramach OECD nie jest równoznaczne z likwidacją studiów kulturoznawczych. Jednak również i dla dalszego rozwoju kierunku studiów decyzja ta może przynieść szereg negatywnych konsekwencji, których się obawiamy: obniżenie prestiżu dyplomów licencjata i magistra, ograniczenie możliwości rozwoju naukowego, dydaktycznego i instytucjonalnego instytutów i katedr, w których studia kulturoznawcze są prowadzone. Nie da się rozwijać dobrze działalności dydaktycznej w żadnej dziedzinie bez jej rozwoju naukowego.

Z wielką przykrością odbieramy również komentarze medialne, w których – w związku z tymi planami – polskie studia kulturoznawcze z ponad 40-letnią tradycją zrównuje się z szeregiem egzotycznych kierunków, powoływanych w minionych latach pochopnie i bez umocowania w naukowym rozwoju konkretnych dyscyplin. Pragniemy zauważyć, że polskie studia kulturoznawcze mają na tym tle inny status, tradycję i perspektywy. Rozwijane systematycznie od lat 70. były oryginalnym projektem naukowym, dorównującym niemieckim Kulturwissenschaft i anglosaskim cultural studies. Rozwijały się między innymi dzięki sformułowaniu niezwykle ważnych, autorskich teorii kultury prof. Jerzego Kmity i prof. Stanisława Pietraszki. Najważniejsze polskie ośrodki kulturoznawcze przyczyniły się do wzmocnienia nowatorskiego charakteru polskiej humanistyki pod koniec XX wieku oraz do żywego dialogu z międzynarodowym środowiskiem naukowym. To wszystko gwarantowało i nadal gwarantuje wysoki poziom kształcenia, a wielu z nas zapewniło kompetencje pozwalające na aktywność zawodową i odnoszenie sukcesów na rynku pracy i w różnych dziedzinach życia społecznego: w publicznym sektorze instytucji kultury, w administracji publicznej, w mediach, w edukacji, w biznesie. Nie czujemy się posiadaczami bezużytecznej wiedzy i niepotrzebnych umiejętności. Oczekujemy, że status polskiej humanistyki będzie dzięki reformie podniesiony, a nie obniżony

Apelujemy o utrzymanie statusu polskiego kulturoznawstwa jako humanistycznej dyscypliny naukowej.