„STOP PRZYRODNICZEJ APOKALIPSIE SZCZECINA” OBYWATELSKA PETYCJA PRZECIWKO NISZCZENIU PRZYRODY NASZEGO MIASTA

My, szczecinianie zorganizowani w grupie pn. Społeczna Straż Ochrony Zieleni Szczecina oraz wszyscy, którym na sercu leży ochrona zasobów przyrodniczych naszego miasta - protestujemy przeciwko obserwowanym przez nas praktykom służb miejskich dotyczących terenów zieleni i szeroko pojętego dziedzictwa przyrodniczego.

Tylko wydarzenia ostatnich kilku miesięcy świadczą o tym, że podmioty działające w imieniu Prezydenta Miasta Szczecin, takie jak: Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Zakład Usług Komunalnych oraz Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego realizują swoje zadania w sposób mało kompetentny, nie wykazując odpowiedniej troski o zachowanie chronionych gatunków zwierząt, a nawet naruszając ustawę o ochronie przyrody. Także Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Powiecie Grodzkim Szczecin, działający w imieniu Starosty, którego funkcję pełni Prezydent Miasta Szczecin nie wydaje się być zainteresowany ochroną zasobów środowiska. Ogromna ilość wycinek drzew i krzewów w okresie lęgowym ptaków, w tym usuwanie starych okazów drzew posługując się fałszywym argumentem, iż zagrażają bezpieczeństwu, intensywne cięcia w obrębie koron drzew przyulicznych, także w okresie lęgowym ptaków w imię tzw. „zabiegów pielęgnacyjnych” o nieokreślonych kryteriach, brak działań ze strony PINB na alarmujące doniesienia o prowadzeniu prac termomodernizacyjnych w budynkach, w których gniazdują ptaki – to tylko niektóre z grzechów ww. podmiotów. Inwestycje miejskie powinny być wzorem do naśladowania dla inwestorów prywatnych w zakresie ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu. Tymczasem, uczą jak omijać przepisy, wycinać na potęgę drzewa i krzewy bo „kolidują z inwestycją”, nie respektować prawa w zakresie ochrony dzikich zwierząt objętych ochroną gatunkową, nie dbać o odpowiednie zabezpieczenie istniejących drzew i krzewów na terenie objętym pracami budowlanymi, itd.

Każdego roku w okresie od maja do końca września zabijane są setki, jak nie tysiące ptaków gniazdujących w budynkach, prawdopodobnie też wiele nietoperzy. Nie jest tajemnicą, iż dla zdecydowanej większości budynków poddawanych termomodernizacji lub remontowi elewacji nie są wykonywane ekspertyzy ornitologiczne i chiropterologiczne. Prawo nakazuje chronić zasoby przyrodnicze, zarówno podmiotom publicznym, prywatnym jak osobom fizycznym. Ochronę środowiska należy uwzględniać w procesie budowlanym. Tymczasem, zarówno Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Szczecinie, odpowiedzialny za ochronę dzikich zwierząt objętych ochroną gatunkową jak miejskie jednostki przymykają oczy na proceder zabijania zwierząt w trakcie prac przy docieplaniu i remontach elewacji budynków. Wydział Urbanistyki i Administracji Budowlanej Urzędu Miasta Szczecin jest w posiadaniu wniosków o pozwolenie na budowę i zgłoszeń dotyczących termomodernizacji lub remontu elewacji budynków. Wykaz wniosków powinien na bieżąco być przekazywany Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, która winna reagować w przypadku nie występowania inwestorów o decyzję na odstępstwa od zakazów dla zwierząt objętych ochroną gatunkową wraz z odpowiednią opinią ornitologiczno-chiropterologiczną. Uważamy, że każdy zgłaszający do WUiAB UM Szczecin prace budowlane związane z remontem elewacji, termomodernizacją budynku lub jego rozbiórką powinien dostarczyć opinię ornitologiczną oraz zezwolenie RDOŚ na odstępstwa od zakazów z jednoczesną adnotacją, że wszelkie wcześniej wymienione czynności powinny być wykonane poza okresem lęgowym ptaków, których siedliska zostały wykazane w opinii ornitologicznej. Ponadto, przed przystąpieniem do prac budowlanych należy obowiązkowo wykonywać przeglądy ornitologiczne.

