Petycja dotycząca wymiaru godzin edukacji obywatelskiej w szkole podstawowej według Reformy "Kompas Jutra"

Szanowna Pani Minister, 

My, niżej podpisani, wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec proponowanych zmian w podstawie programowej szkół podstawowych, zgodnie z którymi edukacja obywatelska miałaby być realizowana w wymiarze jedynie jednej godziny w klasie 6 oraz jednej godziny w klasie 7. Uważamy, że takie rozwiązanie w znaczący sposób obniży jakość kształcenia obywatelskiego młodych ludzi, a tym samym ograniczy ich przygotowanie do aktywnego, odpowiedzialnego i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym. Nasze argumenty są następujące:

1. Charakter zajęć obywatelskich wymaga realizacji zajęć w klasie 8 w wymiarze 2-godzinnym.

Edukacja obywatelska nie opiera się wyłącznie na przekazywaniu wiedzy teoretycznej, lecz przede wszystkim na realizowaniu doświadczeń grupowych, dyskusji, projektów i ćwiczeń praktycznych. Tego rodzaju aktywności trudno zrealizować w ramach pojedynczej godziny w cyklu rocznym. Aby osiągnąć cele wychowawcze i edukacyjne, przedmiot ten powinien być prowadzony w wymiarze dwóch godzin w danej klasie.

2. Wiek uczniów

Proponowane rozwiązanie zakłada rozpoczęcie nauki edukacji obywatelskiej już w klasie 6, czyli w wieku około 12 lat. Kluczowe zagadnienia edukacji obywatelskiej – związane z państwem, demokracją, prawem i odpowiedzialnością społeczną – wymagają wcześniejszego zapoznania się uczniów z historią XIX wieku oraz pierwszej połowy XX wieku, aby mogli oni rozumieć konteksty i konsekwencje zjawisk społecznych i politycznych. Dopiero na takim fundamencie wiedzy można skutecznie budować postawy obywatelskie.

3. Ograniczenie godzin oznacza marginalizację przedmiotu.

Redukcja edukacji obywatelskiej do minimalnego wymiaru godzinowego spowoduje, że będzie ona traktowana jako przedmiot drugorzędny, co stoi w sprzeczności z deklarowaną potrzebą wychowywania świadomych, aktywnych obywateli.

4. Znaczenie edukacji obywatelskiej w rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.

Do tej pory podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych uczniowie mogli wskazać ocenę z wiedzy o społeczeństwie. Zakładamy, że po zmianie nazwy przedmiotu nadal taka możliwość będzie istniała. Uczeń, który jest w klasie ósmej, dopiero klaruje swoją przyszłość edukacyjną i bardzo często wybiera profile humanistyczne, w których ocena z tego przedmiotu jest szczególnie istotna. Jeśli jednak edukacja obywatelska będzie kończyć się w klasie 7, uczniowie zostaną pozbawieni szansy na świadome kształtowanie swoich osiągnięć w tym zakresie i uzyskanie satysfakcjonującej oceny, która mogłaby realnie wspierać ich podczas rekrutacji.

5. Brak ciągłości programowej

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na brak ciągłości programowej między szkołą podstawową a ponadpodstawową. W szkołach średnich przedmiot wiedza o społeczeństwie może być realizowany na poziomie rozszerzonym i może stanowić jeden z egzaminów maturalnych. W sytuacji, gdy nauka edukacji obywatelskiej zakończy się już w klasie 7, uczniowie będą mieli co najmniej roczną przerwę w kontakcie z przedmiotem. Oznacza to, że w klasie 8 – kluczowej dla wyboru dalszej ścieżki kształcenia – nie będą rozwijać ani utrwalać umiejętności analizy życia społecznego i politycznego.Taka luka edukacyjna spowoduje, że uczniowie w szkołach ponadpodstawowych będą musieli zaczynać naukę od podstaw, co zniechęci część z nich do wyboru rozszerzenia z WOS i utrudni osiągnięcie wysokich wyników maturalnych. W praktyce może to doprowadzić do marginalizacji tego kierunku oraz ograniczenia liczby świadomych, aktywnych uczestników życia publicznego wśród młodzieży.

Dlatego apelujemy o zmianę proponowanych rozwiązań i zapewnienie edukacji obywatelskiej odpowiedniego miejsca w programie nauczania – poprzez właściwe umiejscowienie przedmiotu w klasie 8 szkoły podstawowej, gdy uczniowie dysponują już szerszą wiedzą historyczną i większą dojrzałością intelektualną.Wierzymy, że tylko w ten sposób edukacja obywatelska spełni swoją rolę i przyczyni się do wychowania pokolenia świadomych obywateli, gotowych podejmować odpowiedzialne decyzje w życiu publicznym.

Anna Krygier    Skontaktuj się z autorem petycji