Petycja o zmianę przepisów Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10.11. 2015 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej w za
Wnosimy o dokonanie zmiany Rozporządzenia, poprzez zmianę wymogów stawianych na stanowisku dowódcy zastępu polegającą na: wprowadzeniu w Załączniku nr 1 do Rozporządzenia wymogu posiadania na stanowisku dowódcy zastępu kwalifikacji do wykonywania zawodu „strażak / technik pożarnictwa” (alternatywnie) w miejsce dotychczas stawianego wymogu posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu „technik pożarnictwa”, ewentualnie - na wprowadzeniu w Załączniku nr 1 do Rozporządzenia wymogu posiadania na stanowisku dowódcy zastępu kwalifikacji do wykonywania zawodu „strażak”, w miejsce dotychczas stawianego wymogu posiadania kwalifikacji „technika pożarnictwa”, z jednoczesnym wprowadzeniem 3 - letniego stażu pracy w ochronie przeciwpożarowej dla osób posiadających kwalifikacje do wykonywania zawodu strażak.
Wprowadzone tym sposobem rozwiązania pozwolą na stosowanie jednolitych standardów w zakresie ochrony przeciwpożarowej, a jednocześnie przyczynią się do zapobiegania ewentualnym problemom natury organizacyjnej.
Obecnie obowiązujące Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej nakłada na dowódcę zastępu obowiązek posiadania kwalifikacji wymaganych do wykonywania zawodu technik pożarnictwa.
Wymagania te są znacznie surowsze niż wymagania kwalifikacyjne wynikające z art. 22 ust. 1 a pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, który uprawnia do kierowania działaniami ratowniczymi na poziomie interwencyjnym strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej posiadających kwalifikacje do wykonywania zawodu strażak, a nawet członków ochotniczych straży pożarnej, którzy ukończyli szkolenie przygotowujące do dowodzenia.
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej reguluje kwestie związane z szeroko pojmowaną ochroną przeciwpożarową. Nadto, definiuje pojęcie działań ratowniczych i określa uprawnienia do kierowania nimi. W świetle przepisu art. 22 ust. 1 a ustawy o ochronie przeciwpożarowej uprawnionymi do kierowania działaniem ratowniczym są:
· na poziomie strategicznym - strażacy Państwowej Straży Pożarnej posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowisk oficerskich związanych z kierowaniem działaniami ratowniczymi;
· na poziomie taktycznym - osoby wymienione w pkt 1, strażacy Państwowej Straży Pożarnej posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowisk aspiranckich oraz strażacy jednostek ochrony przeciwpożarowej posiadający kwalifikacje zawodowe co najmniej technik pożarnictwa;
· na poziomie interwencyjnym - osoby wymienione w pkt 1 i 2, strażacy Państwowej Straży Pożarnej posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowisk podoficerskich, strażacy jednostek ochrony przeciwpożarowej posiadający kwalifikacje do wykonywania zawodu strażak oraz członkowie ochotniczej straży pożarnej, którzy ukończyli szkolenie przygotowujące do dowodzenia lub posiadają kwalifikacje do wykonywania zawodu strażak.
Warto podkreślić w tym miejscu, że dowódca zastępu wykonuje czynności kierownicze zawsze na poziomie interwencyjnym. Jest on podmiotem uprawnionym w tym zakresie do kierowania działaniem ratowniczym w ramach jednostki ochrony przeciwpożarowej. Zasadnicze obowiązki dowódcy zastępu obejmują więc kierowanie działaniami ratowniczymi, w których nie uczestniczy przełożony wyższego szczebla, jak i kierowanie pracą podległego zastępu, zarówno w czasie działań ratowniczych, jak i prowadzonych ćwiczeń, w sposób pozwalający na efektywne i bezpieczne prowadzenie akcji. Dowódca zastępu nie wykonuje przy tym czynności związanych z kierowaniem działaniami ratowniczymi na poziomie taktycznym lub strategicznym.
W kontekście powyższego należy zwrócić uwagę, iż wymóg posiadania przez strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej kwalifikacji zawodowych co najmniej technik pożarnictwa dotyczy kierowania na poziomie taktycznym.
Powyższe prowadzi do wniosku, że pomimo iż dowódca zastępu nie wykonuje czynności kierowniczych na poziomie taktycznym, a jedynie kieruje działaniami ratowniczymi na poziomie interwencyjnym [które to działania w istocie obejmują swoim zakresem również kierowanie pracą podległego zastępu], to jednak w treści Rozporządzenia postawione mu zostały wymagania, jakie ustawa o ochronie przeciwpożarowej stawia przed podmiotami kierującymi działaniami na poziomie taktycznym, a więc wymagania w zakresie obowiązku posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu technik pożarnictwa. Nie oznacza to wprawdzie, iż przepisy Rozporządzenia pozostają w sprzeczności z przepisami ustawy, niemniej jednak przyjęte rozwiązania mogą stwarzać szereg problemów natury praktycznej, a jednocześnie rodzić uzasadnione wątpliwości, co do zasadności stawiania dowódcy zastępu obostrzonych wymagań kwalifikacyjnych w zakresie technika pożarnictwa. Jak bowiem wskazano powyżej, zasadniczy zakres obowiązków dowódcy zastępu sprowadza się w istocie do kierowania działaniem ratowniczym na poziomie interwencyjnym.
Zakres wymagań kwalifikacyjnych stawianych osobom zatrudnianym na stanowiskach dowódcy zastępu budzi wątpliwości również, jeżeli weźmie się pod uwagę przepisy poprzednio obowiązującego Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. z 2013, poz. 252). Rozporządzenie to utraciło moc z dniem 30 listopada 2015 r. Przewidywało ono w Załączniku 1 dla dowódcy zastępu konieczność posiadania wykształcenia średniego, kwalifikacji zawodowych dla wykonywania zawodu strażak, a także 3 letniego stażu w ochronie przeciwpożarowej.
Nie ulega wątpliwości, że wymagania stawiane do zdobycia kwalifikacji zawodowych technika pożarnictwa oraz wymagania kwalifikacyjne, stawiane do wykonywania zawodu strażak, są zgoła odmienne, a uzyskanie kwalifikacji w zakresie technika pożarnictwa nie jest procesem krótkotrwałym. Pozostawienie przepisów Rozporządzenia w ich obecnym brzmieniu byłoby więc nieuzasadnione nie tylko organizacyjnie, ale i funkcjonalnie. Nie należy zapominać, iż konieczność dokonania przedmiotowej zmiany dotyczy stanowiska dowódcy zastępu – istotnego dla prawidłowego funkcjonowania jednostek ratowniczych i koniecznego dla zorganizowania akcji ratowniczej, zaś aktualne – zaostrzone przepisy w odniesieniu do wymagań stawianych dowódcy zastępu, mogą skutkować wystąpieniem problemów z obsadzaniem tych stanowisk przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, co z kolei, w dalszej konsekwencji, może doprowadzić do sytuacji pozostawienia stanowisk dowodzenia na poziomie interwencyjnym bez wymaganej obsady.
Polska Izba Przemysłu Chemicznego Skontaktuj się z autorem petycji