Deweloperzy cieszą się wśród urzędników wyjątkowymi względami. Dla nich pozwala się niszczyć system przyrodniczy miasta. Szczecin jest jedynym dużym miastem, którego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie posiada oznaczonego przebiegu korytarzy ekologicznych, przy czym trzeba podkreślić, że wszystkie tereny otwarte, które nie mają statusu obszaru chronionej przyrody zostały w tym dokumencie przeznaczone pod zabudowę (bez uzasadnienia demograficznego). Pod tym względem nasze miasto stanowi swoisty ewenement!

Ponadto, projekty dotyczące terenów zieleni miejskiej, takie jak parki i skwery nie są poddawane konsultacjom społecznym, a sposób podejścia do interwencji w istniejących terenach zieleni napawa zgrozą. Usuwa się bardzo dużo drzew cennych biocenotycznie po to, by wprowadzać utwardzone betonem alejki, murki i różne inne elementy zagospodarowania. Zamiast powiększać ilość terenów retencjonujących wody opadowe i roztopowe – uszczelnia się grunt, tworząc przy tym dodatkowe miejskie wyspy ciepła i obniżając komfort życia w mieście. Należy też podkreślić, że duży procent nowych nasadzeń drzew usycha.

Drzewa posiadają nie tylko walory estetyczno-krajobrazowe i rekreacyjne lecz pełnią niezwykle ważne funkcje ekosytemowe w mieście, zwłaszcza drzewa duże. Oczyszczają powietrze, redukują hałas, ograniczają spływ wód opadowych, produkują tlen, obniżają temperaturę przez co mniej odczuwamy skutki upałów ale też wydłuża się okres trwałości nawierzchni ulic, pozwalają oszczędzać energię. Drzewa przynoszą też korzyści społeczne i zdrowotne, mieszkańcy terenów zadrzewionych są rzadziej pacjentami szpitali, a ludzie w szpitalach z widokiem na drzewa szybciej zdrowieją. Tereny zadrzewione przyczyniają się do obniżenia poziomu stresu, agresji, napięcia i przemocy. Wycinając drzewa siejemy spustoszenie w naszej życiowej przestrzeni, gdyż eliminujemy ze środowiska wiele innych organizmów żywych bezpośrednio z nimi związanych, takich jak ptaki, owady, grzyby.

Poniżej przedstawiamy 15 konkretnych przykładów z okresu od kwietnia do dnia dzisiejszego, znanych Społecznej Straży Ochrony Zieleni Szczecina z uwagi na jej zaangażowanie się w tych właśnie przypadkach. Pragniemy przy tym podkreślić, iż jest to jedynie „wierzchołek góry lodowej”.

1.  Kwiecień 2018 r. – wycięto trzy duże drzewa, topole białe na pl. Rodła przy biurowcu Pazim. Wg wnioskującego ZDiTM drzewa zagrażały bezpieczeństwu, tę argumentację przyjął Urząd Marszałkowski wydając zgodę na usunięcie drzew. My, po zapoznaniu się z dokumentacją mamy wątpliwości, skonsultowaliśmy sprawę z dendrologiem, który stwierdził, iż stan zdrowotny drzew nie kwalifikował ich do usunięcia. Jedno z posadzonych drzewek, buk pospolity Black Swan wygląda na obumarły. Przy wysokich temperaturach jakie panowały tego lata piesi czekający na światłach cierpieli z powodu braku cienia, jaki dawały wycięte duże i rozłożyste drzewa, jako że pl. Rodła jest „morzem” asfaltu i betonu.

