PETYCJA W SPRAWIE USTANOWIENIA W NIEZNANOWICACH UŻYTKU EKOLOGICZNEGO „UROCZYSKO 7 STAWÓW W NIEZNANOWICACH”

 PETYCJA

W SPRAWIE USTANOWIENIA W NIEZNANOWICACH

UŻYTKU EKOLOGICZNEGO „UROCZYSKO 7 STAWÓW W NIEZNANOWICACH”  

Do: 

• Wójta Gminy Gdów Pana Zbigniewa Wojasa
  
• Radnych Gminy Gdów

My, mieszkańcy Nieznanowic, mieszkańcy Gminy Gdów oraz członkowie Stowarzyszenia Wędkarskiego Nieznanowice 2016 zwracamy się do Pana Wójta, Pań i Panów Radnych, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Przedstawicieli Organizacji Pozarządowych z apelem o jak najszybsze ustanowienie użytku ekologicznego „Uroczysko 7 Stawów w Nieznanowicach”.

Teren sołecki zarządzany przez Stowarzyszenie Wędkarskie Nieznanowice 2016 należy uznać za unikatowy, co potwierdza Inwentaryzacja Przyrodnicza wykonana przez profesjonalistów. Planowany użytek ekologiczny „Uroczysko 7 Stawów w Nieznanowicach” o powierzchni 30.72 ha, położony jest w Nieznanowicach (gmina Gdów, powiat wielicki, woj. Małopolskie) na nieruchomościach oznaczonych jako działki ewidencyjne nr: 352, 353, 699/1, 686/3, 698, 700, 702.

Celem powołania użytku ekologicznego jest zapewnienie utrzymania ciągłości korytarza ekologicznego, jakim jest koryto rzeki Raby i jej dolina, niedopuszczenie do osuszenia, czy zagospodarowania terenu kompleksu stawów pożwirowych.

W ramach ochrony chcemy zwrócić szczególną uwagę na potencjalne zagrożenia wynikające z działalności człowieka a zwłaszcza komercjalizacji w/w terenu. Obszar ten wykazuje duże walory przyrodnicze – stwierdzono na nim cenne zbiorowiska roślinne, liczne, zróżnicowane gatunki ptaków, płazów i gadów. Z tego powodu obszar ten kwalifikuje się do objęcia go ochroną w formie użytku ekologicznego.

Najcenniejszymi siedliskami planowanego  użytku ekologicznego „Uroczysko 7 Stawów w Nieznanowicach” są siedliska:

• zbiorowisko ziół i pnączy na brzegach zbiorników wodnych z rzędu Convolvuletalia sepium, co odpowiada siedlisku 6430 „Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)”
• łęgi wierzbowo-topolowe z klasy Salicetea purpureae co odpowiada siedlisku 91E0 „Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Ass. Salicetum albo-fragilis, Ass. Populetum albae, Sub All. Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)”. Są to siedliska przyrodnicze cenne dla Unii Europejskiej o oznaczeniu 6430 i 91E0 według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014r. poz. 1713).

Według klasyfikacji wartości przyrodniczej siedlisk, te siedliska planowanego użytku ekologicznego „Uroczysko 7 Stawów w Nieznanowicach” zaliczone są do siedlisk o wysokim walorze przyrodniczym.

Wyróżniono tu 17 zbiorowisk roślinnych i stwierdzono występowanie 182 gatunków roślin naczyniowych, co stanowi 10 % liczebności flory krajowej –biorąc pod uwagę małą powierzchnię badanego terenu, jest to bogata flora, a wynika to z dużej różnorodności siedlisk. Stwierdzono gatunek podlegające ochronie częściowej tj. pierwiosnek wyniosły Primula elatior.

Siedliska łęgowe są zanikającymi i jednymi z najcenniejszych siedlisk, sprzyjających m.in. ptakom, dlatego każde ich stanowiska należy chronić. Miejsce to jest także cennym siedliskiem występowania chronionych płazów i gadów:

- 5 gatunków płazów, 2 z nich podlegają ochronie ścisłej, a 3 ochronie częściowej; są to:

• Żaba trawna Rana temporaria – gatunek wykazuje tendencję spadkową w Polsce
• Ropucha szara Bufu bufo – gatunek wykazuje tendencję spadkową w Polsce
• Żaba śmieszka Pelophylax ridibundus
• Rzekotka drzewna Hyla arborea - podlega ochronie ścisłej i wymaga ochrony czynnej co oznacza, że nie wolno niszczyć jej siedlisk (Rozporządzenie 2016)
• Traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris

- stwierdzono występowanie 2 gatunków gadów:

• Jaszczurka zwinka Lacerta agilis
• Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix

Wysokie liczebnie stanowisko rozrodcze ropuchy zielonej (Bufotes viridis) oznacza, że gatunek ten występuje w siedliskach lądowych na badanym terenie – gatunek ten podlega ochronie ścisłej, dlatego nie wolno niszczyć jego siedlisk (Rozporządzenie 2016).

