Petycja w sprawie odroczenia wejścia w życie Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających znajomość języka, w którym odbywają się studia

Szanowni Państwo,

my, niżej podpisani, składamy niniejszą petycję w związku z ogłoszeniem Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 30 lipca 2025 r. w sprawie rodzajów dokumentów poświadczających znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie na studiach (Dz. U. z 2025 r. poz. 1045), które – zgodnie z § 2 – wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, czyli niemal natychmiast, bez zachowania niezbędnego okresu przejściowego (vacatio legis).

Nowe rozporządzenie zostało ogłoszone dopiero 31 lipca 2025 r., mimo że powinno było wejść w życie co najmniej trzy miesiące wcześniej, aby zapewnić kandydatom i uczelniom czas na przygotowanie się do nowych wymogów. Wprowadzenie istotnych zmian prawnych w ostatniej chwili — z jednodniowym vacatio legis — narusza konstytucyjne zasady ochrony praw nabytych oraz zaufania obywateli do państwa prawa.

Odmowa przyjęcia na podstawie przepisów wprowadzonych już po zakończeniu procesu rekrutacyjnego stanowiłaby naruszenie podstawowej zasady prawa, zgodnie z którą prawo nie działa wstecz (lex retro non agit). Tego rodzaju działanie podważa zaufanie obywateli do państwa prawa oraz narusza stabilność i przewidywalność procedur administracyjnych.

Zwracamy się z pilnym apelem o odroczenie wejścia w życie ww. rozporządzenia co najmniej do roku akademickiego 2026/2027 oraz o opracowanie przejrzystych i możliwych do spełnienia zasad przejściowych dla kandydatów ubiegających się o przyjęcie na studia w Polsce w roku akademickim 2025/2026.

Nowe przepisy, wymagające przedstawienia państwowych (lub ściśle określonych) certyfikatów językowych jako warunku przyjęcia na studia w Polsce – choć zrozumiałe w swojej intencji – zostały wprowadzone nagle, bez przygotowania, i nie uwzględniają realnych możliwości kandydatów zagranicznych.

Zgłaszamy poważne obawy i konkretne problemy wynikające z tej sytuacji:

• Państwowe egzaminy certyfikujące znajomość języka polskiego są organizowane tylko kilka razy do roku, a liczba miejsc jest ograniczona. Wielu kandydatów nie zdąży ich ukończyć przed zakończeniem rekrutacji.

• Kandydaci zagraniczni nie mogą otrzymać wizy bez certyfikatu, a jednocześnie nie mogą przystąpić do egzaminu bez przyjazdu do Polski, co prowadzi do patowej sytuacji.

• Wielu kandydatów przystąpiło już do wewnętrznych egzaminów językowych organizowanych przez uczelnie wyższe, które dotąd były akceptowane i adekwatnie oceniały poziom znajomości języka wykładowego.

• Część uczelni wstrzymała decyzje o przyjęciu, mimo pozytywnego wyniku egzaminu, z obawy przed naruszeniem nowych przepisów.

• Analogiczny problem dotyczy języków obcych innych niż polski, m.in. angielskiego, niemieckiego czy francuskiego. Kandydaci nie mają wystarczającego czasu ani warunków, by zdobyć wymagane certyfikaty (np. IELTS, TOEFL, TestDaF).

Nowe przepisy, wdrożone bez odpowiedniego wyprzedzenia i informacji, nie tylko destabilizują proces rekrutacji, lecz również mogą doprowadzić do masowego odrzucenia kandydatów, którzy spełniają wszystkie inne kryteria merytoryczne i formalne.

W związku z powyższym wnioskujemy o:

1. Odroczenie wejścia w życie nowych wymogów formalnych do roku akademickiego 2026/2027,

2. Uznanie wyników wewnętrznych egzaminów uczelnianych jako tymczasowo równoważnych certyfikatom państwowym w bieżącej rekrutacji,

3. Wprowadzenie jasnych zasad przejściowych oraz rozpoczęcie konsultacji z uczelniami, organizacjami studenckimi i instytucjami certyfikującymi, aby w przyszłości zmiany miały charakter przewidywalny i możliwy do zastosowania.

W imię dostępu do edukacji wyższej, poszanowania wysiłku kandydatów oraz stabilności procesu rekrutacyjnego apelujemy o rozważenie przedstawionych w niniejszej petycji postulatów.

Zachęcamy wszystkich zainteresowanych – kandydatów na studia, cudzoziemców, studentów, pracowników uczelni i obywateli – do wyrażenia poparcia poprzez podpisanie tej petycji online.

Darya Yatsyna, Yahor Haurylenka, Alena Shalayeva    Skontaktuj się z autorem petycji