2.  Maj 2018 r. – w dniach 8-9 maja nastąpiła wycinka drzew i krzewów, a w następnych dniach planowana była przycinka drzew na terenie skweru im. Telesfora Badetki, która została wstrzymana po interwencji Fundacji Ratujmy Ptaki, zawiadomionej prze Stowarzyszenie Pamiętajmy o Ogrodach. W koronach drzew i w dziuplach oraz w gęstych krzewach gniazdowały ptaki, zabitych zostało wiele piskląt. Fundacja Ratujmy Ptaki złożyła w tej sprawie zawiadomienie do prokuratury, a nasza członkini, która była tam 10 maja będzie zeznawała w sprawie jako świadek.

Fot. Karolina Kulińska

3.  Maj 2018 r. – 14 maja miała miejsce wycinka części lip z przeznaczonych do usunięcia 9 drzew w tzw. Alei Fontann. Z uwagi na sprzeciw mieszkańców oraz zorganizowaną przez Szczeciński Ruch Miejski z udziałem naszych członków pikietę – wycinka została wstrzymana.

4.  Maj 2018 r. – 28-29 maja planowana była przycinka lip przy ul. Mickiewicza 70-78, w drzewach gniazdowały ptaki, przycinka została zablokowana przez społeczników z naszym udziałem.

5.  Czerwiec 2018 r. – 20 czerwca na terenie SPSK-2 PUM przystąpiono do wycinki drzew w związku z planowaną inwestycją Kliniki Położnictwa i Ginekologii „podpierając się” opinią ornitologiczną sporządzoną przez p. Ryszarda Czeraszkiewicza. Po interwencji naszych członków oraz Fundacji Ratujmy Ptaki wycinka została wstrzymana. Znalezione na ziemi pisklęta gołębia grzywacza świadczą, iż wiele ptaków mogło zostać zabitych. Decyzję zezwalającą na usunięcie 78 drzew oraz 20 m2 krzewów wydał 16.08.2017 r. w imieniu prezydenta WGKiOŚ. Decyzja ta uzależniała zgodę na wycinkę jedynie od nasadzeń zastępczych, podczas gdy ustawa o ochronie przyrody wymaga, aby organ wydający zezwolenie dokonał wcześniej oględzin w zakresie występowania w obrębie drzew i krzewów gatunków chronionych, a po stwierdzeniu, iż usunięcie ich spowoduje naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych powinien zawiesić postępowanie do czasu przedstawienia stosownej zgody na czynności podlegające zakazom w stosunku do tych gatunków. Szpital uzyskał stosowną zgodę RDOŚ dopiero 13.07.2018 r.! Decyzja zezwalająca na wycinkę została wydana z naruszeniem prawa!

Fot. Karolina Kulińska

6.  Czerwiec 2018 r. – ok. połowy czerwca zaczęły się prace budowlane w rejonie stawku Odolany na Warszewie w związku z inwestycją Modehpolmo związanej z budową 9 budynków wielorodzinnych przy ul. Królewskiego. Toczące się prace zagrażały bytującym w rejonie stawku chronionym gatunkom zwierząt, ptakom i płazom, inwestor nie posiadał decyzji RDOŚ zezwalającej na czynności podlegające zakazom w stosunku do gatunków chronionych. Interweniowaliśmy w PINB, który nie dopatrzył się żadnych uchybień, nie ustosunkowując się przy tym do naszych zastrzeżeń w sprawie niezgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (w tej sprawie złożyliśmy wniosek do wojewody). Inwestor zniszczył nasadzenia klonów w pasie drogowym, mimo, że miał obowiązek drzewa przesadzić. Przesłane na ten temat pytanie z dołączonymi fotografiami do p. Barbary Stępień, kierownika Referatu Ochrony Środowiska, pełniącej jednocześnie nadzór nad zielenią miejską - pozostało do dzisiaj bez odpowiedzi…

7.  Czerwiec 2018 r. – pod koniec czerwca rozpoczęto prace rozbiórkowe obiektów warsztatowych przy ul. Św. Łukasza 8/17 (nieruchomość Gminy Miasto Szczecin). Wiekowy i piękny wiąz oraz częściowo akacja zostały zasypane gruzem. Po naszej interwencji w WGKiOŚ gruz uprzątnięto i odeskowano pnie. Jednak nie zabezpieczono brył korzeniowych na okres dalszych prac budowlanych.

