Sprzeciw przeciwko planom wycinki Żywotników zachodnich z Alei Zakochanych w białostockim Parku Planty

My, mieszkańcy Białegostoku oraz osoby z innych stron świata, wrażliwi na piękno przyrody, wyrażamy swój sprzeciw przeciwko planom Urzędu Miejskiego w Białymstoku, mającym na celu rewaloryzację Parku Planty poprzez wycinkę wpisanych w krajobraz i historię Białegostoku Żywotników zachodnich (Thuja occidentalis) znajdujących się w “Alei Zakochanych” oraz w miejscu po dawnej fontannie przy ul. Legionowe w białostockim Parku Planty. Aleje tworzą blisko stuletnie, potężne drzewa, jakich w podobnym, parkowym założeniu nie sposób jest znaleźć nigdzie indziej. Drzewa te wymagają troskliwej i profesjonalnej opieki, a nie ryku pił!

Postulujemy o:
- wstrzymanie procedur zmierzających do wycięcia żywotników w Alei Zakochanych
- ponowne przeanalizowanie stanu drzew w oparciu o profesjonalne ekspertyzy sporządzone indywidualnie dla każdego z Żywotników, mające na celu znalezienie możliwości ich ocalenia, a nie ich wycinki
- uznanie żywotników za pomniki przyrody i objęcie ich tą formą ochrony
- zmianę projektu rewaloryzacji Parku Plany na uwzględniającą pozostawienie żywotników jako pomników przyrody
- objęcie żywotników profesjonalną, specjalistyczną ochroną, której w ostatnich latach wyraźnie zabrakło

W sobotę 24 lutego 2024 r. zostały wycięte wszystkie żywotniki w „Różance”. Obecnie staramy się ocalić drzewa znajdujące się w „Alei Zakochanych” oraz w miejscu po dawnej fontannie przy ul. Legionowej. Uważamy, że decyzja podjęta przez Urząd jest niewłaściwa i oparta na błędnych przesłankach. Już w 2020 r. szereg organizacji pozarządowych apelowało do Prezydenta Miasta Białegostoku o przeprowadzenie dogłębnej analizy tej decyzji i przedyskutowanie jej z zainteresowanymi stronami. Niestety Prezydent nie przychylił się do tej prośby.

25 lutego zwróciliśmy się do białostockich radnych z prośbą o przeanalizowanie decyzji Urzędu Miejskiego w Białymstoku o usunięciu wszystkich żywotników z terenu Parku Planty.

26 lutego Rada Miasta Białegostoku przyjęła stanowisko w sprawie wycinki żywotników w Parku Planty, w którym zobowiązała Miasto do wstrzymania planowanej wycinki żywotników w Alei Zakochanych i przy ul. Legionowej i ponownego rozpatrzenia sprawy.

Pomimo przyjęcia stanowiska przez Radę Miasta Białegostoku, Urząd wyraźnie podtrzymuje swoje aktualne zamiary wycinki.

W naszej ocenie, opartej o konsultacje ze specjalistami, żywotniki są w dobrym stanie i spełniają kryteria do uznania ich za pomniki przyrody:

1) obwód pnia nie mniejszy niż minimalny obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew, określony w załączniku do rozporządzenia, lub

2) wyróżnianie się wśród innych drzew tego samego rodzaju lub gatunku w skali kraju, województwa lub gminy, ze względu na obwód pnia, wysokość, szerokość korony, wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach lub szpalerach, pokrój lub inne cechy morfologiczne, a także inne wyjątkowe walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.

Takie wnioski zostały złożone w lutym 2023 r. na „Różankę” i „Aleję Zakochanych”. Na podstawie ekspertyzy z dnia 12.04.2023r. wykonanej na zlecenie Urzędu Miejskiego w Białymstoku, żywotniki objęte wnioskiem zakwalifikowano do usunięcia.

Zgodnie z naszą wiedzą, wymieniona ekspertyza nie spełnia kryteriów profesjonalnie przeprowadzonej oceny i zawiera błędne wnioski, co wpłynęło na ocenę sytuacji zawartą w piśmie DOŚ-I.6120.1.2023r. z dnia 06.06.2023 r. i decyzję Urzędu:

• błędne jest stwierdzenie że żywotniki „znajdują się w wieku naturalnego zamierania”. Zgodnie z aktualną wiedzą żywotniki zachodnie mogą osiągać wiek co najmniej 400 lat a nawet więcej,
• stwierdzenie, że „przedłużenie ich funkcjonowania skutkuje zniszczeniem sąsiednich drzew (na których założono zawiesia)” jest nietrafione, ponieważ istnieją inne formy poprawienia statyki drzew a zastosowane tutaj „zawiesia” nie są profesjonalnym rozwiązaniem,
• w obecnej sytuacji żywotniki nie zagrażają bezpieczeństwu użytkowania,
• aspekt estetyczny drzew można podnieść poprzez specjalistyczne formowanie, tzw. zmianę architektury korony,
• konieczność pielęgnacji i zabezpieczenia drzew jest oczywistym obowiązkiem zarządcy terenu i nie może stanowić przyczyny usunięcia drzew będących w dobrym stanie, dotyczy to także kosztów pielęgnacji i zabezpieczenia.
• W lutym 2024 r. złożyliśmy także wniosek o uznanie za pomniki przyrody na cztery żywotniki z miejsca po dawnej fontannie przy ul. Legionowej.

Dysponujemy analizą sporządzoną przez ekspertów z pracowni „Akademia Drzewacza Krzysztof Wystrach”, z której jasno wynika, że drzewa stanowią wartość i jak najbardziej nadają się do zachowania. Przeanalizowane zostały także możliwości zabezpieczenia i estetyzacji drzew. Zgodnie z analizą konieczne jest przeprowadzenie rzetelnej i szczegółowej indywidualnej analizy stanu żywotników zachodnich w „Alei Zakochanych” okolic zdemontowanej fontanny przy ul. Legionowej oraz określenie kryteriów ich zachowania, metod i możliwości ich pielęgnacji i ewentualnej estetyzacji. W związku z powyższym mamy nadzieję, że będą to argumenty przemawiające za ponowną rzetelną analizą i weryfikacją negatywnego zaopiniowania wniosków o uznanie ich za pomniki przyrody. W związku takim wynikiem analizy stanu drzew, 21 lutego 2024 r. ponownie złożyliśmy wnioski o uznanie za pomniki przyrody drzew z „Różanki” i „Alei Zakochanych”.

Paweł Łuksza    Skontaktuj się z autorem petycji