Zaobserwowano występowanie 77 gatunków ptaków, z  czego 10 gatunków stwierdzonych na tym terenie jest uznawanych za ważne w skali Unii Europejskiej i zostały wymienione w załączniku 1 Dyrektywy Ptasiej, są to:

• błotniak stawowy Circus aeruginosus
• żuraw Grus grus
• rybitwa rzeczna Sterna hirundo
• dzięcioł zielonosiwy Picus canus
• rybitwa białowąsa Chlidonias hybrida
• błotniak łąkowy Circus pygargus
• czapla biała Egretta alba
• trzmielojad Pervisa pivorus
• gąsiorek Lanius collurio
• bocian biały Ciconia ciconia – obserwowano duże stado 69 os., co świadczy, że obszar ten jest dogodnym miejscem dla migrujących ptaków. Wiele z tych gatunków jest tu lęgowych/ prawdopodobnie lęgowych, korzystających z zasobów pokarmowych, miejsc odpoczynku, co czyni ten obszar istotny dla zachowania krajowej awifauny.

Stwierdzono obecność gatunków w kategorii SPEC 3 i SPEC 2.    

SPEC 3 – gatunki, których populacja w Europie nie przekracza 50% populacji światowej i ich statut ochrony w Europie jest niekorzystny.

SPEC 2 – gatunki ptaków, których populacja w Europie przekracza 50% populacji światowej i ich statut ochrony w Europie jest niekorzystny, dlatego każde miejsce ich występowania, stwierdzenia, czy rozmnażania jest wyjątkowo ważne. 

Są to m.in.:

• czernica Aythya fuligula
• płaskonos Spatula clypeata
• pustułka Falco tinnunculus
• dzięcioł zielonosiwy Picus canus
• srokosz Lanius excubitor
• sikora uboga Poecile palustris
• oknówka Delichon urbica
• czajka Vanellus vanellus
• błotniak łąkowy
• żołna Merops apiaster (stwierdzono obecność lęgu)
• gąsiorek Lanius collurio

Chroniąc ten teren w postaci użytku ekologicznego chronimy ważny teren w systemie przyrodniczym Gminy Gdów.

Zabudowa komercyjna Nieznanowic postępuje w zastraszającym tempie. Chcemy zastopować ten proces i uchronić istniejącą tam roślinność oraz wiele chronionych gatunków fauny i flory cenionej w Polsce jak i w całej Unii Europejskiej.

W związku z powyższym domagamy się jak najszybszego ustanowienia użytku ekologicznego: „Uroczysko 7 Stawów w Nieznanowicach” na całym obszarze zarządzanym przez Stowarzyszenie Wędkarskie Nieznanowice 2016.

Załączniki:

Inwentaryzacja Przyrodnicza wraz z opracowaniem  https://we.tl/t-QOXyxAok4r

Podstawa prawna:

Ustawową kompetencją rady gminy wynikającą z art. 44 ust. 1 ustawy z dn. 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 916) jest ustanawianie form ochrony przyrody. Jedną z form ochrony przyrody jest użytek ekologiczny. Zgodnie z art. 42 przywołanej wyżej ustawy: ,,Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej -naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.  

Na podstawie art. 44 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, w odniesieniu do użytku ekologicznego,mogą być wprowadzone zakazy określone w art. 45 ustawy o ochronie przyrody. Spośród proponowanych przez ustawodawcę 11 zakazów, wybrano 9, dostosowanych do potrzeb związanych z ochroną planowanego użytku.

Są to zakazy:

1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru

2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych

3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby

4) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej

5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych

6) zmiany sposobu użytkowania ziemi

7) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką

8) zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych

9) umieszczania tablic reklamowych.

Zakazy nie dotyczą zabiegów ochrony czynnej. Należy wprowadzić następujące sposoby ochrony czynnej planowanego użytku:

1) monitoring stanu siedlisk przyrodniczych

2) sukcesywne usuwanie drzew, krzewów i roślinności oddziaływującej negatywnie na przedmiot ochrony

3) podejmowanie działań mających na celu eliminację inwazyjnych gatunków obcych

4) utrzymanie i odtwarzanie oraz tworzenie nowych zbiorników wodnych jako siedlisk rozrodu płazów – usunięcie dzikich wysypisk śmieci

5) zamontowanie platform lęgowych dla mew i rybitw, powieszenie budek lęgowych dla traczy nurogęsi;

6) wyznaczanie tras, ścieżek edukacyjnych ograniczających swobodną penetrację obszaru

7) prace na terenie użytku należy wykonywać pod nadzorem przyrodniczym.

Krzysztof Turakiewicz, Bogusław Dudek, Stowarzyszenie Wędkarskie Nieznanowice 2016    Skontaktuj się z autorem petycji