Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt zapobieganie bezdomności zwierząt należy do zadań własnych gminy.

Najbardziej efektywną i humanitarną metodą zapobiegania bezdomności zwierząt jest ich sterylizacja/kastracja. Metoda ta zmniejsza także wydatki gminy ponoszone na utrzymanie i opiekę nad zwierzętami.

Niezbędnym elementem ograniczania bezdomności zwierząt jest sterylizacja tzw. zwierząt właścicielskich. Przyczyniają się one do powiększania populacji bezdomnych psów i kotów, głównie poprzez niekontrolowane rozmnażanie się, ucieczki i brak możliwości ustalenia właściciela. Niekastrowane zwierzęta właścicielskie są wylęgarnią bezdomności.

Najwyższa Izba Kontroli już w 2016 r. we wnioskach po przeprowadzonej kontroli „Zapobieganie bezdomności zwierząt” (P/16/058) stwierdziła: „Rozwiązanie tego problemu (bezdomności zwierząt) wymaga kompleksowych i wielokierunkowych działań profilaktycznych, obejmujących znakowanie i ewidencjonowanie wszystkich zwierząt oraz wprowadzenie realnych zachęt do upowszechnienia kastracji i sterylizacji zwierząt mających właścicieli. Umieszczanie zwierząt w schroniskach i intensywna akcja adopcyjna powinny być zaś ostatnim elementem ograniczania bezdomności”.

We Wrocławiu bezpłatna sterylizacja zwierząt właścicielskich prowadzona jest dopiero od 2019 r., ale Miasto przeznacza na ten cel za małe środki. Z informacji udzielonej przez Urząd Miejski Wrocławia wynika, że w 2019 r. wysterylizowano zaledwie 35 psów i 111 kotów należących do mieszkańców Wrocławia, a całkowity koszt zabiegów wyniósł 29713,72 zł. W roku 2020 r. na zabiegi te przeznaczono niewiele większa sumę 40 tys. zł. Wysterylizowano 50 psów i 106 kotów. W 2021 r. przeznaczono na bezpłatne zabiegi sterylizacji/kastracji zwierząt właścicielskich także 40 tys. zł. Dla porównania w Poznaniu w 2020 r. do listopada wysterylizowano bezpłatnie 209 kotów i 238 psów właścicielskich.

Od dziesięciu lat, w tym także w 2021 r. Wrocław wydaje na Program opieki nad zwierzętami i zapobiegania bezdomności zwierząt średnio 3 000 000 zł. Środki przeznaczone bezpośrednio na zapobieganie bezdomności zwierząt, a więc sterylizacje/kastracje zwierząt,  wsparcie fundacji i czipowanie stanowią zaledwie 12% kosztów całego programu, a środki na bezpłatne sterylizacje/kastracje zwierząt właścicielskich 1–1,3%.

Bezpłatne zabiegi sterylizacji/kastracji zwierząt należących do mieszkańców Wrocławia powinny być wykonywane bez jakichkolwiek rygorów ograniczających dostęp do tej usługi. Usługa ta nie ma charakteru zapomogi dla mniej zasobnych mieszkańców miasta. Jest skierowana na zwierzę, nie człowieka, a jej celem jest ograniczenie niekontrolowanej rozrodczości zwierząt. Na ulicę miasta trafiają bowiem porzucone, niesterylizowane zwierzęta, które miały właścicieli, zwierzęta w ciąży, do wzrostu liczby zwierząt bezdomnych przyczyniają się także niekastrowane, wychodzące kocury.  Nie istnieją żadne przekonujące argumenty, że osoby zamożne chętniej wykonają zabiegi sterylizacji swoich zwierząt i są bardziej odpowiedzialnymi właścicielami.Oznacza to, że dopóki poziom świadomości mieszkańców odnośnie potrzeby sterylizacji zwierząt, w tym także domowych nie wzrośnie, konieczne są działania, których skutkiem będzie sterylizacja wszelkich psów i kotów. 

Efektem sterylizacji/kastracji zwierząt właścicielskim jest zmniejszenie liczby zwierząt w schronisku, zwłaszcza miotów psów i kotów. W przyszłym roku Miasto zaplanowało 4 000 000 zł dotacji dla wrocławskiego Schroniska dla bezdomnych zwierząt, a w kolejnych czterech latach kwota ma wzrastać o 200 000 zł do wysokości 4 800 000 zł w 2026 r. (informacja zaczerpnięta z: 16.11.2021/2961 - Otwarte konkursy ofert - Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia) Bez skutecznych programów sterylizacyjnych obejmujących nie tylko wolno koty żyjące, ale także zwierzęta właścicielskie nakłady na schronisko będą ciągle rosły. Z doświadczeń Warszawy wiemy, że wstrzymanie programu sterylizacji zwierząt właścicielskich w 2017 r. spowodowało w następnym roku przyrost szczeniąt w schronisku o 100%. W tej sytuacji Miasto nie powinno ograniczać dostępu do darmowych sterylizacji zwierząt właścicielskich, ale opracować system zachęt, który mógłby maksymalnie skłonić właścicieli zwierząt do korzystania z oferowanych przez Miasto programów sterylizacji.

Bez zwiększenia środków na bezpłatne sterylizacje/kastracje zwierząt stanowiących własność mieszkańców Wrocławia problem bezdomności zwierząt pozostanie nierozwiązany, a praca wrocławskich wolontariuszy zaangażowanych w pomoc zwierzętom nieefektywna.

Niniejsza petycja jest drugą petycją skierowana do Prezydenta Wrocławia. W pierwszej petycji z grudnia 2020 r. zwróciliśmy się o zwiększenie w 2021 r. środków na  sterylizacje/kastracje wolno kotów żyjących, a także zwierząt właścicielskich. Podpisało się pod nią ponad 940 osób, w większości są to mieszkańcy Wrocławia, w tym osoby bezpośrednio zaangażowane w opiekę nad kotami wolno żyjącymi i wolontariusze wrocławskich fundacji (link do petycji: Petycja do Prezydenta Wrocławia o zwiększenie środków na bezpłatne sterylizacje kotów wolno żyjących i bezpłatne sterylizacje kotów i psów właścicielskich w 2021 r. - Petycjeonline.com). Niestety, w odpowiedzi na  tę petycję stwierdzono, że nie ma w 2021 r. możliwości podwyższenia przedmiotowych środków.

Wobec wagi problemu zwracamy się ponownie do Prezydenta Wrocławia o zwiększenie środków na sterylizacje/kastracje zwierząt w 2022 r., tym razem zwierząt właścicielskich. Ufamy, że zgodnie z informacja przekazaną przez Społeczną Radę ds. Zwierząt środki na sterylizacje/kastracje wolno żyjących kotów będą podwyższone w konkursie na nowego operatora wrocławskiego Schroniska dla bezdomnych zwierząt.  

Danuta Wachtl, Ewa Dobrzańska - Stowarzyszenie Miasto Zwierząt    Skontaktuj się z autorem petycji