Fot. Helena Freino

8.  Lipiec 2018 r. – 5 lipca nasi członkowie interweniowali w sprawie prowadzenia prac termomodernizacyjnych na terenie Osiedla Bolinko, w budynkach w rejonie ulic Mikołaja Reja, Elizy Orzeszkowej, Franciszka Karpińskiego, Zygmunta Krasińskiego, Marii Rodziewiczówny. Budynki te były zasiedlone przez jerzyki, interweniowała Fundacja Ratujmy Ptaki, prace zostały wstrzymane i dopiero na tym etapie została zlecona opinia ornitologiczna!

9.  Lipiec 2018 r. – 20 lipca zorganizowaliśmy protest przed budynkiem przy ul. Boguchwały na Osiedlu Bolinko z uwagi na trwające prace termomodernizacyjne w segmencie nr 8 i brak odpowiedniej reakcji organów, w tym przede wszystkim PINB. Przez ponad tydzień nie usunięto rusztowań z górnych kondygnacji w sytuacji udowodnionych siedlisk jerzyków. Nie wiemy ile ptaków mogło zginąć.

10.  Lipiec 2018 r. – 23 lipca na terenie SPSK-2 PUM zostały usunięte wszystkie drzewa i krzewy w związku z planowaną inwestycją Kliniki Położnictwa i Ginekologii. Szpital uzyskał w dniu 13 lipca zgodę RDOŚ na czynności podlegające zakazom w stosunku do gatunków chronionych. Nie zgadzamy się z uzasadnieniem do tej decyzji, gdyż rozwiązaniem alternatywnym był późniejszy okres wycinki, po okresie lęgowym. Najważniejszym jednak faktem jest tzw. „nadzór ornitologiczny” zlecony przez szpital p. Ryszardowi Czeraszkiewiczowi, który w swoim raporcie twierdzi, iż sprawdzał każde drzewo (z ok. 60 sztuk) używając nawet podnośnika na wysokość 20 m w przypadkach wątpliwych. Robił to w dniach 23 i 24 czerwca. Są to absolutne kłamstwa, drzewa zostały powalone w ciągu kilku godzin i nie jest możliwe aby stało się to tak szybko, gdyby nadzór rzeczywiście miał miejsce. Byliśmy tam w dniu 23 lipca ok. godz. 15:20, nie było już nikogo, a wszystkie drzewa były ścięte. Byliśmy też w dniu 24 lipca w godzinach między 12:00 – 14:00. Trwały prace uprzątające teren, p. Czeraszkiewicza ani śladu. Ile ptaków i innych zwierząt zostało zabitych?...

Fot. Helena Freino

11.  Lipiec 2018 r. – pod koniec lipca rozpoczęły się prace w Parku Brodowskim w związku z inwestycją pn. „Ogród Sensoryczny” z BO. Prace zagrażały bytującym w zbiorniku wodnych chronionym gatunkom. 2 sierpnia z wnioskiem do RDOŚ oraz PINB o wstrzymanie prac wystąpił Igor Podeszwik z Inicjatywy Nowy Szczecin (przy naszym wsparciu). Postępowanie RDOŚ nie zostało zakończone.

12.  Sierpień 2018 r. – na początku sierpnia na osiedlu Bolinko, przy ul. Reja 9-13 postawiono rusztowania, zawieszono siatki i przystąpiono do prac termomodernizacyjnych mimo wykazania w opinii ornitologicznej gniazdujących tam jerzyków. RDOŚ skierował pisma do Wspólnoty mieszkaniowej (2 i 3 sierpnia) nakazujące demontaż rusztowań i usunięcie siatek z dwóch górnych kondygnacji, jednakże nie wysłał stosownych pism do PINB. PINB współpracował z ornitologiem, któremu wspólnota mieszkaniowa zleciła nadzór ornitologiczny i który twierdził, że jerzyków już w budynku nie ma. W efekcie, realizowane były interesy inwestora – odsłonięto jedynie z siatek ostatnią górną kondygnację. 7 sierpnia został na dole znaleziony młody, próbujący wylecieć z gniazda jerzyk i zawieziony do Fundacji Ratujmy Ptaki…Były więc jerzyki?

Fot. Helena Freino

13.  Sierpień 2018 r. – 10 i 11 sierpnia odbył się festiwal PYROMAGIC (11 edycja). Mimo, iż impreza odbywa się każdorazowo w miejscu, gdzie w najbliższym otoczeniu bytują licznie chronione gatunki zwierząt, przede wszystkim ptaki – miasto nie występuje o zgodę na odstępstwa od zakazów w zakresie czynności niedozwolonych ustawą o ochronie przyrody (także stosownym rozporządzeniem). PYROMAGIC odbywa się w okresie lęgowym ptaków, ptaki są płoszone nie tylko w miejscach noclegu ale też w miejscach ich rozrodu i wychowu młodych W porze kiedy zaczyna się pokaz fajerwerków ptaki śpią, budzone hukiem w panice zrywają się do lotu i rozbijają o rozmaite przeszkody: mosty, budynki, słupy, maszty, a nawet drzewa.

Fot. Ewa Ciereszko

14.  Sierpień - wrzesień 2018 r. – w pierwszym tygodniu sierpnia rozpoczęły się prace w Parku Arkońskim w związku z inwestycją pn. „Syrenie Stawy” – centrum ochrony bioróżnorodności w Parku Leśnym Las Arkoński. Prace trwają, mają zakończyć się nie później niż 21 października, czyli w dzień wyborów samorządowych… Inwestycja, która korzysta z funduszy w ramach RPO przeznaczonych na ochronę bioróżnorodności de facto tę bioróżnorodność zniszczyła. Nastąpiła urbanizacja terenu leśnego, gdzie z uwagi na zbiorniki wodne i cenne biocenotycznie starodrzewy miały swoje siedliska bardzo rzadkie i rzadkie gatunki ptaków, a także ok. 50 gatunków innych ptaków będących pod ścisłą ochroną. Wycinki, przycinki w obrębie koron drzew i prace budowlane wykonywano i wykonuje się w okresie lęgowym. Tempo, w jakim prace były wykonywane (z uwagi na narzucone terminy umowne) nie pozwala nam wierzyć, iż prowadzony był rzeczywisty nadzór ornitologiczny, scedowany umową na wykonawcę. Umowa z ZUT na nadzór przyrodniczy z udziałem studentów, który ma być wykonywany po usunięciu drzew i krzewów oraz wybudowaniu alejek z betonowymi krawężnikami, oświetlenia, altan, wydaje się być groteską.

Fot. Wojciech Bryłka

15.  Wrzesień 2018 r. – 17 września rozpoczęto prace budowlane w ul. Ofiar Oświęcimia w związku z budową parkingu. Aktualnie wykonuje się wykopy pod przyłącza energetyczne uszkadzając system korzeniowy rosnących tam drzew i krzewów. To norma w Szczecinie, kierownik budowy zapytany o powyższy proceder odpowiedział, że nie są to prace budowlane (!), gdyż przyłącza nie są objęte nawet zgłoszeniem, więc nic go nie obowiązuje…      

Fot. Helena Freino

Helena, Społeczna Straż Ochrony Zieleni Szczecina    Skontaktuj się z autorem petycji